آیا کمبود ویتامین باعث گرفتگی عضله می‌شود؟
تحقیقات در زمینه ارتباط مستقیم کمبود ویتامین‌ها و افزایش احتمال گرفتگی عضلات همچنان ادامه دارد. تاکنون دانشمندان انجام ناگهانی ورزش‌های سنگین، بارداری و بهم ریختن تعادل الکترولیت‌ها در بدن را به عنوان علل قطعی گرفتگی عضلات مطرح کرده اند اما درباره کمبود ویتامین و گرفتگی عضله چنین قطعیتی وجود ندارد؛ با این حال شواهد نشان می‌دهد کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بالا بردن احتمال گرفتگی عضلات موثر است. اگر برای رفع گرفتگی عضلات قصد مصرف قرص و مکمل را دارید، مکمل‌های حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند زینک و ویتامین D گزینه‌هایی مناسبی هستند. میزان گرفتگی عضلات در حین ورزش شدید افزایش می‌یابد؛ از این رو در انواع مکمل های بدنسازی نیز از ویتامین‌ها و مواد معدنی که در رفع گرفتگی عضلات نقش دارند؛ استفاده شده است. انواع مکمل های گرفتگی عضلات را در ادامه ذکر خواهیم کرد:
مکمل ویتامین D؛ جلوگیری از دردهای عضلانی
یکی از علل درد و گرفتگی عضلات ممکن است به کمبود ویتامین D در بدن مرتبط باشد. در واقع طبق مطالعات انجام شده، گرفتگی عضلات در کل بدن با کمبود ویتامین دی بیشتر اتفاق می‌افتد. همچنین ویتامین دی نقش مهمی در تقویت استخوان‌ها و مفاصل نیز دارد. از این رو علاوه‌بر استفاده از آن در مکمل های گرفتگی عضلات، در مکمل های استخوان و مفاصل نیز به کار می‌رود.
مکمل منیزیم؛ تولید انرژی برای انقباض عضلات
اگر به‌طورمکرر دچار گرفتگی عضلات می‌شوید، به احتمال زیاد میزان منیزیم بدن شما بسیار پایین است. به همین دلیل بیشتر پزشکان برای بهبود اسپاسم‌های پا، گردن و کمر، مصرف مکمل‌های حاوی منیزیم را پیشنهاد می‌کنند. این مکمل در زنان باردار مبتلا به گرفتگی‌های عضلات پا نیز بسیار مفید است؛ اما مصرف این مکمل‌ها در زنان باردار حتما باید با تجویز و مشورت پزشک متخصص صورت گیرد.
مکمل پتاسیم؛ یکی از انواع مکمل رفع گرفتگی عضلات
علاوه‌بر انواع املاح و ویتامین های ضروری که برای گرفتگی عضلات نام بردیم، پتاسیم را نیز می‌توان به این دسته اضافه کرد. پتاسیم یک ماده معدنی مهم در همه سلول‌های عصبی و عضلانی است. کمبود این ماده معدنی انتقال پیام‌های عصبی را مختل کرده و منجر‌به گرفتگی‌های شدید عضلانی می‌شود.
مولتی ویتامین برای گرفتگی عضلات حاوی ویتامین ب۶
ویتامین ب۶، مکملی مخصوص برای حفظ عملکرد صحیح ماهیچه‌ها و جلوگیری از گرفتگی عضلات است. این ویتامین در بدن ما پیام رسان عصبی محسوب می‌شود که انتقال‌دهنده پیام‌های حسی و حرکتی است. عدم تامین ویتامین ب ۶ موجب بروز اختلالات عصبی و ایجاد مشکل در عملکرد عضلات می‌شود؛ به همین دلیل مکمل حاوی ویتامین ب۶ را نیز می‌توان یکی از انواع مکمل‌ها برای رفع گرفتگی عضلات به‌شمار آورد.
بهترین ویتامین برای گرفتگی عضله
مصرف مرتب برخی ویتامین‌ها از انقباضات ناگهانی عضلات جلوگیری می‌کند؛ مثل:
ویتامین B1: تیامین یا همان ویتامین ب1 از جمله ویتامین‌های محلول در آب است. این ویتامین فقط از طریق خوردن مواد غذایی مختلف تامین شده و به خودی خود در بدن وجود ندارد. اگر اهل گرفتن رژیم‌های تک بعدی باشید، احتمال کمبود ویتامین B1 و گرفتگی عضله در شما افزایش می‌یابد. تیامین با تاثیر بر روی سیستم عصبی بدن و انتقال الکترولیت‌ها به بخش داخلی یا خارجی سلول‌های عضلانی، از گرفتگی عضله جلوگیری می‌کنند. مصرف غذاهایی مثل برنج قهوه‌ای، مرغ، غلات کامل، آجیل و خشکبار، سویا، لوبیا و نخود فرنگی به خوبی ویتامین ب1 مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
ویتامین B12: اگر به تازگی رژیم گیاهخواری را انتخاب کرده باشید، احتمال اینکه بیش از هر زمان دیگری گرفتگی عضلات را تجربه کنید، بالاست. یکی از علل گرفتگی عضلات عدم مصرف کافی غذاهای حیوانی و لبنیات است. ویتامین ب12 موجود در غذاهای حیوانی در پیشگیری از اسپاسم عضلانی بسیار موثر است. همچنین این ویتامین در سلامت سلول‌های عصبی و سنتز گلبول‌های قرمز نقش حیاتی دارد.
ویتامین استخوان ساز: کسی نیست که درباره نقش کلیدی ویتامین D در فرایند استخوان سازی چیزی نشنیده باشد! کمبود این ویتامین علاوه بر اینکه ریسک ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد، منجر به کاهش توده عضلات و ایجاد درد و ضعف در آنها می‌شود. برای جذب ویتامین D علاوه بر انواع و اقسام قرص ویتامین D که در بازار موجود است، می‌توانید سراغ غذاهایی مثل ماهی سالمون و ساردین، مرغ، تخم مرغ و جگر گاو بروید.
درمان‌های خانگی برای رفع گرفتگی عضلات
معمولا اسپاسم‌های عضلانی به مرور زمان و با انجام درمان‌های خانگی بهبود می‌یابند؛ به شرطی که سابقه هرگونه آسیب نخاعی یا عصبی نداشته باشید. برخی از اقداماتی که برای درمان اسپاسم‌های عضلانی در منزل توصیه می‌شوند عبارتند از:
- کشش آرام عضله‌ای که دچار انقباض شده است.
- نوشیدن مقدار زیادی آب و مایعات تا بدن دهیدراته نشود.
- ماساژ اصولی بافت‌های بدن
- گرم کردن و خنک کردن بدن قبل از انجام فعالیت‌های بدنی
- سونای بخار، دوش آب گرم و وان آب داغ به منظور تسکین درد
چه کسانی بیشتر دچار گرفتگی عضلات می شوند؟
شرح دادیم که کدام ویتامین برای گرفتگی عضلات خوب است. لازم به ذکر است که گرفتگی عضلات در هر سن و سالی می‌تواند اتفاق بیفتد؛ اما در گروه‌های زیر احتمال بروز آن بیشتر است:
زنان باردار: جنین در حال رشد در رحم بانوان باردار باعث ایجاد فشار به اعصاب و رگ‌های خونی در قسمت پا می‌شود. علاوه بر این، یکی دیگر از عواملی که خطر گرفتگی عضلات را در زنان باردار افزایش می‌دهد، عدم تعادل الکترولیت‌ها در دوران بارداری است.
افراد مسن: با افزایش سن، عملکرد عضلانی و عصبی کاهش یافته و بی‌حسی در اندام‌ها و کرامپ عضلانی رخ می‌دهد.
ورزشکاران: ورزشکاران به ویژه شناگران یا دوندگان که از عضلات خود خیلی زیاد استفاده می‌کنند، اگر قبل از ورزش بدن خود را خوب گرم نکنند، دچار گرفتگی عضلات می‌شوند.
برای گرفتگی عضلات چه بخوریم؟
باید توجه داشته باشید که کمبود کدام ویتامین باعث گرفتگی عضلات می شود. با در نظر گرفتن این مسئله می‌توانید مواد غذایی را که غنی از این ویتامین‌ها یا مواد معدنی هستند، به راحتی در رژیم غذایی خود بگنجانید. در اینجا چند ماده غذایی را به شما معرفی می‌کنیم که با مصرف آنها ریسک اسپاسم عضلانی کمتر می‌شود:
- آووکادو
- هندوانه
- شیر نارگیل
- سیب زمینی شیرین
- ماست یونانی
- آب قلم
- پاپایا
- غذاهای تخمیر شده
- ماهی سالمون
- ماهی ساردین
انواع قرص شل کننده عضلانی در چند دسته قرار می‌گیرند
اگر به دنبال جواب سوال قرص برای گرفتگی عضلات چه بخوریم هستید، بهتر است شل کننده‌های عضلانی را بشناسید. در کل دو دسته از داروها را شامل می‌شوند:
دسته اول: داروهای ضد اسپاسمی که از طریق سیستم عصبی مرکزی به رفع گرفتگی عضلانی کمک می‌کنند. آنها مانع انتقال نورون‌ها در مغز می‌شوند.
دسته دوم: ضد اسپاسم‌هایی که به طور مستقیم بر نخاع یا ماهیچه‌های اسکلتی با هدف بهبود سفتی و اسپاسم عضلانی تاثیر می‌گذارند.
داروهای ضد اسپاسم و ضد اسپاسم علائم و عوارض متفاوتی دارند. از آنجایی که‌این داروها عملکرد متفاوتی دارند فرد هرگز نباید آنها را به جای یکدیگر استفاده کند یا یک نوع دیگر را جایگزین کند. البته باید اشاره کنیم که استفاده از کمربند پلاتینر اصل به عنوان روشی بدون خطر برای رفع اسپاسم در این ناحیه بسیار عالی است. این کمربند با داشتن سه تکنولوژی اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس به راحتی هر گونه گرفتگر در کمر باشد را درمان می‌کند.
انواع قرص شل کننده عضلانی که از طریق سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارند
۱.دیازپام نمونه‌ای قوی از ضد اسپاسم‌ها برای رفع اختلالات عصبی؛ قرص گرفتگی عضلات پشت
دیازپام یک بنزودیازپین است. پزشکان دیازپام را برای اسپاسم شدید عضلانی و اسپاستیسیتی مرتبط با اختلالات عصبی تجویز می‌کنند. مرکز ملی بهداشت امریکا (NIH)، دوز را ۲ تا ۱۰ میلی‌گرم به صورت خوراکی و سه یا چهار بار در روز توصیه می‌کند. اگر فردی نیاز به تزریق دیازپام دارد، معمولا دوز اولیه وریدی ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم و دوز دیگر را سه تا چهار ساعت بعد است.
عوارض جانبی رایج دیازپام که باید بشناسیم
- خواب آلودگی
- خستگی
- ضعف عضلانی
- از دست دادن حرکت عضلات
مصرف این دارو با مواد افیونی، خطر خواب آلودگی شدید یا آرام بخشی وجود دارد. سایر خطرات ترکیب بنزودیازپین با مواد افیونی شامل نارسایی تنفسی، کما و مرگ است.
۲. کاریزوپرودول؛ ضد اسپاسمی کاربردی به عنوان قویترین قرص شل کننده عضلات کمر
کاریزوپرودول یک غیر بنزودیازپین است. بزرگسالان می‌توانند کاریزوپرودول را برای تسکین شرایط حاد و دردناک عضلانی و کمردرد شدید مصرف کنند. پزشکان فقط حداکثر تا سه هفته می‌توانند آن را تجویز کنند. شواهد کافی مبنی بر کارکرد آن برای دوره‌های طولانی‌تر وجود ندارد. در اغلب موارد بیماران می‌توان با آب درمانی سیاتیک و دیسک کمر، درد خود را کاهش دهند و کمتر از داروهای شیمیایی استفاده کنند.
دوز مصرفی و اثرات جانبی کاریزوپرودول
دوز توصیه شـده ۲۵۰-۳۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز و قبل از خواب است. شایع‌ترین عوارض کاریزوپرودول که یکی از انواع قرص شل کننده عضلانی است عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سردرد
خواب آلودگی یک عارضه جانبی مکرر است و می‌تواند بر توانایی فرد در رانندگی یا کار با ماشین آلات تاثیر بگذارد. پزشکان همچنین به مردم در مورد خطرات ترکیب این دارو با الکل هشدار می‌دهند. علاوه بر این، خطر ایجاد وابستگی به کاریزوپرودول وجود دارد.
۳. سیکلوبنزاپرین؛ ضد اسپاسمی که عضلات گرفـته را رام می‌کند
سیکلوبنزاپرین یک غیر بنزودیازپین است. این دارو اسپاسم عضلانی را که در شرایط حاد عضلانی رخ می‌دهد، با ترکیب استراحت و فیزیوتراپی درمان می‌کند. سیکلوبنزاپرین به دو شکل خوراکی عرضه می‌شود: قرص‌های رهش فوری و کپسول‌های طولانی رهش.
مقدار مصرف سیکلوبنزاپرین و اثرات جانبی این دارو که مهم است
پزشکان معمولا ۵ میلی‌گرم و سه بار در روز این دارو را به عنوان یکی از انواع قرص شل کننده عضلانی کاربردی تجیز می‌کنند. برخی از افراد به دوزهای بالاتری مانند ۷.۵ تا ۱۰ میلی‌گرم و سه بار در روز نیاز دارند. حداکثر ۳۰ میلی‌گرم در روز مجاز است. کسانی که از فرمول انتشار طولانی مدت آن بهره می‌برند باید آن را هر روز در ساعت مشخصی مصرف کنند.
شایع‌ترین عوارض جانبی سیکلوبنزاپرین برای درمان زانو درد و کمردردهای ناشی از اسپاسم شدید عبارتند از:
- سرگیجه
- دهان خشک
- خواب آلودگی
- سردرد
- تحریک‌پذیری
- گیجی
افرادی که از داروهایی اثرگذار روی سروتونین استفاده می‌کنند باید از سیکلوبنزاپرین اجتناب کنند. مصرف این قرص خطر ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش می‌دهد که یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی به شمار می‌رود.
۴. متاکسالون، قویترین قرص شل کننده عضلات پا و کمر
متاکسالون یک غیر بنزودیازپین است. پزشکان متاکسالون را در ترکیب با استراحت، فیزیوتراپی و سایر استراتژی‌های درمانی غیردارویی برای شرایط دردناک عضلانی تجویز می‌کنند. دوز توصیه شـده برای افراد بالای ۱۲ سال ۸۰۰ میلی‌گرم و سه تا چهار بار در روز است. افرادی که متاکسالون مصرف می‌کنند ممکن است با اثرات جانبی زیر روبرو شوند:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سردرد
- تحریک پذیری
- ناراحتی معده
به دلیل خطر ابتلا به سندرم سروتونین، افراد نمی‌توانند آن را با داروهایی که بر میزان سروتونین در بدن تاثیر می‌گذارد، مصرف کنند. یکی دیگر از داروهایی که به کمردرد و زانو درد کمک می‌کند ایندومتاسین است.