بهترین تکنیک های تقویت فن بیان و سخنوری کدامند؟
فن بیان به معنای نحوه‌ی ادای کلمات و جملات به گونه‌ای است که بیشترین تأثیر را بر مخاطب داشته باشد و مفهوم سخن را همان گونه که مدنظر گوینده است به مخاطب بفهماند. در فن بیان بیشتر با عناصر زیبایی‌شناسی سر و کار داریم و می‌خواهیم سخن خود را تا جای امکان زیبا روان و ملموس بیان کنیم. به بیان دیگر فن بیان فن چه گفتن نیست؛ فن چگونه گفتن است. گاه پیش می‌آید که می‌دانید که چه می‌خواهید بگویید اما نمی‌دانید که آن را چطور مطرح کنید که بر مخاطب تأثیرگذار باشد. در بحث فن بیان فرض بر این است که شما محتوای مناسب برای سخن گفتن را دارید؛ یعنی مشکلی در انتخاب کلمات و جملات و محتواسازی ندارید و نحوه بیان به شما کمک می‌کند که بتوانید سخن خود را زیباتر اثرگذارتر و خوش‌آهنگ‌تر به گوش مخاطب برسانید.
چرا تقویت مهارت فن بیان مهم است؟
شما در هر شغل و حرفه ای که باشید برای داشتن زندگی بهتر و تاثیرگذاری بیشتر نیاز دارید که مهارت گفتاری قوی داشته باشید. به طور مثال در صورتی که می خواهید در مصاحبه کاری موفق شوید نیاز است تا با مهارت گفتاری تاثیرگذار فرد مقابل را متقاعد نمایید که توانایی پذیرش شغل مورد نظر را دارید. یا اینکه برای ارائه پایان نامه خود نیاز دارید تا داوران را با نحوه ارائه گفتاری خود متقاعد نمایید که پایان نامه قوی ارائه داده اید. جالب است برخی تصور می‌کنند که فن بیان فقط برای سخنرانان است و یا فقط محدود به کسانی است که کار مجری گری دارند و یا شغلشان روابط عمومی است! اما جالب است بدانید که اصلاً اینطور نیست! از آنجایی که بخش عمده ارتباطات ما به ارتباطات کلامی اختصاص دارد همه و همه باید فن بیان خوبی داشته باشیم!
معرفی تکنیک های تقویت فن بیان
شمرده شمرده صحبت کنید
در صحبت کردن و بیان عبارات شتاب و عجله‌ای نداشته باشید. سعی کنید کلمات و جملات را شمرده شمرده و واضح بیان کنید تا مخاطب بتواند به خوبی صحبت‌های‌تان را درک کند. شمرده حرف زدن به این معنی نیست که بعد از هر کلمه مکثی عمیق و طولانی داشته باشید چون این کار مخاطب را کلافه کرده و حواسش را پرت می‌کند.
فراموش نکنید که یکی از مهم‌ترین راه های تقویت فن بیان شمرده و آرام صحبت کردن است. زیرا می‌توانید کلمات و حروف را به‌طور کامل بیان کنید تا مخاطب به خوبی منظور شما را متوجه شود.
برخی از افراد با هیجان صحبت کردن را با صحبت عجله‌ای و پرشتاب یکسان در نظر می‌گیرید و برای نشان دادن شور و اشتیاق خود به مخاطب تند تند صحبت می‌کنند. این تصور کاملا اشتباه است.
کلمات بی معنی را حذف کنید
اگر نمی‌دانید چگونه بهتر صحبت کنید شاید به خاطر این است که بیش‌ازحد درگیر کلماتی همچون «اممم» «مثلاً» «آه» می‌شوید. به‌جای این کلمات واژه‌های گذار سریع‌تر به کار ببرید واژه‌ها جملات و عبارت‌های معنی داری که صحبت شما را زیبا روان و جذاب‌تر می‌کند.
یکی از کاربردهای «ام…» این است که به مخاطب شما نشان دهد که هنوز صحبتتان به پایان نرسیده است و باید افکارتان را جمع‌وجور کنید و مجددا ادامه دهید. جایگزین‌های بهتری برای این عبارت می‌تواند این موارد باشد: «بیایید با این موضوع ادامه دهیم…» «موضوع مهم دیگر این است که…» و «بگذارید موضوع را به فلان چیز تغییر دهیم…» و عبارت هایی که شما خود از پیش می تواند مشخص و تمرین کنید.
برایان تریسی در کتاب سخنرانی موفق نوشته است: «90 درصد موفقیت شما در صحبت کردن به این بستگی دارد که صحبت‌های‌تان را چگونه برنامه‌ریزی کنید.»
توجه داشته باشید که مخاطبان شما تنها از دو حس شنوایی و بینایی استفاده می‌کنند به همین دلیل به راحتی حواس‌شان پرت می‌شود. بنابراین برای اینکه بتوانید حواس مخاطب را به صحبت‌های‌تان جلب کرده و توجه‌اش را تا پایان به خود معطوف کنید لازم است از یک چینش مناسب برای بیان سر فصل‌ها و متون سخنرانی خود استفاده کنید.
داشتن پازل و پیکربندی منظم برای سخنرانی باعث انسجام بین موضوعات شده از شاخه به شاخه شدن آن جلوگیری کرده و باعث تقویت فن بیان می‌شود.
دایره لغات خود را افزایش دهید
برای اینکه دایره لغات خود را افزایش دهید تکنیک‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره ببرید. همین که شنونده خوبی باشید خود به خود باعث می‌شود تا دایره لغات خود را گسترش دهید.
می‌توانید لغات مهم و جدیدی را که برای تان جذاب است در دفترچه ای یادداشت کنید و گهگاهی آنها را در صحبت‌های خود به کار ببرید.
مترادف و متضاد‌ها را در کلمات پیدا کنید بدانید که ارتباط بین کلمات چگونه است. در این صورت واژه‌ها را اشتباهی به کار نمی‌گیرید. کلماتی را که یاد می‌گیرید سعی کنید در گفتگوی روزانه خود به صورت آگاهانه به کار ببرید تا به کلام شما اضافه شوند.
در مواقعی که لازم است ژست بگیرید
هرکس ژست‌های مخصوص به خود را دارد. هنگامی‌که صحبت می‌کنید باید بتوانید در مواقعی که لازم است ژست‌های جذاب داشته باشید برای این کار نیز می‌توانید تمرین کنید.
این کارها را قبل از انجام دادن در جلسات سخنرانی خود جلوی آینه انجام دهید و اگر احساس کردید تاثیر مثبتی بر روی ذهن دیگران دارد حتما آن را به کار بگیرید.
البته یادتان باشد آنقدر ژست نگیرید که مانند فردی خودشیفته جلوه کنید. احساس خودشیفتگی شما به دیگران منتقل می‌شود.
محکم و مطمئن صحبت کنید
در حین سخنرانی به گونه‌ای کلمات و عبارات را با اعتماد به نفس و مطمئن بیان کنید تا مخاطب متوجه شود که به صحبت‌های خود اعتماد و باور کافی دارید. این اعتماد باعث می‌شود مخاطب با دقت و باور بیشتری به صحبت‌های‌تان گوش کرده و به اجرای توصیه‌ها و پایندی به مطالب بیان شده مصمم‌تر شود. این مورد نیز یکی از روش های افزایش مهارت فن بیان در سخنرانی است.
متکلم وحده نباشید
سخنرانی برای جمع و یا حتی یک فرد کاری تیمی است و لازمه موفقیت در انجام هر کار تیمی وجود همکاری متقابل است.
برخی از افراد گمان می‌کنند که بهترین و کامل‌ترین اطلاعات را در اختیار دارند و هیچ کس در سطحی نیست که بتواند با آنها هم‌صحبت شود. این رفتار به کلی اشتباه است. بنابراین زمانی که برای جمعی صحبت می‌کنید بدون در نظر گرفتن موضوع سخنرانی نباید خود را جدا از مخاطب تصور کنید.
به عنوان مهم‌ترین شاخصه تکنیک ها و راه های تقویت فن بیان به یاد داشته باشید در بیان سخنان خود و یا حتی تعریف کردن یک خاطره هرگز خود محور نباشید و در حین صحبت با دیگران تعامل مناسب برقرار کنید.
جمع بندی
در پایان روی این موضوع تاکید می‌کنیم که شما زمانی می‌توانید به خوبی تکنیک ها و روش های افزایش فن بیان را در حین صحبت به کار ببرید که مانند به دست آوردن هر مهارت دیگری تمرین و ممارست هر روزه داشته باشید و در حین تمرین سعی کنید به مرور تکنیک‌های بیان شده در این مقاله را رعایت کنید.
اگر قصد دارید فن بیان قوی داشته باشید در ابتدا برای دوستان و اطرافیان‌تان صحبت کنید. تنها لازم است قبل از آن تیتر صحبت‌های خود را بنویسید و پیکربندی مناسبی از صحبت‌های‌تان داشته باشید.