فرهنگ و هنر

وضعیت کتابخانه‌های عمومی برای نابینایان

دبیرکل نهاد در آیین اختتامیه دوره آموزشی کتابداران بخش نابینایان کتابخانه های عمومی گفت: در حال حاضر نگاه عمومی دولت و سیاست‌گذاران نسبت به حوزه کتابخانه‌های عمومی بسیار تغییر کرده است؛ در مسیر تعمیق این تغییر نگاه نیازمند کمک، همراهی و تحرک همه همکاران در مجموعه نهاد هستیم. امیدواریم کتابخانه‌های عمومی به نمونه‌ای موفق و قابل ارجاع در حوزه گروه‌های خاص تبدیل شود.

به گزارش گیلونا، مهدی رمضانی، دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در اختتامیه دوره آموزشی دوروزه کتابداران بخش نابینایان کتابخانه‌های عمومی که یکم اردیبهشت در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران برگزار شد، در سخنانی اظهار کرد: رسیدگی به گروه‌های خاص برای ما حائز اهمیت است و معتقدیم در فضای کتابخانه‌های عمومی کشور گروه‌های خاص باید تقویت شده و مورد توجه واقع شوند؛ لذا تلاش ما این بوده که به قدر بضاعت، امکانات لازم، تجهیزات و فضای مناسب را در این زمینه فراهم کنیم و در این مسیر از کمک مجموعه‌های خارج از سازمان نیز استفاده کرده‌ایم.

او ادامه داد: اکثریت همکاران شاغل در بخش نابینایان کتابخانه‌های عمومی، همکارانی خوش‌ذوق، مولد، پیگیر و خلاق هستند؛ لذا ظرفیت استفاده از نگاه این دوستان در سایر بخش‌های نهاد در حوزه اداره کتابخانه‌های عمومی وجود دارد و بهره‌مندی از این موضوع برای ما مهم است.

رمضانی تصریح کرد: برای اداره بخش‌های نابینایان تلاش کردیم از خودِ این عزیزان استفاده کنیم و از دستگاه‌هایی هستیم که به نسبت فضای فراهم شده، از فرصت حضور عزیزان نابینا یا کم‌بینا بهره‌مند شده‌ایم و این کار را از روی اعتقاد انجام داده‌ایم؛ چراکه معتقدیم بهترین افراد برای خدمت‌رسانی به عزیزان نابینا، خودِ آنها هستند؛ لذا این کار را از روی آگاهی و توجه انجام داده‌ایم. به‌علاوه، تعامل ما با تشکل‌های این حوزه، در سطح ملی و استانی، مطلوب بوده و همواره تلاش کرده‌ایم از نظرات و ظرفیت‌های عزیزان در این تشکل‌ها بهره ببریم. آنها نیز همراهی داشته و در کنارمان بوده‌اند، که به اعتقاد من این هم‌افزایی بسیار ارزشمند است. این تعامل تنها محدود به حوزه نابینایان نبوده و ما در حوزه گروه‌های خاص، از جمله ناشنوایان، سالمندان، اقلیت‌های دینی و…، نیز کارهایی جدی انجام داده‌ایم. در واقع اهتمام ما به گروه‌های خاص، اهتمامی عملی و راهبردی در اداره کتابخانه‌های عمومی است و با دستگاه‌های مسئول از جمله سازمان بهزیستی به خوبی ارتباط داشته‌ایم.

او با اشاره به فعالیت کارگروه تخصصی نابینایان در مجموعه نهاد، هدف از فعالیت این کارگروه را بهره‌مندی از نظر مشورتی همکاران نابینا دانست و گفت: کارگروه تخصصی نابینایان، به منظور پیشبرد مسائل مربوط به این حوزه تشکیل شد و تلاش برای حفظ آن در مسیر تعریف شده در راستای هدف اصلی برای بهره‌برداری بهتر از آن برعهده خود شماست. مسئله گروه‌های خاص برای ما در اولویت است و تمام مجموعه در خدمت این مسئله قرار دارد.

دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور با اشاره به تهیه دستگاه برجسته‌نگار هوشمند با همکاری سایر دستگاه‌ها و تجهیز اکثر بخش‌های نابینایان کتابخانه‌های عمومی کشور به این دستگاه، تصریح کرد: در برخی از استان‌ها با همکاری خیرین یا سازمان‌ها، دستگاه چاپ تهیه شده است؛ اما امکان ایجاد مراکز تخصصی چاپ کتاب بریل در سراسر کشور برای ما وجود ندارد. ما در مجموعه نهاد به سمت تولید حرفه‌ای کتاب بریل رفته‌ایم و تلاش کرده‌ایم مراکز در حال کار را به لحاظ حرفه‌ای تقویت کنیم تا آثار تولیدی، آثاری دقیق باشد. در حال حاضر مهم‌ترین مراکز تولید کتاب بریل در کتابخانه‌های عمومی در قم و تبریز هستند که به صورت حرفه‌ای فعالیت می‌کنند؛ سایر نقاطی را که امکان تولید کتاب بریل در آن وجود دارد نیز حتماَ تقویت خواهیم کرد.

او ادامه داد: با توجه به امکانات فراهم شده برای دسترسی به محتوا، در حال حاضر یکی از دغدغه‌ها در حوزه نابینایان، تضعیف و از بین رفتن آموزش خط بریل است که در درازمدت به ضرر جامعه نابینایان کشور خواهد بود. از شما می‌خواهم با جدیت بیشتری به این موضوع توجه کنید؛ ما نیز در صورت لزوم آمادگی تقویت آموزش در این حوزه را داریم.

عضو شورای فرهنگ عمومی با تأکید بر ضرورت شناسایی جامعه مخاطب، این موضوع را در مسیر ارائه خدمات کمک‌کننده دانست. وی اضافه کرد: حوزه آموزش در هر دو سطح مدیران و کتابداران برای ما حائز اهمیت است و آن را با جدیت پیگیری می‌کنیم؛ البته آموزش باید در عملکرد نمود پیدا کند؛ مرحله بعد از آموزش، ارزیابی است که همکاران در حال طراحی نظامی برای آن هستند.

او در این نشست از پیگیری جدی تفاهم‌نامه همکاری با سازمان بهزیستی کشور خبر داد و گفت: امید داریم این تفاهم‌نامه به نتایج عملیاتی برسد؛ برای ما مهم است که تفاهم‌نامه‌ها به چند اقدام اجرایی تبدیل شود.

دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضمن تقدیر از شرکت‌کنندگان در این دوره آموزشی گفت: امیدوارم این روزها به عنوان خاطره‌ای نیکو در ذهن شما جای گیرد. ان‌شاءالله بتوانیم از ظرفیت مهم، اثرگذار و پیشبرنده نهاد کتابخانه‌ها به بهترین نحو ممکن استفاده کنیم. در حال حاضر نگاه عمومی دولت و سیاست‌گذاران نسبت به حوزه کتابخانه‌های عمومی بسیار تغییر کرده است؛ در مسیر تعمیق این تغییر نگاه نیازمند کمک، همراهی و تحرک همه همکاران در مجموعه نهاد هستیم؛ امید است از ظرفیت شما در این مسیر بهره‌مند شویم و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را به نمونه‌ای موفق و قابل ارجاع در این حوزه تبدیل کنیم.

در ادامه این نشست تعدادی از کتابداران به طرح دغدغه‌ها و خواسته‌های خود پرداختند و دبیرکل نهاد به آنها پاسخ داد. در نظر گرفتن فضایی برای به اشتراک‌گذاری تولیدات مربوط به بخش‌های نابینایان در کشور به منظور دسترسی آسان به منابع تولیدی، تجهیز بخش نابینایان به بازی‌های فکری و اسباب بازی، توجه به تجهیزات سخت‌افزاری بخش‌های نابینایان در کتابخانه‌های دور از مرکز استان، تأمین و ارسال منابع بریل و گویا به صورت مستمر، ارزیابی عملکرد کتابداران نابینا بر اساس معیارهای ویژه بخش نابینایان و تداوم دوره‌های آموزشی، برخی از مسائل مطرح شده بود.

این آیین با حضور مدیرعامل و قائم مقام انجمن نابینایان ایران و گفت‌وگو با کتابداران به کار خود پایان داد.

وضعیت کتابخانه‌های عمومی برای نابینایان

 انتهای پیام