مواد تشکیل دهنده بتن اکسپوز چیست؟

بتن اکسپوز با مبحث بتن تشابه زیادی دارد. بتن آمار بیشترین تولید را  در مواد صنعتی جهان به خود اختصاص داده است و گونه های متعددی  دارد. در ادامه به مواد تشکیل دهنده بتن اکسپوز می‌پردازیم.

مواد تشکیل دهنده بتن مقداری شن و ماسه هستند و با چسبی که از سیمان و آب بدست آمده است به هم وصل می شوند. این متریال به مقدار معینی با هم آمیخته می شوند، این مقدار معین طرح اختلاط عنوان می شود که بر مبنای فرمول خاصی مشخص می شود .پس با توجه به اندازه ذرات شن و ماسه و مقدار آب و سیمان این امکان وجود دارد که استحکام های گوناگونی را ایجاد کرد و در مکان های گوناگون با توجه به استفاده و مقصود مد نظر به کار برده شود. بتن از شن، ماسه، سیمان و آب تشکیل شده است و  از گونه های مختلف بتن می توان بتن اکسپوز را نام برد که در این مطلب به شرح این بتن و خصایص آن  اشاره می شود.

در عصر حاضر بتن اکسپوز یکی از با اهمیت ترین نمونه های نما سازی در بنا های جدید است. هیچ کدام از مواد نماسازی این امکان را ندارند که تا این اندازه استفاده شده و تنوع داشته باشند، پس از بتن اکسپوز برای انجام نماهای گوناگون با هر فرم و طراحی می شود بهره مند شد و همه فرم ها ی مد نظر را با بهره گیری از قالب هایی که وجود دارند به شکلی کم هزینه می شود بر بدنه بنا به وجود آورد.

معرفی بتن اکسپوز

بتن اکسپوز یا بتن‌نما، به گونه ای از بتن اطلاق می گردد که  برای سطح نهایی بنا به کار برده می شود و بر آن برای مدت زمانی خاص یا به طور دائمی پوشش دیگری ایجاد نمی شود، به این دلیل می بایست در گزینش بتنی با مرغوبیت  بالا و طرح اختلاط صحیح توجه کرد، چرا که می خواهد نمای کار را تشکیل دهد. بر اغلب بنا های بتنی که تیر وستون از گونه بتن مسلح می باشند پس از به پایان رسیدن کار جهت شکیل تر شدن و همین طور نگهداری از بخش روی بتن در برابر پارامترهای جوی ، پوشاننده هایی به نام نما از نوع سنگ و … بر سطح بیرونی بتن که با محیط پیرامون ارتباط دارد قرار داده می شود این در صورتی است که بتن اکسپوز یا نما در اصل خود، نمای بنا می باشد.

ویژگی های فنی بتن اکسپوز

بتن اکسپوز نمای ساختمان از ماسه ریزدانه، آب وسیمان تشکیل شده است که در زمان مخلوط کردن آن ها متریال روان کننده و پرکننده به آن ها افزوده می شود. با اهمیت ترین ویژگی های این بتن عبارتند از:

– این بتن رنگ پذیری بالایی دارد که به دلیل سطح صاف و یکپارچه آنهاست.

– هماهنگی و یکدست بودن و مقاومت زیاد  این بتن که این امکان را فراهم کرده است تا تقریبا ۵۰۰۰ پاسکال فشار را تحمل نماید.

– بالاترین مقدار جذب آب در بتن اکسپوز تقریبا ۶ درصد می باشد که بهره گیری از این نوع بتن را در زیر زمین و قسمت های  رطوبت دار راحت تر می‌کند.

– وزن این بتن تقریبا ۲۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد که در مقایسه با بتن معمولی زیاد تر است.

– با دقت به این مورد که در روند  بهره گیری از این بتن، سیمان و سایر متریال تشکیل دهنده هدر نمی روند ، این نوع بتن مقرون و به صرفه است.

– به این خاطر که حفره یا حبابی در این سبک بتن وجود ندارد ، مقاومت کششی و فشاری زیادی دارد.

طرح اختلاط

همان گونه که پیشتر هم ذکر کردیم بتن اکسپوز از ماسه ریزدانه، آب وسیمان تشکیل شده است که در زمان مخلوط کردن آن مواد روان کننده و پرکننده به آن افزوده می شود ، پس با دقت به این مورد که این سبک از بتن برای نما هم به کار برده می شود می بایست طرح اختلاط متمایزی در قیاس با بتن معمولی داشته باشد به این خاطر که باید این امکان را داشته باشد که در برابر پارامترهای جوی و تغییر دما و رطوبت محکم باشد. 

این تمایز خیلی هم مشخص و معلوم نیست  و کلیت شیوه اختلاط مانند طرح اختلاط بتن معمولی می باشند اما با دقت به اضافه شدن مواد پرکننده که سبب لغزنده شدن ماسه و سیمان می شوند در صورتی که وقت مخلوط کردن بتن بالا تر از اندازه مجاز باشد سبب تفکیک شدن دانه از هم می گردد.

پس زمان مخلوط کردن در این سبک بتن خیلی اهمیت دارد و تقریبا ۷ تا ۱۰ دقیقه  است. از موارد مهم دیگری که می بایست زمان مخلوط کردن بتن اکسپوز به آن دقت کرد درزگیری قالب ها، بهره گیری از متریال افزودنی مرغوب و روغن قالب ها و ویبره برای خارج شدن حباب های هوا می باشد.

شیوه استفاده از بتن اکسپوز :

شیوه اجرای این سبک بتن ، به دو شکل انجام می شود:

شیوه نخست: شیوه پیش ساخته

این شیوه که اغلب در پروژه های معمولی به کار برده می شود به این شکل است که در کارخانه یا شرکت ساخت بتن اول قالب های استاندارد و با بعدهای معین شده جهت پروژه مد نظر آماده می شوند و مواد تشکیل دهنده باهم مخلوط شده و تا نائل شدن به مقاومت مد نظر نگهداری خواهند شد. پس از آن به مکان پروژه مد نظر رهسپار می شوند و بر اساس نقشه های اجرایی  نصب خواهند شد.

شیوه دوم : شیوه پیش رونده

این شیوه اغلب برای پروژه های عظیم مانند پروژه های سدسازی و پل سازی به کار برده می شود و دلیل این موضوع این است که مقدار بتن استفاده شده خیلی بالا است و ممکن نیست بشود از بتن پیش ساخته بهره مند شد .همین طور انجام نماسازی هم امکان پذیر نیست .

به این خاطر اول پایه های پل انجام شده و پس از آن  قالب ها بر پایه ها قرار داده می شود و بتن ریزی صورت می گیرد و پس از نگهداری آن و نائل شدن به مقاومت لازم بتن ریزی انجام شده و بتن کف دیگر دهانه های پل هم انجام می شود.

کاربرد های بتن اکسپوز

– انجام نمای بیرونی سازه ها

– بهره گیری در طراحی داخلی

– مسیرهای رفت و آمد

– کف

– زیرساخت

– محوطه سازی

– پوشاندن جاده ای و حمل و نقل