آسیاب های آبی دزفول کجا هستند؟ | آدرس دقیق و راهنمای بازدید
آسیاب های آبی دزفول، نگین های درخشان تاریخ و مهندسی ایران، در بستر پرآب رودخانه دز و در بخش های مختلفی از محدوده شهر دزفول خودنمایی می کنند. می توان این سازه های باستانی را در نزدیکی پل جدید (دوم) دزفول و پارک ساحلی رعنا مشاهده کرد، جایی که بخش مهمی از آن ها به موزه آب تبدیل شده و فرصت یک تجربه تاریخی بی نظیر را فراهم می آورد.
سفر به دزفول، شهری که قلب تاریخ و تمدن در آن با نبض زندگی امروز درهم آمیخته، فرصتی است تا با یکی از شگفت انگیزترین شاهکارهای مهندسی آبی ایران، یعنی آسیاب های آبی دزفول، از نزدیک آشنا شویم. این سازه های بی بدیل، که نه تنها گنجینه ای تاریخی به شمار می روند بلکه نمادی از نبوغ گذشتگان در استفاده پایدار از منابع طبیعی هستند، در دل رودخانه دز، شریان حیاتی این سرزمین، جای گرفته اند. هنگام قدم زدن در کنار رودخانه، می توانیم از دور شاهد شکوه این بناهای ساسانی باشیم که با گذشت قرن ها، همچنان پابرجای مانده اند و داستان های ناگفته ای از فراز و نشیب های دوران را در سینه خود حفظ کرده اند. این مقاله، دروازه ای به سوی کشف این میراث ارزشمند است؛ راهنمایی جامع برای یافتن مکان دقیق این آسیاب ها و هر آنچه که برای یک بازدید دلنشین و فراموش نشدنی نیاز خواهید داشت.
آسیاب های آبی دزفول دقیقاً کجا قرار دارند؟ کاوشی در قلب سازه های آبی تاریخ
هنگامی که به دزفول سفر می کنید، رودخانه دز، همان شریان حیاتی شهر، شما را به سوی مجموعه ای از سازه های باستانی هدایت می کند که در بستر خود جا خوش کرده اند؛ آسیاب های آبی دزفول. این آسیاب ها، نه در یک نقطه متمرکز، بلکه در بخش های مختلفی از رودخانه، در محدوده شهر، پراکنده شده اند. هر بخش، روایتی از گذشته دارد و نمادی از دوران های مختلفی است که این شهر به خود دیده است.
مجموعه اصلی و موزه آب (پر بازدیدترین بخش)
بدون شک، پربازدیدترین و شناخته شده ترین بخش از این مجموعه، جایی است که امروزه با نام موزه آب دزفول شناخته می شود. تصور کنید در کنار رودخانه قدم می زنید، نسیم خنکی صورتتان را نوازش می دهد و صدای دلنشین آب شما را به سمت خود می خواند. این بخش از آسیاب ها در حدود ۸۰۰ متر پایین تر از سد تنظیمی دزفول قرار گرفته و به آسیاب های شیخ و عماد شهرت دارد. موقعیت آن بسیار دسترسی پذیر است؛ درست در جنوب تفریحگاه ساحلی دز، زیر پل جدید (دوم) دزفول و در مجاورت جاده ساحلی و پارک دل نشین رعنا. هنگامی که به این نقطه می رسید، این سازه های سنگی عظیم را درست در بستر رودخانه می بینید که با وجود هیاهوی زمان، همچنان استوار ایستاده اند. در این منطقه، می توانید از ساحل به تماشای آن ها بنشینید، به قسمت های مرمت شده نزدیک شوید و حتی در سفره خانه سنتی که در جوار این سازه ها برپا شده، نفسی تازه کنید و با طعم غذاهای محلی، سفر خود را تکمیل کنید. فضای اینجا چنان دلنشین و آرام است که گویی زمان برای لحظه ای متوقف شده و شما را به قرن ها پیش می برد.
آسیاب ها در سایه پل قدیم دزفول
پل قدیم دزفول، خود به تنهایی یک شاهکار باستانی و یکی از قدیمی ترین پل های جهان است که بیش از ۱۷ قرن قدمت دارد. در زیر پایه های این پل عظیم، که خود ریشه هایش به دوران ساسانی بازمی گردد، تعدادی دیگر از آسیاب ها نیز خودنمایی می کنند. شاید تماشای این آسیاب ها از فراز پل قدیم و دیدن هم نشینی دو اثر باستانی باشکوه، حسی از عظمت و پیوستگی تاریخ را در شما برانگیزد. این بخش از آسیاب ها، شاید کمتر از موزه آب مرمت شده باشد، اما اصالت و سادگی آن، جذابیت خاص خود را دارد و نشان می دهد که چگونه زندگی مردم این دیار، قرن ها با این رودخانه و سازه هایش گره خورده بود.
محدوده علی کله و سایر نقاط
آسیاب های آبی دزفول، در گذشته پراکندگی وسیع تری داشتند و تعدادی از آن ها در محدوده علی کله و دیگر نقاط رودخانه دز نیز یافت می شدند. اگرچه امروز بخش های قابل دسترسی و مرمت شده بیشتر حول محور موزه آب و پل قدیم متمرکز هستند، اما وجود نام علی کله به عنوان یکی از نقاط پراکندگی این آسیاب ها، یادآور وسعت و کاربری گسترده این سازه ها در گذشته است. تاریخ نگاران روایت می کنند که در دوران اوج خود، حدود ۵۰ تا ۶۰ حلقه آسیاب آبی در طول رودخانه دز مشغول به کار بودند، اما سیلاب های فصلی و گذر زمان، تنها حدود ۲۰ حلقه از آن ها را برای ما به یادگار گذاشته است. این آسیاب ها گویی هر کدام قطعه ای از پازل تاریخ دزفول هستند که با قرار گرفتن در کنار هم، تصویری کامل از نبوغ و سازگاری انسان با طبیعت را به نمایش می گذارند.
قدم زدن در کنار رودخانه دز و تماشای آسیاب های آبی، گویی سفری است به دل تاریخ، جایی که هر سنگ و هر جرعه آب، داستانی از هزاران سال پایداری و زندگی را روایت می کند.
راه های دسترسی به آسیاب های آبی دزفول: چطور به این شاهکار باستانی برسیم؟
رسیدن به آسیاب های آبی دزفول، تجربه ای دلپذیر است که با برنامه ریزی مناسب، می تواند بسیار راحت و لذت بخش باشد. این سازه های تاریخی در قلب شهر و در کنار رودخانه دز واقع شده اند که دسترسی به آن ها را از هر نقطه شهر آسان می سازد. بیایید با هم بهترین مسیرها را برای رسیدن به این جاذبه شگفت انگیز بررسی کنیم:
با خودروی شخصی: راحتی و انعطاف در مسیر
اگر با خودروی شخصی به دزفول سفر کرده اید، مسیریابی به سمت آسیاب های آبی بسیار ساده خواهد بود. کافی است خود را به سمت جاده ساحلی دز برسانید. این جاده موازی با رودخانه کشیده شده و شما را مستقیماً به منطقه پربازدید موزه آب و آسیاب های زیر پل جدید دزفول هدایت می کند. از هر نقطه شهر که باشید، با دنبال کردن تابلوهای راهنمای رودخانه دز یا استفاده از اپلیکیشن های مسیریاب متداول مانند بلد یا نشان، می توانید به راحتی مسیر را پیدا کنید. در اطراف پارک ساحلی رعنا و مجموعه موزه آب، فضاهای مناسبی برای توقف خودرو وجود دارد که معمولاً می توانید جای پارک مناسبی پیدا کنید و با خیالی آسوده به گشت وگذار بپردازید. این راه، آزادی عمل زیادی به شما می دهد تا در هر زمان که مایل بودید، به سمت آسیاب ها حرکت کنید و از توقف در کنار رودخانه لذت ببرید.
با وسایل حمل و نقل عمومی: گزینه ای آسان و اقتصادی
دسترسی به آسیاب های آبی دزفول با وسایل حمل و نقل عمومی نیز امکان پذیر است. تاکسی های شهری در دزفول به راحتی در دسترس هستند و می توانید با گفتن مقصد آسیاب های آبی یا پارک ساحلی رعنا به راننده، خود را به نزدیکی این مجموعه برسانید. همچنین، خطوط اتوبوس شهری نیز در نقاط مختلف شهر فعال هستند و می توانید با بررسی مسیرها، نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به جاده ساحلی یا پل جدید دزفول را پیدا کرده و سپس با کمی پیاده روی، به مقصد برسید. این گزینه برای کسانی که مایلند هزینه های سفر خود را مدیریت کنند، انتخابی هوشمندانه است.
پیاده روی: لذت کشف و تجربه محلی
یکی از دلپذیرترین راه ها برای رسیدن به آسیاب های آبی، به خصوص اگر در مرکز شهر یا اقامتگاهی نزدیک به رودخانه اقامت دارید، پیاده روی است. قدم زدن در کنار رودخانه دز، با هوای دلپذیر و مناظر طبیعی اطراف، خود تجربه ای فراموش نشدنی است. از پارک های ساحلی نزدیک مانند پارک رعنا، می توانید به راحتی به سمت مجموعه موزه آب حرکت کنید. این پیاده روی به شما فرصت می دهد تا با دقت بیشتری به جزئیات معماری آسیاب ها و زندگی جاری در اطراف رودخانه دقت کنید و حس و حال محلی منطقه را به خوبی درک کنید. برای دسترسی به آسیاب های زیر پل قدیم نیز می توانید از مسیرهای پیاده روی که از بافت تاریخی شهر به سمت رودخانه می آیند، استفاده کنید و از تماشای معماری کهن دزفول در طول مسیر لذت ببرید.
نکته مهم: انتخاب بهترین نقطه شروع بازدید
برای داشتن بهترین تجربه، توصیه می شود که بازدید خود را از مجموعه موزه آب که زیر پل جدید دزفول قرار دارد، آغاز کنید. این بخش به خوبی مرمت شده، دارای امکانات رفاهی و سفره خانه سنتی است و چرخ یکی از آسیاب ها در آن فعال شده است. پس از بازدید از این قسمت، می توانید به سمت پل قدیم دزفول حرکت کرده و از دیگر آسیاب های پراکنده در زیر این پل تاریخی دیدن کنید. این ترتیب به شما کمک می کند تا علاوه بر درک جامع از این سازه ها، بهترین مناظر و امکانات را نیز تجربه کنید و سفر خود را با خاطره ای دلنشین به پایان برسانید.
تجربه ای بی نظیر از بازدید: آنچه در انتظار شماست!
بازدید از آسیاب های آبی دزفول فراتر از یک گشت وگذار ساده تاریخی است؛ این سفری است به دل زمان، جایی که مهندسی باستانی با زیبایی طبیعت در هم آمیخته است. هنگامی که قدم به این محوطه می گذارید، خود را در محیطی می یابید که همزمان آموزنده و الهام بخش است.
موزه آب دزفول: جایی که تاریخ زنده می شود
همانطور که پیش تر اشاره شد، بخش مهمی از آسیاب های زیر پل جدید دزفول به موزه آب تبدیل شده است. اینجا نقطه ای است که می توانید از نزدیک با نحوه عملکرد این سازه های شگفت انگیز آشنا شوید. با تماشای چرخ های آسیاب که دوباره به حرکت درآمده اند، می توان تصور کرد که در گذشته چگونه دانه های گندم به آرد تبدیل می شدند و زندگی مردم این منطقه به جریان می افتاد. فضای موزه با محوطه سازی زیبا، نیمکت هایی برای استراحت و سفره خانه ای سنتی که عطر غذاهای محلی از آن به مشام می رسد، حس آرامش و دلنشینی را به ارمغان می آورد. این موزه فرصتی بی نظیر برای لمس تاریخ و درک عمق مهندسی هیدرولیکی ایران باستان است.
بهترین زمان بازدید: غوطه ور شدن در شکوه دز
برای تجربه حداکثری از زیبایی های آسیاب های آبی و رودخانه دز، فصل بهار را به خاطر بسپارید. در این فصل، طبیعت دزفول در اوج طراوت و سرسبزی است، و رودخانه دز نیز پرآب ترین حالت خود را تجربه می کند. تماشای آب خروشان که از میان پایه های سنگی آسیاب ها عبور می کند و صدای دلنشین آن، حسی از زندگی و پویایی را در شما ایجاد خواهد کرد. در فصول گرم تر و کم آبی رودخانه، ممکن است بخشی از شکوه این سازه ها به دلیل کاهش سطح آب، از دست برود. بازدید از آسیاب ها معمولاً رایگان است و در طول روز می توانید با خیال راحت به گشت وگذار بپردازید. نور دلپذیر صبحگاهی یا غروب آفتاب که رنگی طلایی بر رودخانه و سازه ها می پاشد، لحظاتی جادویی برای عکاسی و لذت بردن از مناظر خلق می کند.
نکات کاربردی برای بازدید: سفری راحت و خاطره انگیز
- کفش راحت بپوشید: بخشی از مسیرهای دسترسی و پیاده روی در اطراف آسیاب ها ممکن است سنگی یا ناهموار باشد، بنابراین پوشیدن کفش راحت برای گشت وگذار آسان تر ضروری است.
- حفاظت از آثار: به یاد داشته باشید که در حال بازدید از یک میراث ملی و جهانی هستید. از لمس بی رویه سازه ها و نوشتن یادگاری روی آن ها خودداری کنید. رعایت نظافت محیط و احترام به این گنجینه های تاریخی، وظیفه همه ماست.
- عکاسی: این مکان باستانی، سوژه های بی نظیری برای عکاسی فراهم می کند. دوربین خود را فراموش نکنید تا لحظات شگفت انگیز خود را ثبت کنید. ترکیب آب، سنگ، و آسمان، تصاویری چشم نواز خلق خواهد کرد.
- مدت زمان بازدید: برای بازدید کامل از مجموعه موزه آب و پیاده روی در اطراف آن، دست کم ۱ تا ۲ ساعت زمان لازم است تا بتوانید با آرامش کافی از تمام زیبایی ها و جزئیات لذت ببرید و در تاریخ این سرزمین غرق شوید.
بازدید از آسیاب های آبی دزفول، نه تنها شما را با گذشته این سرزمین پیوند می دهد، بلکه فرصتی است برای تجربه ی آرامش در کنار طبیعت و الهام گرفتن از هوش و ذکاوت پیشینیان. این مکان، بیش از آنکه یک بنای تاریخی باشد، یک حس است؛ حس جاری بودن زندگی، پایداری و عظمت.
نگاهی عمیق تر: تاریخچه و معماری شگفت انگیز آسیاب های آبی دزفول
ورود به دنیای آسیاب های آبی دزفول، ورود به یک کتاب تاریخ مصور است؛ هر سنگ و هر آجر، داستانی از قدمت و نبوغ مهندسی را در خود جای داده است. این سازه ها، فراتر از ابزاری برای آسیاب کردن گندم، نمادی از تمدن و شیوه های زندگی در دوران های کهن ایران هستند.
قدمت و ریشه های تاریخی: از ساسانیان تا به امروز
تصور کنید که بیش از ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ سال پیش، در دوران پرشکوه ساسانیان، همزمان با ساخته شدن پل عظیم و تاریخی دزفول، پایه های این آسیاب ها نیز در بستر رودخانه دز استوار شدند. این سازه ها، نه تنها از نظر قدمت بی نظیرند، بلکه نقش حیاتی در اقتصاد و زندگی مردم آن دوران ایفا می کردند. اگرچه هسته اصلی آن ها به دوره ساسانی بازمی گردد، اما در طول قرون متمادی، به ویژه در دوران صفویه و قاجاریه، بازسازی ها، ترمیم ها و اضافاتی بر آن ها صورت گرفته است که نشان از اهمیت مداوم و کاربری طولانی مدت آن ها دارد. جالب است بدانید که رومن گیرشمن، باستان شناس شهیر فرانسوی، این سیستم آبیاری دزفول را به عنوان قدیمی ترین سیستم آبیاری جهان معرفی کرده است؛ ادعایی که بر اهمیت جهانی این میراث تاکید می ورزد. این آسیاب ها به عنوان بخشی از سازه های آبی تاریخی دزفول، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند و از لحاظ تاریخی و عملکردی با سازه های آبی شوشتر که ثبت جهانی یونسکو هستند، ارتباطی دیرینه و مشابه دارند که بر ارزش جهانی این منطقه می افزاید.
عملکرد و مکانیزم: نبوغ مهندسی آب
شاید بپرسید این آسیاب ها چگونه کار می کردند؟ راز آن ها در یک سیستم پیچیده و هوشمندانه نهفته بود. اساس کار بر پایه سازه ای به نام پل بند یا دمبرج استوار بود که هدفش هدایت و تقسیم آب رودخانه به سمت دهانه های آسیاب ها بود. در فصول کم آبی رودخانه، برای بالا آوردن سطح آب و تضمین رسیدن آب کافی به آسیاب ها، از ترفندی محلی به نام چوسله استفاده می کردند. این چوسله ها، سبدهایی حصیری بودند که با سنگ پر می شدند و روی هم قرار می گرفتند تا یک بند انحرافی موقت ایجاد کنند و آب را به سوی آسیاب ها هدایت کنند. هر آسیاب دارای دو سنگ بود: یک سنگ ثابت در پایین و یک سنگ چرخنده در بالا. نیروی آب از طریق کانال های ویژه به پره های زیرین سنگ بالایی برخورد می کرد و آن را به چرخش درمی آورد. با چرخش سنگ بالایی بر روی سنگ ثابت پایینی، گندم ها بین آن ها خرد شده و به آرد تبدیل می شدند. ساختار کشتی مانند آسیاب ها نیز نکته ای مهندسی وار بود؛ این شکل خاص برای تنظیم فشار آب ورودی یا حتی تشدید آن طراحی شده بود تا آسیابان ها بتوانند کارایی بهتری داشته باشند. لوینه نام محلی آسیابان بود، و هر آسیاب گروهی از کارگران را شامل می شد که وظایف مختلفی از آوردن گندم با قاطر تا جمع آوری آرد را بر عهده داشتند.
مصالح و سبک معماری: پیوندی از طبیعت و هنر
معماری آسیاب های آبی دزفول گواهی بر مهارت و دانش بومی سازندگان آن است. مصالح اصلی به کار رفته در این سازه ها شامل قلوه سنگ های رودخانه ای، آجر و ملات ساروج (نوعی آهک بندی بسیار مستحکم) است. همچنین در بخش هایی از ملات گچ و خاکستر نیز استفاده شده که نشان دهنده تکنیک های ساخت وساز ساسانی و سپس دوران های صفویه و قاجاریه است. پایه های این آسیاب ها از استحکام بالایی برخوردارند و به شکلی ساخته شده اند که در برابر جریان پرقدرت رودخانه مقاومت کنند. نوع قرارگیری آسیاب ها در کنار هم به گونه ای است که در گذشته حالتی سد مانند داشته و به هدایت آب به جای مورد نظر کمک می کرده است. این سازه ها، نه تنها از نظر عملکردی هوشمندانه طراحی شده بودند، بلکه از نظر زیبایی شناختی نیز با محیط طبیعی رودخانه درهم آمیخته اند و یک تصویر هماهنگ و باستانی را به وجود آورده اند. تماشای این بناها، ما را به گذشته ای دور می برد و درک عمیقی از زندگی و نبوغ انسان در دوران باستان ارائه می دهد.
امکانات رفاهی و جاذبه های نزدیک آسیاب های آبی دزفول: تکمیل یک روز خاطره انگیز
سفر به آسیاب های آبی دزفول، تنها به تماشای این سازه های باستانی ختم نمی شود؛ بلکه فرصتی است برای غرق شدن در فضای دلنشین شهر و بهره مندی از امکانات رفاهی و جاذبه های بی شماری که در اطراف آن قرار دارند. یک روز کامل در دزفول، می تواند ترکیبی از تاریخ، طبیعت، و طعم های محلی باشد.
رستوران ها، کافه ها و اقامتگاه ها: لذت طعم های دزفولی و اقامتی راحت
پس از ساعت ها گشت وگذار در کنار آسیاب ها و غرق شدن در تاریخ، حتماً گرسنگی و خستگی به سراغ شما خواهد آمد. خوشبختانه، در محل موزه آب، یک سفره خانه سنتی دلپذیر دایر است که می توانید با طعم غذاهای محلی دزفول، خستگی خود را رفع کنید و از فضای آرامش بخش آن لذت ببرید. علاوه بر این، در اطراف رودخانه دز و در مناطق نزدیک به آسیاب ها، رستوران ها و کافه های متعددی وجود دارند که انواع غذاها و نوشیدنی ها را ارائه می دهند. تصور کنید در یک عصر دلنشین، در کنار رودخانه دز بنشینید و از غذایی خوشمزه لذت ببرید، در حالی که صدای آب و نسیم خنک رودخانه، خستگی را از تنتان می زداید. برای اقامت نیز، دزفول گزینه های متنوعی را پیش روی شما قرار می دهد. از هتل های مدرن مانند هتل روناش که دسترسی مناسبی به جاذبه های شهر دارند، تا اقامتگاه های سنتی و مسافرخانه های اقتصادی تر در بافت تاریخی و اطراف رودخانه، می توانید متناسب با سلیقه و بودجه خود، محلی برای استراحت و گذراندن شب انتخاب کنید و تجربه سفر خود را کامل تر کنید.
جاذبه های گردشگری مجاور: گشتی در دل دزفول
موقعیت آسیاب های آبی دزفول، فرصتی طلایی برای بازدید از دیگر جاذبه های دیدنی و تاریخی این شهر فراهم می کند که همگی در فاصله نزدیکی از یکدیگر قرار گرفته اند و می توانند مکمل سفر شما باشند:
- رودخانه دز و تفریحات آبی: خود رودخانه دز، با آب زلال و فضای سرسبز اطرافش، یک جاذبه بزرگ است. می توانید از قایق سواری در آب های آرام آن لذت ببرید یا اگر به دنبال هیجان هستید، تجربه جت اسکی را امتحان کنید. پارک های ساحلی در طول رودخانه، فضاهای سبز و دلنشینی برای استراحت و پیک نیک هستند.
- پارک های ساحلی (مانند پارک رعنا): این پارک ها، فضایی مناسب برای استراحت، قدم زدن و لذت بردن از فضای سبز در کنار رودخانه فراهم می کنند. وجود امکانات رفاهی در این پارک ها، آن ها را به محلی ایده آل برای گذراندن اوقات فراغت تبدیل کرده است.
- پل قدیم و پل جدید دزفول: هر دو پل، خود داستان های ناگفته ای از تاریخ و مهندسی را در خود جای داده اند. پل قدیم که قدمت آن به دوران ساسانی بازمی گردد، به عنوان یکی از قدیمی ترین پل های جهان شناخته می شود و از بالای آن می توان چشم انداز بی نظیری از رودخانه و آسیاب ها را به تماشا نشست. پل جدید نیز که راه ارتباطی مهمی در شهر است، از بالای آن نمای زیبایی از آسیاب های آبی زیرین را ارائه می دهد.
- بافت تاریخی دزفول: فاصله آسیاب ها تا بافت تاریخی دزفول بسیار کم است. این بافت با خانه های آجری قدیمی، ساباط های خنک و کوچه پس کوچه های پر پیچ و خم، شما را به عمق تاریخ می برد. قدم زدن در این کوچه ها، گویی قدم زدن در گذشته است و هر گوشه ای از آن، داستانی برای گفتن دارد.
- قمش دزفول: اگر وقت کافی داشتید، حتماً از قمش دزفول نیز دیدن کنید. قمش ها، دالان های زیرزمینی خنکی هستند که در گذشته برای دسترسی به آب و تامین هوای خنک در تابستان های گرم دزفول استفاده می شدند و نمونه ای دیگر از نبوغ مهندسی بومی این شهر هستند.
با ترکیب بازدید از آسیاب های آبی و این جاذبه های اطراف، می توانید یک برنامه سفر پربار و خاطره انگیز برای خود و همراهانتان رقم بزنید و تمام ابعاد تاریخی، طبیعی و فرهنگی دزفول را به خوبی تجربه کنید. این شهر با داشتن چنین گنجینه هایی، بی شک یکی از مقاصد جذاب گردشگری در ایران است که ارزش یک سفر کامل را دارد.
سفر به دزفول و بازدید از آسیاب های آبی، تجربه ای فراتر از یک گشت وگذار ساده تاریخی است؛ این سفری است به عمق زمان، جایی که مهندسی باستانی با زیبایی بی بدیل طبیعت در هم آمیخته است. این سازه های بی نظیر که ریشه هایشان به دوران ساسانیان بازمی گردد و در طول قرون متمادی شاهد فراز و نشیب های فراوان بوده اند، نه تنها نمادی از نبوغ و تلاش مردمان این دیار در گذشته اند، بلکه شاهدی بر تمدن غنی و پایداری انسان در بهره برداری هوشمندانه از منابع طبیعی محسوب می شوند.
از لحظه ای که قدم در کنار رودخانه دز می گذارید و آسیاب ها را در بستر آن می بینید، حسی از شگفتی شما را فرا می گیرد. صدای آرامش بخش آب، معماری سنگی کهن و داستان هایی که هر گوشه از این مجموعه روایت می کند، شما را به گذشته ای پر رونق می برد. چه در موزه آب فعال آن به تماشای چرخ های آسیاب بنشینید و چه از فراز پل قدیم به وسعت تاریخ بنگرید، آسیاب های آبی دزفول حسی عمیق از پیوستگی با نیاکان و احترام به دستاوردهایشان را در وجود شما بیدار خواهند کرد.
این گنجینه ملی که با تلاش هایی برای بازسازی و حفظ، دوباره جان گرفته است، بی شک یکی از مهم ترین مقاصد برای علاقه مندان به تاریخ، مهندسی و فرهنگ ایران است. با بازدید از این شاهکار بی بدیل، نه تنها یک سفر به یادماندنی را تجربه خواهید کرد، بلکه با الهام از گذشته، نگاهی تازه به آینده خواهید داشت. دزفول و آسیاب های آبی اش، شما را به یک ماجراجویی تاریخی و حسی دعوت می کنند که تا مدت ها در خاطرتان ماندگار خواهد شد.