چگونه گرمازدگی را کنترل کنیم؟

مفید حسین‌زاده در خصوص عارضه گرمازدگی اظهار کرد: این روز‌ها شاهد افزایش دمای هوا و بروز یکی از شایع‌ترین مشکلات متعاقب آن یعنی گرمازدگی هستیم که زندگی شهروندان را تحت تاثیر قرار داده است؛ دمای بدن انسان در حالت عادی بین ۳۶ تا ۳۸ درجه است، اما اگر دمای بدن به مدت طولانی و به تاثیر از دمای محیط و متابولیسم فرد، به بیش از ۴۰ درجه افزایش یافت، به عوارضی دچار خواهد شد که به آن گرمازدگی می‌گویند.

وی با اشاره به علائم بارز در افراد گرمازده، افزود: افزایش دمای مرکزی بدن انسان تا حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر، علامت اصلی گرمازدگی است، اما شواهدی مانند تغییر خلق، گیجی و بی‌قراری، هذیان و تکلم نامفهوم، تحریک‌پذیری، تشنج و اغمای حاد نیز می‌توانند از علائم گرمازدگی باشند.

حسین‌زاده گفت: در صورت مواجهه با یک فرد دچار گرمازدگی اولین کار لازم، انتقال فرد گرمازده به محیط خنک یا سایه است تا از تداوم فشار گرما جلوگیری شود. پس از آن، نوشاندن مایعات خنک و حاوی مقدار کمی نمک توصیه می‌شود و با حفظ حریم خصوصی، سعی کنیم در صورت امکان لباس‌های او را در آورده تا در معرض گردش هوا قرار بگیرد. اگر شرایط بیمار به پایداری نسبی نرسید، باید به سرعت با مرکز فوریت‌های پزشکی ۱۱۵ تماس گرفته شود.

این متخصص طب اورژانس گفت: به طور کلی تغذیه در پیشگیری و رفع گرمازدگی بسیار مهم است؛ به گونه‌ای که رژیم غذایی باید به تناسب فصل و میزان دما تغییر کند و روی مقدار و زمان استفاده از برخی مواد غذایی نیز باید تجدید نظر کرد. یکی از مواد غذایی که نقش بسیار حیاتی در فصل گرما ایفا می‌کند، آب است؛ کاهش سطح مایعات در بدن، عامل اصلی عارضه‌ای موسوم به دهیدراتاسیون و متعاقب آن بروز گرمازدگی در فصول گرم سال است. معمولا همزمان با از دست دادن مایعات، سدیم و املاح معدنی نیز دفع می‌شوند، بنابراین صرفا نوشیدن آب نمی‌تواند جایگزین فوری و مناسبی برای مواد از دست رفته بدن باشد و بهتر است مقداری نمک یا آب‌لیمو به آب نوشیدنی اضافه شود.

حسین‌زاده افزود: مصرف قند نیز به دلیل اینکه هضم آن نیاز به آب دارد، کم‌آبی بدن را به دنبال دارد و توصیه می‌شود از مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و شربت در هوای گرم اجتناب شود. از طرف دیگر، نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه و چای نیز باعث از دست دادن آب بدن می‌شوند و به کسانی که عادت به نوشیدن چای دارند، توصیه می‌شود در صورت امکان چای کمرنگ مصرف کنند. استفاده از میوه و سبزی‌هایی مانند هندوانه، طالبی و خربزه نیز برای کمک به تامین آب بدن در فصل گرما و استفاده از عرقیاتی مانند بیدمشک و کاسنی می‌تواند بسیار مفید باشد.

 چه افرادی در مقابل گرمازدگی آسیب‌پذیرترند؟

سرپرست مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی گلستان اهواز گفت: بروز گرمازدگی در گروه‌های سنی کودکان و سالمندان شایع‌تر است، زیرا کودکان از طرفی به دلیل محدودیت توان جسمی و از سوی دیگر به خاطر فعالیت و جنب‌وجوش مستمر، آب بیشتری از دست می‌دهند. سالمندان (افراد بالای ۶۰ سال) نیز دیرتر از زمان واقعی احساس تشنگی می‌کنند و رغبت زیادی به مصرف آب و مایعات ندارند، بنابراین برای جلوگیری از بروز گرمازدگی در این افراد، مصرف روزانه حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب، چای کمرنگ یا آبمیوه طبیعی ضروری است.

وی افزود: ورزشکاران و کارگرانی که در مدت طولانی در تماس با گرما هستند، نسبت به افراد معمولی شرایط خاصی دارند، زیرا ورزش و کار بدنی در گرما دشوار و ورزشکار مجبور است فشار بیشتری تحمل کند. پس توصیه می‌شود هنگام ورزش در هوای گرم، به تامین آب مورد نیاز بدن توجه ویژه داشته باشید، نوشیدن آب را قبل از ورزش آغاز کنید و هنگام فعالیت ورزشی نیز هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه مقداری آب بنوشید.