یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) چگونه کار می کند؟
در یک صرافی غیرمتمرکز، یک بلاک چین یا جای شخص ثالث را می گیرد. با انتقال عملیات اصلی بر روی یک بلاک چین، فناوری ارزهای دیجیتال زیربنایی، نقاط شکست را حذف می کند، به کاربران اجازه می دهد کنترل دارایی های خود را حفظ کنند و تجارت امن تر و شفاف تر را ممکن می‌سازد. DEXها از قراردادهای هوشمند برای اجرای تراکنش های بازار با تخصیص عملیات تراکنش ها به کد مستقل استفاده می کنند اما انواع مختلفی از انجام سفارش با درجات مختلف عدم تمرکز وجود دارد.
مانند ، آموزش صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز در پاسخ به سیستم های مالی معیوب و قدیمی ایجاد شدند که خطرات یک سیستم متمرکز را به کاربران خود منتقل می کردند، از جمله امنیت ناکافی، مسائل فنی و عدم شفافیت.
انواع مختلف صرافی های غیرمتمرکز
قبل از اینکه در مورد جوانب مثبت و منفی و مزایا و معایب صرافی های غیرمتمرکز در موسسات مالی بپردازیم باید با انواع این صرافی ها آشنا شویم.
تمرکززدایی کامل بیشتر یک فلسفه است تا یک قانون سرانگشتی زیرا بر اساس محدودیت های بلاک چین لایه اول چندان کاربردی نیست. بیشتر صرافی های غیرمتمرکز در واقع نیمه غیرمتمرکز هستند و از سرورها و سفارشات معاملات خارج از زنجیره خود برای ذخیره داده ها و برنامه ها یا نهادهای خارجی برای تبادل دارایی های کاربر استفاده می کنند. با توجه به این اتکا به اجزای متمرکز، عملیات صرافی های نیمه غیرمتمرکز ممکن است تحت نظارت دولت باشد. با این حال، شاید مهمتر از همه، کاربران کنترل کلیدهای خصوصی وجوه خود را حفظ کنند.
اگرچه DEXها به تکامل خود ادامه می دهند و به صورت زنجیره ای با سایر کار می کنند، معمولا یک بلاک چین واحد را اداره می کنند. وجه مشترک همه صرافی های غیرمتمرکز این است که آنها سفارشات را در زنجیره با اجرا می کنند و در هیچ نقطه ای سرمایه کاربران را نگه نمی دارند.
سفارشات معاملات درون شبکه ای
برای برخی از مبادلات غیرمتمرکز، همه چیز در زنجیره پردازش می شود، از جمله اصلاح و لغو سفارش ها. از نظر فلسفی، این غیرمتمرکزترین و شفاف ترین فرآیند است زیرا اعتماد به شخص ثالث را برای انجام هر گونه سفارش در هر زمان دور می زند. با این حال، این رویکرد در اجرا چندان کاربردی نیست.
با قرار دادن تمام مراحل یک سفارش بر روی بلاک چین، DEXها یک فرآیند زمان بر را طی می کنند و از هر در شبکه می خواهند تا سفارش را به طور دائم از طریق ذخیره کرده و هزینه ای را پرداخت کنند.
عده ای از مدل صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال انتقاد می‌کنند زیرا کند بودن زمان های آن امکان پیشروی را فراهم می کند؛ جایی که سرمایه گذار قیمت یک دارایی را از نزدیک تماشا می کند و در آخرین لحظه منتظر خرید یا فروش است، درست قبل از اینکه قیمت آن افزایش یا کاهش یابد.
سفارشات معاملات خارج از شبکه
DEX های سفارشات معاملات خارج از زنجیره، هنوز تا حدی غیرمتمرکز هستند اما تا حدودی متمرکزتر از همتایان داخلی خود هستند. برخلاف سفارش هایی که در ذخیره می شوند، سفارش های خارج از زنجیره در جای دیگری مانند یک نهاد متمرکز که سفارش معاملات را اداره می کند، پست می شوند. چنین نهادی می تواند از دسترسی به سفارشات معاملات برای سفارش های اولیه یا ارائه نادرست سوءاستفاده کند، با این حال، وجوه کاربران همچنان در برابر مدل غیرحضوری DEX محافظت می شود.
برخی از در بلاک چین اتریوم یک نوع DEX را ارائه می دهند که به طور مشابه عمل می کند. اگرچه درجاتی از عدم تمرکز قربانی این کار می شود، یک DEX می تواند چارچوبی را برای طرفین فراهم کند تا سفارشات معاملات خارج از زنجیره را از طریق قراردادهای هوشمند مدیریت کنند. سپس میزبان ها می توانند به یک بزرگتر دسترسی داشته باشند و سفارشات را بین معامله گران ارسال کنند. هنگامی که طرفین مطابقت داشته باشند، معامله را می توان به صورت زنجیره ای انجام داد.
این مدل ها می توانند برای کاربران سودمندتر از تکیه بر سفارشات معاملات زنجیره ای کند باشند. با ازدحام کمتر و زمان های تأیید ناشی از تکرارهای اولیه بلاک چین، سفارشات معاملات خارج از زنجیره می توانند سرعت های بالاتری را نسبت به معاملات داخل شبکه ارائه دهند.
یک سفارشات معاملات را با الگوریتم های قیمت گذاری دوباره ایجاد می کند که به طور خودکار هر جفت دارایی را در زمان واقعی قیمت گذاری می کند (مانند -دلار آمریکا).
مزایای صرافی های غیرمتمرکز
در کنار همه مزایا و معایب صرافی های غیرمتمرکز برخی از آن ها مهم تر از بقیه موارد هستند. دلایل زیادی وجود دارد که طرفداران و پیروان ارز دیجیتال از صرافی های غیرمتمرکز استقبال کرده اند. برخی از این مزایا عبارتند از:
- بدون نیاز به احراز هویت یا تأیید KYC/AML یا ID
- حفظ حریم خصوصی: در DEXها سرمایه، حریم خصوصی و داده های شخصی محدود کاربران به خوبی حفظ می شود. کاربران صرافی غیرمتمرکز می توانند به راحتی و بدون نیاز به ایجاد حساب، یا ارائه اطلاعات شخصی به DEX دسترسی داشته باشند.
- بدون ریسک طرف مقابل
از آنجایی که کاربران مجبور نیستند دارایی های خود را به یک صرافی منتقل کنند، صرافی های غیرمتمرکز می توانند خطرات سرقت و از دست دادن وجوه ناشی از هک را کاهش دهند. DEXها همچنین می توانند از دستکاری قیمت یا حجم معاملات جعلی جلوگیری کنند و به کاربران اجازه می دهند تا حدی از ناشناس ماندن را به دلیل عدم رعایت قوانین و مقررات ارزهای دیجیتال با مشتری خود حفظ کنند.
- همه توکن ها قابل معامله هستند
معایب صرافی غیرمتمرکز
در ادامه مزایا و معایب صرافی های غیرمتمرکز برخی موارد وجود دارند که جزء عیوب آن ها محسوب می شوند. در واقع در حالی که صرافی های غیرمتمرکز برخی از مزایای منحصر به فرد را به کاربران ارائه می دهند اما دارای معایبی نیز هستند. از جمله:
برخلاف صرافی های متمرکز که توسط شرکت های خصوصی با کارمندان اداره می شوند، DEXها اساسا توانایی وجوه گم شده، دزدیده شده یا جابجا شده را ندارند. به دلیل فقدان فرآیند احراز هویت (KYC) یا توانایی لغو تراکنش در صورت به خطر افتادن حساب یا از دست دادن ، کاربران نمی توانند داده ها را بازیابی کنند یا دارایی های خود را برگردانند. هیچ تیم پشتیبانی یا خط تلفن کمکی برای اطلاع از کمبود وجوه یا کلید خصوصی گم شده وجود ندارد. از آنجایی که همه تراکنش ها در قراردادهای هوشمند در بلاک چین بدون هیچ مالک یا ناظری پردازش و ذخیره می شوند، بازپرداخت با مدل شبکه ناسازگار است و کاربران معمولاً نمی توانند دوباره به دارایی های خود دسترسی پیدا کنند.
صرافی های غیرمتمرکز معمولاً نقدینگی کمتری نسبت به پلتفرم های متمرکز دارند زیرا جدید هستند و نقدینگی پایینی دارند اما باید کاربران جدیدی را برای تولید نقدینگی بیشتر جذب کنند.
بررسی و اعتبارسنجی تراکنش ها در شبکه بلاک چین به زمان نیاز دارد و سرعت پردازش به استخراج کنندگان شبکه بستگی دارد نه صرافی.
با توجه به اینکه صرافی های غیرمتمرکز اخیراً قابل اجرا شده اند، تمایل دارند بر اجرای سفارشات خرید و فروش ساده تمرکز کنند. کاربران ممکن است متوجه شوند که عملکردهای معاملاتی پیشرفته مانند توقف ضرر، معاملات حاشیه و وام در اکثر DEXها در دسترس نیستند.
DEXها از همان مشکلات تراکم شبکه مربوط به مسائل مقیاس پذیری شبکه های بلاک چین زیربنایی خود (به عنوان مثال ) رنج می برند. اولین تکرار شبکه اتریوم، مانند سایر بلاک چین ها، قبل از اینکه راه حل های مقیاس بندی بعدا پیاده سازی شوند، برای عملکرد ایمن در مقیاس کوچک تر ساخته شد. اگرچه ارتقاء شبکه متحول شده با راه حل های مقیاس پذیری عظیم از سال 2018 در حال توسعه است، DEX ها همچنان مشمول سقف تراکنش های شبکه لایه اول هستند.
چالش های پذیرش DEXها برای موسسات مالی
با فناوری برتر، خطرات امنیتی کمتر در بلاک چین و توانایی حفظ وجوه شخصی، در کنار تمامی مزایا و معایب صرافی های غیرمتمرکز، پذیرش این صرافی ها بدیهی به نظر می رسد. پس چرا DEX ها در حال حاضر جریان اصلی نیستند؟ با وجود راه اندازی و افزایش محبوبیت DEX های متعدد بین سال های 2019-2020، برخی از عوامل ممکن است پذیرش را کاهش دهند و بسیاری از سرمایه گذاران از موارد زیر آگاهی ندارند:
- خطرات امنیتی مبادلات متمرکز
- خودکنترلی به عنوان یک گزینه امنیتی
- نحوه نگهداری ایمن وجوه خود (مدیریت کلیدهای خصوصی)
- وجود صرافی های غیرمتمرکز
- عدم آگاهی از مزایای صرافی های غیرمتمرکز