اسکاف بیلیارد چیست
خرید سر چوب بیلیارد برای کسی که بیلیارد بازی می‌کند، درست مانند خرید مداد برای یک نویسنده است. بهترین بودن کافی نیست اگر نتوانید ابزاری برای انجام کارهای خود در دست داشته باشید. البته اگر بخواهیم از بهترین محصولات این حوزه نام ببریم، جدای از قیمت سرچوب بیلیارد و اسنوکر، انواع فراوانی را می‌بینیم که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای اینکه بفهمید کدام نوع و چرا برای شما بهتر هستند، بد نیست درباره‌ی آن‌ها بیشتر بدانید. این کار کمک می‌کند تا در زمان لازم قدرت تصمیم‌گیری و انتخاب بی‌نقصی بیابید.
سرچوب بیلیارد و اسنوکر چیست؟
اگر بخواهیم اجزاء چوب بیلیارد را تقسیم‌بندی کنیم، سرچوب یکی از آن قسمت‌هاست که در تماس مستقیم با توپ (کیو بال) قرار دارد. به عبارت دیگر برخورد مناسب با توپ و جلوگیری از لیزخوردن روی توپ از کارایی‌های آن به شمار می‌رود. این اهمیت باعث می‌شود تا حین خرید سرچوب اسنوکر و همچنین بیلیارد، آن را با ویژگی‌هایی چون سختی، ضخامت و شکل بسنجیم.
ویژگی‌های مهمی که در زمان خرید سر چوب بیلیارد و اسنوکر باید بررسی کنید
البته که قیمت میز بیلیارد و اسنوکر اهمیت فراوانی دارد؛ ولی هنگام خرید سر چوب بیلیارد متوجه می‌شوید که این محصول ممکن است باتوجه‌به گزینه‌های مختلف دیگری چون مواد مصرفی و شرکت سازنده‌اش، ویژگی‌های متفاوت دیگری هم ارائه دهد.
خرید سر چوب بیلیارد و اسنوکر، بررسی اندازه
در روند خرید سر چوب بیلیارد و اسنوکر، اندازه از مهم‌ترین مواردی است که نیاز به بررسی دارد. این اندازه باتوجه‌به نوع چوب تعیین می‌شود و صدالبته می‌تواند بر بازی شما تأثیر بگذارد. در انواع کوچک‌تر می‌توانید چرخش بیشتری به ضربات بدهید و در مقابل امکان اشتباه نیز بیشتر خواهد بود. این در حالی است که انواع بزرگ‌تر شات قوی‌تر و همچنین ثابتی ارائه می‌دهند.
سرچوب‌ها معمولا دارای قطری بین 11.75 تا 13 میلی‌متر هستند. اندازه‌ی آن‌ها نیز باتوجه‌به نوع بازی و مهارتتان تعیین می‌شود. مثلا معمولا برای مبتدیان قطری بین 12.75 میلی‌متر تا 13 میلی‌متر در نظر می‌گیرند تا کنترل بهتری روی ضربات بیابند.
خرید سر چوب بیلیارد و اسنوکر، بررسی سختی
با خرید سرچوب اسنوکر و بیلیارد، متوجه می‌شوید که سختی این محصولات از بسیار نرم تا بسیار سخت تنوع دارد.
- انواع نرم‌تر تماس بیشتری با توپ خواهند داشت و این باعث می‌شود که از نظر زمانی نیز مدت بیشتری با توپ در تماس بمانند. اشتباه با سرچوب‌های نرم‌تر نسبت به انواع سخت‌تر کمتر است. این انواع، بالشتکی‌تر هستند؛ اما به‌مرور له می‌شوند. سرچوب‌های نرم‌تر به شما کمک می‌کنند که از روش‌های کنترل پیشرفته‌تر بهره ببرید؛ اما درعین‌حال قدرت کمی به ضربه‌ی شما می‌دهند. این انواع معمولا از مواد چرمی نرم ساخته می‌شوند.
- انواع سخت‌تر که از مواد متراکمی مانند رزین فنولیک ساخته می‌شوند، بادوام‌تر هستند. بنابراین مجبور نخواهید شد بارهاوبارها آن را تعویض کنید. انواع سخت تماس کمتری با توپ دارند و چرخش کمتری به آن می‌دهند که در نوع خود می‌تواند اشتباهات بیشتری را نیز به همراه بیاورد. انواع سخت‌تر نیروی بیشتری را به توپ انتقال می‌دهند و این به‌اندازه‌ی کافی برای آن‌ها محبوبیت می‌آورد.
- در این میان گروهی حد وسط را انتخاب می‌کنند. این باعث می‌شود تا گزینه‌ی سومی هم سر راهتان قرار گیرد. اگر انواعی را انتخاب کنید که قابلیت‌های خوب دو نوع را تا حدودی تأمین کنند ترکیبی از کنترل توپ و ثبات را خواهید داشت. این انواع چرخش خوبی ایجاد می‌کنند؛ ولی دوام نسبی کمی دارند.
در کل می‌توانیم بگوییم که برخی بازیکنان زمان خرید سرچوب اسنوکر و بیلیارد، سرچوب‌های سخت و برخی انواع نرم را بهتر می‌پسندند. هر بازیکن باتوجه‌به نوع بازی خود و با علم به نتایج انتخابش اقدام می‌کند. از طرف دیگر با گذشت زمان و همان‌طور که مهارت‌هایتان رشد می‌کند، ممکن است تصمیم بگیرید که زمان خرید سر چوب بیلیارد و اسنوکر دو نوع برای یک بازی در نظر بگیرید. در این صورت سرچوبی با نوک سخت برای ضربات قوی، و دیگری با نوک نرم را برای کنترل دقیق توپ انتخاب خواهید کرد.
خرید سر چوب بیلیارد و اسنوکر، بررسی نوع اتصال
سرچوب‌ها از نظر نوع اتصال نیز به دو گروه تقسیم می‌شوند. قیمت سرچوب بیلیارد و اسنوکر در این انواع تفاوت محسوسی دارد.
- سرچوب فشاری بیلیارد را گاهی اوقات دیده‌اید. این انواع برای بازی‌های خانگی یا در کافه‌های بیلیارد، استفاده می‌شوند. سرچوب‌های فشاری بیلیارد به‌خوبی سرچوب‌های چسبی نیستند؛ اما به طور قابل‌توجهی هزینه‌‌ی کمتری دارند و نصب و تعویض آن‌ها آسان‌تر است.
- سرچوب‌های چسبی را در بیشتر انواع چوب بیلیارد استفاده می‌کنند. این انواع به‌راحتی امکان تعویض دارند و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند. همین نکته خود دلیلی می‌شود تا بازیکنان حرفه‌ای بیشتر از این انواع استفاده کنند. البته انواع چسبی برای چوب‌های بیلیارد شخصی نیز گزینه‌ی خوبی هستند؛ چراکه افراد از آن‌ها بیشتر مراقبت می‌کنند.
چه زمانی سرچوب را تعویض کنیم؟
زمانی که سرچوب بیلیاردتان به ضخامت یک سکه شد، وقت تعویض آن رسیده است. اگر در این شرایط به استفاده از چوب بیلیارد خود ادامه دهید، احتمال اشتباه در بازی شما افزایش پیدا می‌کند.
نکته‌ی نهایی
قیمت سر چوب اسنوکر و بیلیارد بر کیفیت آن تأثیر می‌گذارد؛ اما درعین‌حال بهترین سرچوب اسنوکر یا بیلیارد بسته به نوع تجربه‌ی شما تعیین می‌شود. به‌عبارت‌دیگر معمولا با سرچوب نصب‌شده روی چوب بیلیارد خود به‌راحتی بازی می‌کنید؛ اما با تعویض آن، باید اندازه و سختی سرچوتوپ سفیدرنگ را هدف بگیرید و به سمت سایرتوپ‌ها شلیک کنید. شاید در ابتدا به نظر نرسد که همین قانون ساده، زمینه‌ساز تولد دو بازی با میلیون‌ها طرفدار در سراسر دنیا باشد. در بیلیارد و اسنوکر، دو تیم تک نفره (و یا دو نفره) در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و در رقابتی که کم‌شباهت به یک دوئل نیست، وظیفه دارند تا پیش از رسیدن نوبت حریف، حفره‌های موجود در هر گوشه‌ی میز را با توپ بیلیارد یا اسنوکر پر کنند. در دستیابی به این هدف، چوب بیلیارد و اسنوکر بهترین رفیق هریک از بازیکنان است؛ چرا که هیچ‌یک از بازیکنان اجازه ندارند تا بدون دخالت چوب و با تماس مستقیم، به حرکت‌دادن یک توپ بیلیارد یا اسنوکر اقدام کنند.
در این نوشته تلاش می‌کنیم با ارائه‌ی تعریف دقیقی از تجهیزات، قوانین و تفاوت‌های موجود در بین بیلیارد و اسنوکر، شما را به تجربه‌ی این دو بازی فوق‌العاده تشویق کنیم؛ چرا که یک بار تجربه‌ی بیلیارد و اسنوکر کافی‌ست تا مقاومت خود را در مقابل این دو بازی از دست بدهید.
تجهیزات اسنوکر و بیلیارد
بیلیارد و اسنوکر از جمله بازی‌هایی هستند که بازی‌کردن آن‌ها بدون تجهیزات ممکن نیست. این تجهیزات، نه تنها بازی‌کردن بیلیارد و اسنوکر را ممکن می‌سازند بلکه کیفیت آن‌ها، نقش بسیار پررنگی در تعیین سرنوشت بازی بر عهده دارند. البته باید اضافه کنیم که این تجهیزات ضروری به توپ بیلیارد، چوب بیلیارد و یک میز مخصوص خلاصه می‌شود که تنها یک بار خرید آن‌ها برای بازی‌کردن به مدتی طولانی کافی‌ست. این تجهیزات در بازی اسنوکر نیز ضرورت دارند؛ اما نوع، ابعاد و ظاهر آن‌ها با تجهیزات بیلیارد متفاوت است. در ادامه به معرفی تجهیزات و تفاوت‌های آن‌ها در دو بازی بیلیارد و اسنوکر خواهیم پرداخت.
توپ بیلیارد در مقابل توپ اسنوکر
به دو دسته‌ی تک‌رنگ و دورنگ تقسیم می‌شود. در مقابل، توپ‌های اسنوکر نیز شامل چند توپ قرمزرنگ و شش توپ با رنگ‌های مختلف (آبی، صورتی، مشکی، زرد، قهوه‌ای و سبز) است که جثه‌ی کوچک‌تری نسبت به یک توپ بیلیارد دارند. تفاوت دیگری که بین آن‌ها وجود دارد، اعدادی است که روی بدنه‌ی یک توپ بیلیارد حک شده است. توپ‌های بیلیارد بر خلاف توپ‌های اسنوکر، نه تنها بر اساس رنگ بلکه بر اساس عدد نیز با یکدیگر قابل تمییز هستند.
زمین بازی در بیلیارد و اسنوکر
بیلیارد و اسنوکر تنها زمانی قابل‌اجرا هستند که بر روی یک میز مخصوص بازی شوند. میزهایی که برای این دو بازی طراحی می‌شوند، شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند و تنها اختلافی که در بین آن‌ها به نظر می‌رسد، ابعاد آن‌هاست.
در چهار گوشه و مرکز اضلاع عرضی این دو میز مستطیل شکل، حفره‌هایی وجود دارد که در مجموع، تعداد آن‌ها به 6 عدد می‌رسد. هرکدام از بازیکنان موظف هستند تا توپ‌های هدف (هر توپی به‌جز توپ کیوبال) را به داخل آن‌ها بفرستد و در انجام این کار از چوب بیلیارد یا اسنوکر کمک می‌گیرد. زمین بازی در هر دو میز، توسط نوعی پارچه‌ی مخصوص پوشانیده می‌شود که می‌توانیم از آن‌ها به عنوان یکی از حساس‌ترین قطعات میزهای بیلیارد و اسنوکر نام ببریم.
با وجود این که ممکن است جنس قطعات در بدنه‌ی میز بیلیارد و اسنوکر متفاوت باشد اما معمولا این دو میز بر روی 4 یا 6 پایه‌ی مستحکم، مستقر می‌شوند که به علت جلوگیری از ایجاد تداخل در حرکت آزادانه‌ی بازیکنان اطراف میز، در قسمت درونی‌تر میزها به چشم می‌خورند.
چوب بیلیارد و اسنوکر
با وجود این که چوب در هر دو بازی، نقش مشابهی را بر عهده دارد اما این به آن معنا نیست که و اسنوکر متفاوت نیستند. اگر به یاد داشته باشید، پیش از این به ابعاد کوچک‌تر توپ‌های اسنوکر نسبت به یک توپ بیلیارد اشاره کردیم. همین نکته باعث می‌شود تا نوک چوب بیلیارد، مساحت بیشتری نسبت به نوک چوب اسنوکر داشته باشد.
کیفیت چوب بیلیارد و اسنوکر شما، نقش پررنگی در نمایش مهارت‌های شما بازی خواهد کرد. همین طور باید اضافه کنیم که چوب بیلیارد و اسنوکر از مولفه‌های اصلی در انتخاب و خرید میز مخصوص این دو بازی هستند، چرا که فاصله‌ی بین دیوار و محیط میز شما باید چیزی به اندازه‌ی طول چوبی باشد که برای شلیک توپ بیلیارد و اسنوکر انتخاب می‌کنید.
اهمیت سایر تجهیزات در بیلیارد و اسنوکر
تا پیش از این به تجهیزاتی اشاره کردیم که برای انجام بازی بیلیارد و اسنوکر حیاتی بودند. اکنون نوبت به مواردی رسیده است که شاید بازی اسنوکر و بیلیارد در غیاب آن‌ها ممکن باشند؛ اما این فقدان باعث می‌شود تا لذت این دو بازی به حداقل برسد.
نبود تجهیزاتی چون گچ برای چوب بیلیارد نه تنها سطح مهارت بازیکنان و دقت ضربات را کاهش می‌دهد بلکه ممکن است به قیمت واردشدن آسیبی جدی به چوب بیلیارد و اسنوکر شما تمام شود. در طول بازی اسنوکر یا بیلیارد با موقعیت‌هایی روبه‌رو خواهید شد که دسترسی به توپ کیوبال به‌راحتی ممکن نیست و در این موقعیت‌ها ناچارید از تجهیزاتی به نام رست (rest) استفاده کنید. رست در انواع مختلفی نظیر عنکبوتی (spider rest) و ساده ساخته می‌شود و به دلیل ابعاد بزرگ‌تر میز اسنوکر، در این بازی بیش از بیلیارد کاربرد دارد. اگر تمایل دارید میزان ضرورت این تجهیزات را محاسبه کنید، کافی‌ست تا تصور کنید فرستادن یک توپ بیلیارد یا اسنوکر، بدون وجود تجهیزاتی نظیر رست و گچ، چقدر دشوار خواهد بود؟!
البته تجهیزات بیلیارد و اسنوکر به گچ و رست، خاتمه نمی‌یابد. تجهیزات مختلفی نظیر اسکاف (scuff)، امتیازشمار (که در بازی اسنوکر کاربرد دارد) و… وجود دارند که شما را در تجربه‌کردن بیلیارد و اسنوکر در جذاب‌ترین شکل خود، یاری می‌رسانند.
قوانین اسنوکر و بیلیارد
قانون بیلیارد و اسنوکر به‌راحتی در جمله‌ای خلاصه می‌شود: دو یا چهار بازیکن در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند و وظیفه دارند تا پیش از رسیدن نوبت حریف، همه‌ی توپ‌های هدف را توسط چوب بیلیارد یا اسنوکر به حفره‌های موجود در محیط میز برسانند.
البته یادگیری بازی بیلیارد یا اسنوکر به همین قانونی که ظاهرا ساده به نظر می‌رسد، ختم نمی‌شود. قوانین بیلیارد و اسنوکر شامل جزئیاتی است که همواره می‌توانند فرصت بردن را پیش روی بازیکنی قرار دهند که پیش‌تر به عنوان بازنده‌ی بازی پیش‌بینی می‌شود. این دلیل جذابیت این دو رشته است. این دلیلی است که علاقه‌مندان، دلباخته‌ی توپ و چوب بیلیارد و اسنوکر هستند.
چگونه بیلیارد بازی کنیم؟
یکی از بازیکنان، مامور پخش توپ می‌شود. توپ بیلیارد سفید رنگ (کیوبال) را در سمت مقابل توپ‌های هدف قرار می‌دهد و با استفاده از چوب بیلیارد، آن را به سمت این توپ‌های رنگی و چیده‌شده شلیک می‌کند. بازیکن می‌تواند در صورت پات‌کردن یک یا چند توپ بیلیارد، به بازی ادامه دهد. در غیر این صورت، نوبت حریف فرا می‌رسد و او نیز شانس خود را می‌آزماید.
این کار تا زمانی تکرار می‌شود که یکی از بازیکن‌ها، موفق به پات‌کردن یک توپ تک‌رنگ یا دورنگ شود. در این صورت مشخص می‌شود که حریف، نماینده‌ی چه نوع توپی خواهد بود.
هرکدام از بازیکنان بعد از جاکردن یک توپ می‌توانند به بازی خود ادامه دهند و بلافاصله بعد از پات‌کردن تمام توپ‌های متعلق به گروه خود به سراغ توپ بیلیارد شماره‌ی 8 بروند. هرکسی که پیش از رسیدن نوبت حریف، این کار را انجام دهد، به‌عنوان برنده‌ی بازی شناخته می‌شود.
خطاهای بیلیارد
لمس مستقیم توپ‌ها، پات‌شدن توپ سفید، عدم برخورد آن به توپ هدف یا برخورد آن با توپ بیلیاردی که متعلق به گروه حریف است، خطایی به اسم «پیتوک» را به دنبال خواهد داشت. حریف بازیکن خطاکار، می‌تواند توپ بیلیارد سفیدرنگ را در منطقه‌ی مورد نظرش بکارد و از این فرصت برای جاکردن توپ‌های خود بهره ببرد.
جاشدن توپ بیلیارد شماره 8 پیش از تمام‌کردن توپ‌های رنگی و یا جاشدن توپ سفیدرنگ بلافاصله بعد از هدایت توپ مشکی به داخل حفره‌ها، جریمه‌ی سنگینی به همراه خواهد داشت و به منزله‌ی باخت فرد خطاکار است. پس در مواجهه با این توپ، حداکثر دقت خود را به کار ببرید.
چگونه اسنوکر بازی کنیم؟
یادگیری اسنوکر به زمان بیشتری نسبت به بیلیارد احتیاج دارد؛ چرا که انعطاف و جزئیات بیشتری در قوانین آن وجود دارد. بازیکنان بعد از چیدن توپ‌ها به شکلی خاص و پخش‌کردن توپ‌های قرمز، وظیفه دارند تا به صورت متناوب، یک توپ قرمز و یک توپ رنگی را پات کنند. تا زمانی که توپ‌های قرمز روی زمین بازی هستند، توپ‌های رنگی بعد از جاشدن به منطقه‌ی خود روی میز برمی‌گردند. بعد از اتمام توپ‌های قرمز، بازیکنان تلاش می‌کنند تا توپ‌های رنگی را به حفره‌ها برسانند. جاکردن هر توپ با امتیازی که به آن توپ تعلق دارد، همراه است و بازیکنی که امتیاز بیشتری دارد، به‌عنوان برنده‌ی اسنوکر شناخته می‌شود.
خطاهای اسنوکر
نیز همانند بیلیارد، دارای قانون پیتوک است که علاوه بر هدیه‌ی یک فرصت برای کاشتن توپ سفید به حرف، با کسر امتیازات فرد خطاکار نیز همراه است. البته حریف فرد خطاکار، می‌تواند در منطقه‌ای مشخص‌شده به کاشتن توپ سفید اقدام کند و این اتفاق تنها در صورت جاشدن توپ سفید اتفاق می‌افتد. در صورت عدم برخورد توپ سفید با هیچ‌یک از توپ‌ها یا برخورد آن با توپ نادرست، حریف می‌تواند از شما بخواهد که ضربه‌ی دیگری به توپ بزنید. به علاوه‌ی اینکه به اندازه‌ی خطایتان از امتیاز کسب‌شده‌ی شما کسر می‌شود.