mxd در آزمایش خون چیست
آزمایش خون MXD مخفف شمارش سلولهای مختلف خون است و بخشی از یک آزمایش CBC (شمارش کامل سلولهای خونی) را تشکیل میدهد.
بخش عمدهای از شمارش کامل خون، شامل اندازهگیری غلظت گلبولهای سفید، گلبولهای قرمز و پلاکتها در خون است. در حالی که از شمارش گلبولهای سفید (WBC) برای اندازهگیری تعداد گلبولهای سفید خون استفاده میشود. شمارش خون و اجزای WBC به تعیین درصد هر نوع گلبول سفید موجود در خون کمک میکند.
در این مقاله از مجله اینترنتی به بررسی کامل MXD در آزمایش خون و تفسیر نتایج آن میپردازیم. اگر دوست دارید آزمایش خون خود را در منزل و بدون نیاز به مراجعه به پزشک تفسیر کنید، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
انواع مختلف WBCs و آزمایش خون MXD
گلبولهای سفید خون (WBCs) همچنین به عنوان لکوسیتها شناخته میشوند و بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل میدهند. آنها عمدتا مسئول محافظت از بدن در برابر عفونتها و ارگانیسمهای تهاجمی مانند باکتریها و ویروسها هستند.
به طور عمده پنج نوع گلبول سفید در بدن وجود دارد و این موارد عبارتند از:
- نوتروفیلها: این سلولها هنگامی که عفونت به بدن حمله میکند، اولین خط دفاعی را تشکیل میدهند و وظیفه کشتن و هضم سلولهای باکتریایی و قارچی را بر عهده دارند.
- لنفوسیتها: این گلبولهای سفید، مسئول ایجاد آنتیبادی در بدن، برای دفاع از آن در برابر باکتریها، ویروسها و سایر مهاجمان مضر هستند.
- مونوسیتها: این سلولها به تجزیه باکتریها کمک میکنند.
- باسوفیلها: این سلولها وظیفه واکنش آلرژیک در بدن را دارند؛ زیرا مواد شیمیایی مانند هیستامین را هنگام ورود عوامل عفونی به بدن ترشح میکنند و بنابراین به کنترل پاسخ ایمنی بدن کمک میکنند.
- ائوزینوفیلها: ائوزینوفیلها با حمله و کشتن انگلها، از بین بردن سلولهای سرطانی و واکنشهای آلرژیک در بدن به عنوان واکنشی به آلرژنها کار میکنند.
از بین پنج نوع گلبول سفید، نوتروفیلها و مهمترین آنها در نظر گرفته میشوند. سطح این دو سلول، به طور جداگانه با تعداد WBC اندازهگیری میشود.
سطح سه نوع گلبول سفید باقیمانده، یعنی مونوسیتها، ائوزینوفیلها، و بازوفیلها در یک آزمایش خون MXD اندازهگیری میشوند.
بنابراین میتوان گفت که فاکتور MXD بخشی از آزمایش اصلی است. نتایج این تست تعیین میکنند که هر کدام از ۵ گلبول سفید، چه درصدی از حجم کلی گلبولهای سفید بدن فرد را تشکیل میدهند.
آزمایش MXD چگونه انجام میشود؟
همانطور که قبلا ذکر شد، آزمایش خون MXD به عنوان بخشی از شمارش CBC یا WBC یا تعداد اجزای WBC انجام میشود. بنابراین، آماده سازی برای آزمایش همان است که برای دیگر آزمایشهای خون انجام میشود.
پزشک ممکن است از شما بخواهد قبل از جمعآوری نمونه خون، برخی از داروهای خاص مانند مکملهای بدون نسخه و ویتامینها را متوقف کنید، زیرا این داروها ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد. توجه داشته باشید نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست.
این آزمایش با به دست آوردن چند میلی متر خون از بیمار انجام میشود. نمونه خون معمولا در یک آزمایشگاه توسط یک تکنسین جمع آوری میشود.
نمونه خون از رگ موجود در بازو یا در دست گرفته میشود. قبل از جمع آوری نمونه خون، تکنسین پوست را از روی وریدی که از آن نمونه گرفته میشود با یک پد الکل پاک میکند و یک سوزن به داخل ورید وارد میکند.
سپس خون از طریق سرنگ از ورید گرفته شده و جمع میشود. سپس نمونه خون برای تجزیه و تحلیل ارسال میشود.
تفسیر نتایج آزمایش MXD
درصد MXD در خون، درصد سلول مخلوط در خون است. مقدار مشخصی از هر نوع سلول در خون وجود دارد که طبیعی تلقی میشود. اگر این نسبتها از حالت خارج باشد، درصد MXD شما افزایش مییابد.
بنابراین، آزمایش، سطح ترکیبی مونوسیتها ، ائوزینوفیلها , بازوفیل ها را در خون اندازهگیری میکند. نتایج به صورت درصد MXD بیان شده و محدوده طبیعی MXD برای یک مقدار آزمایش خون بین ۵٪ تا ۱۰٪ در نظر گرفته میشود.
آزمایش خون MXD که به آن آزمایش خون مخلوط شمارش سلول نیز گفته میشود، اندازهگیری جمعی از سطح سه نوع گلبول سفید است که از نوتروفیلها و لنفوسیتها کمتر است.
MXD کم یا زیاد در آزمایش خون به چه معنی است؟
همانطور که قبلا نیز گفته شد، گلبولهای سفید بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل میدهند. معمولا تعداد اجزای WBC همراه با معاینه جسمی برای تشخیص پزشک کافی است که بیماری زمینهای منجر به سطح غیر طبیعی WBC شود.
MXD بالا به معنای پاسخ ایمنی به یک وضعیت التهابی در بدن است. مونوسیتها، ائوزینوفیلها و بازوفیلها عملکرد خاصی دارند. این سلولها در صورت وجود اجسام خارجی مانند باکتریها، آلرژنها، انگلها یا سلولهای سرطانی در بدن، افزایش پیدا میکنند.
بنابراین افزایش MXD در آزمایش خون نشان میدهد که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک مهاجم خارجی واکنش نشان داده است. علاوه بر این، ممکن است بیماریهای خاصی مانند آسم، ورم مفاصل، لوسمی یا سل را نشان دهد.
مقدار آزمایش خون MXD پایین نشانگر نقص ایمنی بدن است که در اثر برخی بیماریها مانند سرطان، HIV، بیماری مغز استخوان / اختلال، لنفوم، لوپوس یا عفونتهای شدید ایجاد میشود.
آزمایش CBC چیست؟
آزمایش غربالگری گستردهای است که پزشکان برای تعیین وضعیت سلامت عمومی فرد مورد استفاده قرار میدهند. این آزمایش بسیاری از مقادیر مهم مربوط به سلولهای خونی را اندازهگیری میکند و به طور کلی شامل موارد زیر است:
اجزای اصلی CBC تعداد RBC و WBC و پلاکتها است. و سایر اجزا، ویژگیهای این سلولها مانند اندازه، رنگ، بلوغ و عملکرد آنها را به تصویر میکشند.
دامنه طبیعی برای شمارش WBC بین ۴،۳۰۰ تا ۱۱۰۰۰ سلول در هر میلیمتر مکعب خون است. تعداد نرمال RBC معمولا بین ۴/۴ تا ۵/۹ میلیون سلول در هر میلی متر مکعب خون در نظر گرفته میشود. محدوده طبیعی شمارش پلاکتها بین ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ سلول در هر میلی متر مکعب خون در نظر گرفته میشود.
آزمایش کامل شمارش خون عمدتا توسط پزشکان برای ارزیابی سلامت کلی بیمار انجام میشود. همانطور که در ابتدا گفته شد، برای تشخیص طیف گستردهای از اختلالات که شامل کم خونی، عفونت سیستمیک یا عفونت قسمت خاصی از بدن و حتی سرطان خون است.
افزایش یا ریزش غیر طبیعی در تعداد سلولهای خاص نشاندهنده بیماری اساسی است که ممکن است نیاز به ارزیابی بیشتر داشته باشد.
کلام پایانی
گلبولهای سفید اصلیترین بخش سیستم ایمنی بدن انسان محسوب میشوند. بنابراین پزشکان به صورت مداوم تعداد این سلولها را در خون اندازهگیری میکنند. یکی از ابزارهایی که در این راه مورد استفاده قرار میگیرد، درصد MXD است.
در این مقاله به صورت جامع به بررسی آزمایش XMD و تفسیر نتایج آن پرداختیم. در صورتی که همچنان در این رابطه سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخگوی شما عزیزان باشیم.
آزمایش خون شامل شمارش کامل سلولهای خونی (cbc) میشود و لازم است برای چکاپ کامل بدن هر چند وقت یکبار انجام شود. آیا از فاکتورهایی که در آزمایش خون بررسی میشوند، اطلاع دارید؟ میدانید هر فاکتور با کدام نماد اختصاری مشخص است؟ در این مطلب فاکتورهای آزمایش خون را بهطورکامل توضیح میدهیم.
شما میتوانید برای انجام آزمایش خون به مراجعه کنید تا فاکتورهای لازم برای شما تجویز شود. برای پیداکردن پزشک عمومی دکترتو همراه شماست. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
cbc در آزمایش خون چیست؟ شمارش کامل سلول های خونی
شمارش کامل سلول های خونی یا complete blood count (CBC)، نوعی آزمایش خون است که طی آن از خون وریدی نمونه گرفتهمیشود. خونی که از رگهای شما گرفتهمیشود برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده میشود و فاکتورهای مختلفی در آن بررسی میشوند تا برای تشخیص مواردی به کارگرفتهشوند.
علت انجام آزمایش cbc چیست و آزمایش cbc چه بیماریهایی را نشان میدهد؟
آزمایش خون برای چیست؟ آزمایش شمارش کامل خون (CBC) یک آزمایش رایج است که پزشکان برای ارزیابی وضعیت سلامت کلی فرد تجویز میکنند. این آزمایش، اطلاعات مهمی درمورد تعداد و انواع سلولهای خونی موجود در خون فرد ارائه میدهد. آزمایش خون CBC سطح گلبولهای قرمز (RBC)، گلبولهای سفید (WBC) و پلاکتها را در خون اندازهگیری میکند. علاوهبر این موارد، سایر پارامترهای مهم مانند سطح هموگلوبین و هماتوکریت با آزمایش خون مشخص میشود. این آزمایش میتواند به تشخیص طیف وسیعی از شرایط، از جمله عفونت، کمخونی، لوسمی و سایر اختلالات خونی کمک کند.
این آزمایش خون برای تشخیص موارد زیر به کار بردهمیشود:
پزشک ممکن است آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی را به عنوان بخشی از معاینهی روتین درخواست کند. آزمایش خون بهعنوان یک آزمایش تشخیصی؛ از مهمترین و پرکاربردترین آزمایشها است که ضرورت آن بر کسی پوشیده نیست.
برخی افراد پس از خونگیری، دچار درد خفیف یا سرگیجه میشوند. بعد از آزمایش، ممکن است در محل ورود سوزن کبودی، خونریزی جزئی، عفونت یا هماتوم (تودهی پر از خون در زیر پوست) ایجاد شود.
قیمت آزمایش خون چقدر است؟
آزمایش خون با توجهبه فاکتورهای مورد بررسی قیمت متفاوتی دارد. تعداد و نوع فاکتورها قیمت نهایی را مشخص میکنند. برای تعیین هزینه آزمایش خون بهطور دقیق باید نسخه پزشک را به آزمایشگاه نشاندهید. اگر تحت پوشش بیمه درمانی قرار دارید، بیمه مقداری از هزینههای آزمایش شما را پرداخت میکند.
راهنمای خواندن آزمایش خون در خانه
نتایج آزمایش خون خارج از محدودهی طبیعی، ممکن است نشاندهندهی یک اختلال اولیه در اندامهای تولیدکنندهی سلولهای خونی یا یک بیماری زمینهای باشد. نتایج باید همراه با معاینهی بالینی بیمار تفسیر شود و در صورت لزوم آزمایش اضافی انجام شود.
بهطورکلی، مقادیر طبیعی سلولهای خونی عبارتند از:
- گلبولهای سفید (WBC) نرمال: ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر (سلول/ میکرولیتر)
- گلبولهای قرمز (RBC) نرمال: ۴/۵ میلیون تا ۵/۹ میلیون سلول در هر میلیلیتر در مردان، ۴/۱ میلیون تا ۵/۱ میلیون سلول در هر میلیلیتر در زنان
- هموگلوبین (Hb) نرمال: ۱۴ تا ۱۷/۵ گرم در دسیلیتر (gm / dL) در مردان، ۱۲/۳ تا ۱۵/۳ گرم در دسیلیتر در زنان
- هماتوکریت (HCT) نرمال: ۴۱/۵ درصد تا ۵۰/۴ در مردان، ۳۵/۹ درصد تا ۴۴/۶ درصد در زنان
- حجم متوسط گلبولهای قرمز (MCV) نرمال: ۸۰ تا ۹۶
- میزان پراکندگی حجم گلبولهای قرمز (RDW) نرمال: ۱۵/۶ تا ۱۱/۸ در مردان بالغ، ۱۵/۵ تا ۱۱/۹ درصد در زنان بالغ
- پلاکت (PLT) نرمال: ۱۵۰،۰۰۰ تا ۴۵۰،۰۰۰ در هر میلیلیتر
نتایج آزمایش خون خارج از محدودهی طبیعی، ممکن است نشاندهندهی یک اختلال اولیه در اندامهای تولیدکنندهی سلولهای خونی یا یک بیماری زمینهای باشد. نتایج باید همراه با معاینهی بالینی بیمار تفسیر شود و در صورت لزوم آزمایش اضافی انجام شود.
میدونستی با یک آزمایش خون میشه سلامتی کلی رو بررسی کرد؟
برای نفسیر آزمایش خون کمک بگیر
نتایج آزمایش خون چه معنایی دارد؟
وقتی گزارش آزمایش خون را دریافت میکنید، دو ستون خواهیددید: دامنهی مرجع و نتایج آزمایش خون شما. اگر نتایج شما در محدودهی مرجع باشد، طبیعی است و مشکلی وجود ندارد. اگر نتایج شما بیشتر یا کمتر از محدودهی مرجع باشد، غیرطبیعی است.
اگر هر یک از پارامترهای اندازهگیریشده در آزمایش خون شما غیرطبیعی باشد، لزوما نشاندهندهی یک بیماری یا مشکل پزشکی که نیاز به درمان دارد، نیست. برخی موارد مانند موارد زیر میتواند نتایج را تحت تاثیر قرار دهند:
- رژیم غذایی
- سطح فعالیت
- داروها
- چرخهی قاعدگی زنان
هر آزمایشگاه، برای آزمایش بر روی خون شما روشهای مختلفی دارد. بنابراین دامنهی مرجع به آزمایشگاهی بستگی دارد که آزمایش خون شما را انجام میدهد. در واقع دامنهی مرجع در هر آزمایشگاه میتواند متفاوت باشد. همچنین موارد دیگری میتوانند بر روی سلولهای خونی شما تاثیر بگذارند، مانند:
- سن
- جنسیت
- میزان ارتفاع از سطح دریا
اگر نتایج شما در محدودهی مرجع باشد، طبیعی است و مشکلی وجود ندارد. اگر نتایج شما بیشتر یا کمتر از محدودهی مرجع باشد، غیرطبیعی است.
وبسایت اخبار ارز دیجیتال مهمترین اخبار این بازار، اخبار سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار روی این بازار و تحلیل متخصصان این حوزه از اخبار را بهطور روزانه در اختیار شما قرار میدهد
تفسیر جواب آزمایش خون (نحوه خواندن آزمایش cbc چیست)
توجه: مقادیر ممکناست بستهبه آزمایشگاه، سن، جنس و وضعیت سلامت فرد کمی متفاوت باشد. مهم است که نتایج را با یک متخصص درمیان بگذارید تا آنها را به درستی تفسیر کرده و اقدامات بعدی لازم را توصیه کند.
آزمایش خون | محدوده نرمال | بیماریهای مربوط به بالاتر بودن از محدوده طبیعی | بیماریهای مربوط به پایینتر بودن از محدوده طبیعی |
MCH | ۲۶ – ۳۴ pg/cell | کمخونی ماکروسیتیک | کمخونی فقر آهن، تالاسمی |
MCV | ۸۰ – ۱۰۰ fl | کمخونی ماکروسیتیک | کمخونی فقر آهن، تالاسمی |
RBC | ۴.۵ – ۵.۵ میلیون/uL (مرد) 4.0 – 5.0 میلیون/uL (زن) |
پلی سیتمی ورا، کم آبی بدن | کمخونی، از دست دادن خون |
HCT | ۴۰ – ۵۲٪ (مرد) 36 – 48٪ (زن) |
پلی سیتمی ورا، کم آبی بدن | کمخونی، از دست دادن خون |
MCHC | ۳۲ – ۳۶ g/dL | اسفروسیتوز | نارسایی کمبود آهن |
WBC | ۴,۵۰۰ – ۱۱,۰۰۰/uL | عفونت، التهاب | اختلالات مغز استخوان، اختلالات خود ایمنی |
HB/HGB | ۱۳.۵ – ۱۷.۵ گرم در دسی لیتر (مرد) 12.0 – 15.5 گرم در دسی لیتر (زن) 13.5 – 17.5 g/dL (male) 12.0 – 15.5 g/dL (female) |
پلی سیتمی ورا، کم آبی بدن | کمخونی، از دست دادن خون |
ESR | ۰ – ۲۰ میلیمتر در ساعت (مرد) 0 – 30 میلیمتر در ساعت (زن) 0 – 20 mm/hr (male) 0 – 30 mm/hr (female) |
التهاب، عفونت | پلی سیتمی ورا، کمخونی داسی شکل |
تفسیر آزمایش خون
۱. سطح غیرطبیعی گلبول های قرمز (RBC)
سطح غیرطبیعی گلبولهای قرمز، هموگلوبین یا هماتوکریت ممکن است کم خونی، فقر آهن یا بیماری قلبی را نشان دهند.
- کاهش تعداد گلبولهای قرمز (RBC)، می تواند نشاندهنده موارد زیر باشد:
- خونریزی حاد یا مزمن
- تخریب RBC (به عنوان مثال کم خونی همولیتیک)
- کمبود تغذیهای (به عنوان مثال کمبود آهن، ویتامین B12 یا کمبود فولات)
- اختلالات یا آسیب به مغز استخوان
- بیماری التهابی مزمن
- بیماری مزمن کلیوی
- افزایش تعداد گلبولهای قرمز (RBC) میتواند نشاندهندهی موارد زیر باشد:
- بیماری کلیوی
- تومورهایی که اریتروپویتین اضافی تولید میکنند
- سیگار کشیدن
- زندگی در ارتفاع زیاد
- دلایل ژنتیکی
- پلی سیتمی ورا (یک بیماری نادر)
کاهش گلبول قرمز در خون میتواند نشانه کمبود تغذیهای مانند کمبود آهن، ویتامین B12 یا کمبود فولات باشد.
۲. سطح غیرطبیعی گلبول های سفید (WBC)
- کاهش تعداد گلبولهای سفید ممکن است نشاندهندهی موارد زیر باشد:
- اختلال خود ایمنی
- وجود اختلالات یا آسیب به مغز استخوان
- عفونتهای شدید (سپسیس)
- لنفوم یا سرطان دیگری که به مغز استخوان گسترش مییابد
- کمبودهای تغذیهای
- بیماریهای سیستم ایمنی بدن به عنوان مثال HIV و AIDS.
- تعداد بالای گلبولهای سفید ممکن است نشاندهندهی موارد زیر باشد:
- التهاب
- عفونت باکتریایی یا ویروسی
- سرطان خون
- آلرژی
- آسم
- آسیب بافتی (مثل ضربه، سوختگی، حملهی قلبی)
- ورزش شدید
- استرس شدید
- واکنش به دارو
عفونت میتواند مغز استخوان را تحریک کرده تا تعداد بیشتری نوتروفیل را برای مقابله با عفونت باکتریایی تولیدکند. در آلرژی، ممکن است تعداد ائوزینوفیلها افزایش یابد. در عفونت ویروسی ممکن است تعداد بیشتری از لنفوسیتها تولید شوند. در برخی بیماریها مانند سرطان خون، گلبولهای سفید غیرطبیعی (نابالغ یا بالغ) ممکن است به سرعت تکثیر شوند.
تعداد بالای گلبول سفید میتواند نشانهی عفونت یا التهاب و آلرژی باشد.
میخوای از وضعیت سلامتی عمومی خون خودت مطمئن بشی؟
۳. سطح غیر طبیعی هماتوکریت (HCT)
- پایین بودن مقدار هماتوکریت ممکن است نشانهی این باشد که آهن بدن کافی نیست.
- مقادیر بالای هماتوکریت میتواند به معنای کمبود آب بدن یا ابتلا به بیماری دیگری باشد.
پایین بودن مقدار هماتوکریت ممکن است نشانهی این باشد که آهن بدن کافی نیست.
۴. سطح غیرطبیعی حجم متوسط گلبول های قرمز (MCV)
- اگر حجم متوسط گلبولهای قرمز بالا باشد (ماکروسیتیک)، به معنای بزرگ بودن RBC است که نشاندهندهی کم خونی به علت پایین بودن سطح ویتامین B12 یا فولات، میلودیسپلازی، بیماری کبدی و کمکاری تیروئید است.
- اگر گلبولهای قرمز خون کوچک باشند (میکروسیتیک)، ممکن است کم خونی فقر آهن یا تالاسمی داشتهباشید.
ماکروسیتیک نشاندهندهی کم خونی به علت پایین بودن سطح ویتامین B12 یا فولات، میلودیسپلازی، بیماری کبدی و کمکاری تیروئید است.
۵. سطح غیرطبیعی پلاکت (PLT)
- تعداد پلاکتها میتواند به علت این موارد کاهش یابد:
- عفونت ویروسی (مونونوکلئوز، سرخک، هپاتیت)
- تب کوههاى راکی
- آنتیبادی علیه پلاکت
- داروها (استامینوفن، کینیدین، داروهای سولفا)
- سیروز کبدی
- اختلالات خودایمنی (بهعنوان مثال ITP)
- سپسیس
- سرطان خون
- لنفوم
- میلودیسپلازی
- و شیمیدرمانی یا پرتودرمانی.
- مواردی که باعث افزایش تعداد پلاکتها میشوند عبارتند از:
- سرطان (ریه، دستگاه گوارش، پستان، تخمدان، لنفوم)
- آرتریت روماتوئید
- بیماری التهابی روده
- لوپوس
- کم خونی فقر آهن
- کم خونی همولیتیک
- اختلال میلوپرولیفراتیو (بهعنوان مثال ترومبوسیتمی اساسی)
موارد موجود در جواب آزمایش خون
آزمایش CBC، یک آزمایش خون است که بسیاری از قسمتها و ویژگیهای مختلف خون را اندازه گیری میکند. در خون، سلولهای مختلفی وجود دارد که هرکدام وظایف مختلفی دارند:
۱. گلبول های سفید خون (WBC) – wbc در آزمایش خون
بااینحال، ممکن است بسته به آنچه در بدن اتفاقمیافتد، این اعداد بهطور موقت بیشتر یا کمتر شوند.
۲. گلبول های قرمز خون (RBC) – rbc در آزمایش خون
این سلولهای خونی، اکسیژن را از ریه به سمت سایر بافتهای بدن حمل میکنند. گلبولهای قرمز خون در مغز استخوان تولید میشوند و پس از بالغ شدن، در جریان خون آزاد میشوند. حاوی هموگلوبین است، هموگلوبین پروتئینی که اکسیژن را حمل میکند.
طول عمر معمول یک RBC حدودا ۱۲۰ روز است. بنابراین، مغز استخوان باید بهطور مداوم RBC جدید تولید کند تا جایگزین آنهایی شود که پیر و تخریب میشوند یا در اثر خونریزی از بین میروند. RBC بهطور معمول از نظر اندازه و شکل یکنواخت است، اما شرایط مختلفی مانند کمبود ویتامین B12، فولات و آهن میتوانند بر شکل ظاهری آنها تأثیر بگذارند.
۳. پلاکت (PLT) – plt در آزمایش خون
این جز از سلولهای خونی، به لختهشدن خون کمکمیکند. هنگامیکه به دیوارهی عروق آسیب وارد میشود و خونریزی رخ میدهد، پلاکتها با چسبیدن به محل آسیب و جمع شدن در کنار یکدیگر باعث میشوند تا یک پلاک موقتی ایجاد شود.
آنها همچنین سیگنالهایی آزاد میکنند که باعث جمع شدن پلاکتهای اضافی میشود. در نهایت در محل آسیب، یک لختهی خون پایدار ایجاد میشود که تا زمان بهبودی آسیب در جای خود باقیمیماند و از خونریزی جلوگیری میکند.
بیماریهایی که باعث کاهش پلاکت (ترومبوسیتوپنی) یا اختلال در عملکرد پلاکت میشوند، ممکن است شما را در معرض خطر خونریزی بیشازحد و کبودی قرار دهند. تعداد بیشازحد پلاکت (ترومبوسیتوز) میتواند باعث لختهشدن خون شود.
۴. هموگلوبین (Hb) – hb در آزمایش خون یا hgb در آزمایش خون
پروتئین موجود در گلبولهای قرمز خون است که حاوی اکسیژن است. هموگلوبین اکسیژن را به بافتها و اندامهای بدن میرساند و دیاکسیدکربن را از اندامها و بافتها گرفته و آن را به ریهها بازمیگرداند. سطح پایین هموگلوبین در نشاندهنده کاهش گلبولهای قرمز و کمخونی است.
۵. هماتوکریت (HCT) – hct در آزمایش خون
نسبت گلبولهای قرمز خون به پلاسما است. معمولا نتایج RBC را منعکس میکند و اطلاعات اضافی را فراهم میکند. نسبت زیاد یا کم گلبولهای قرمز خون نسبت به پلاسما میتواند علائم بسیاری از بیماریها باشد.
آزمایش خون نشاندهندهی چه مشکلاتی است؟
۶. حجم متوسط گلبول های قرمز (MCV) – mcv در آزمایش خون
آزمایش خون mcv اندازهی متوسط گلبولهای قرمز را بیان میکند. کم خونی میکروسیت (MCV کمتر از ۸۰)، ماکروسیت (MCV بیشتر از ۱۰۰) یا نورموسیتیک با استفاده از MCV مشخص میشود.
۷. میزان پراکندگی حجم گلبول های قرمز (RDW) – rdw در آزمایش خون
تنوع در اندازهی گلبولهای قرمز را نشان میدهد. در واقع نشاندهندهی اندازهی گلبولهای قرمز خون است. RDW، ممکن است در تمایز بین برخی از کم خونیها مفید باشد. برای مثال، کم خونی فقر آهن با RDW بالا مشخص میشود، در حالیکه تالاسمی با RDW پایین مشخص میشود.
۸. میانگین غلظت هموگلوبین بدن (MCHC)- mchc در آزمایش خون
غلظت هموگلوبین را در مقدار مشخصی از خون اندازهگیری میکند. برای بررسی کمخونیها از این فاکتور در آزمایش خون کمک گرفتهمیشود.
۹. متوسط هموگلوبین در گلبول های قرمز (MCH) – mch در آزمایش خون
۱۰. SGPT در آزمایش خون چیست؟
قبل از آزمایش خون باید ناشتا باشیم؟ (آزمایش خون ناشتا)
برای شمارش کامل سلولهای خونی نیازی به آمادهسازی خاصی ندارید. اگر پزشک شما آزمایشات خون دیگری (مثل قند خون ناشتا یا چربی خون) را نیز درخواست دادهباشد، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید.
نحوه انجام نمونه گیری
نمونهبرداری برای آزمایش خون، از طریق خونگیری از ورید بازوی شما انجام میشود. تکنسین بهداشتی ناحیه موردنظر را با یک محلول ضدعفونیکننده تمیز میکند، یک تورنیکت روی بازوی شما قرار میدهد تا ورید بیشتر نمایان شود، سپس سوزن خونگیری را به رگ وارد میکند. مقدار خون جمعآوریشده به تعداد و نوع آزمایشات تجویزشده توسط پزشک بستگی دارد. این روش معمولا سریع و نسبتا بدون درد است.
نسبت گلبولهای قرمز خون به پلاسما است. آزمایش خون هماتوکریت معمولا نتایج RBC را منعکس میکند و اطلاعات اضافی را فراهم میکند. نسبت زیاد یا کم گلبولهای قرمز خون نسبت به پلاسما میتواند علائم بسیاری از بیماریها باشد.
اقتصاد آنلاین یکی از بزرگترین سایت های اقتصادی در ایران است.
انواع گلبول های سفید و عملکرد آن ها
- نوتروفیل (با بلعیدن میکروارگانیسمها و ازبینبردن آنها با آنزیمها، به جلوگیری از عفونتها کمکمیکند).
- لنفوسیت (با تولید آنتیبادی، از ورود باکتریها یا ویروسها به بدن جلوگیری میکند، بهخصوص لنفوسیت B).
- مونوسیت (در بافتهای بدن به ماکروفاژ تبدیل میشود. ضمن افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن، میکروارگانیسمها را میبلعد و سلولهای مرده را تجزیه میکند).
- ائوزینوفیل (به کنترل التهاب کمکمیکند. این سلول در هنگام عفونتهای انگلی و واکنشهای آلرژیک فعال میشود).
- بازوفیل (در هنگام حملات آسم و واکنشهای آلرژیک تولیدمیشوند).
چه مواردی بر تعداد گلبول های خونی تاثیر می گذارد؟
- ورزش شدید و سطح بالای استرس میتواند بر تعداد گلبولهای سفید خون، به ویژه سطح نوتروفیلها، تاثیر بگذارد.
- برخی مطالعات نشانمیدهند که رژیم غذایی گیاهخواری میتواند باعث کاهش تعداد گلبولهای سفید خون شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
انجام آزمایش خون (cbc) برای بررسی بسیاری از بیماریها و تشخیص بهموقع آنها لازم است. همچنین برای چکاپ کامل و بررسی سلامت کلی بدن باید سالانه آزمایش خون را در برنامه خود قرارداد. آزمایش خون شامل فاکتورهای مختلفی است که پزشک باتوجهبه علائم شما فاکتورهای مورد نظر را بررسی میکند. دکتر عمومی میتواند برای انجام آزمایش خون به شما کمککند. برای دریافت نوبت از میتوانید از دکترتو کمک بگیرید.
برای پیداکردن بهترین پزشکان و بررسی علائم خود میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوهبر سیستم تعیین وقت حضوری امکانبه گزارش ؛ آزمایش خون به عنوان یکی از مهم ترین و رایج ترین آزمایشاتی است که در بین افراد مختلف صورت می گیرد. آزمایش خون (CBC) جهت تشخیص بسیاری از بیماری ها و از همه مهم تر نشان دادن شرایط حیاتی و کلی بدن دارای اهمیت زیادی است. به همین جهت آشنایی با نحوه خواندن می تواند کمک خوبی برای خود افراد باشد. در این مقاله می خواهیم شما را با اصطلاحات و حروف اختصاری آزمایش خون و تفاسیر آن ها آشنا کنیم.
حروف اختصاری در هر آزمایش
FBS: ناشتا MCHC: غلظت متوسط هموگلوبین WBC:شمارش گلبول های سفید RBC: شمارش گلبول های قرمز HB: هموگلوبین
HC : HCV:حجم متوسط گلبول های قرمز بدن HCH:میزان متوسط هموگلوبین در گلبول های قرمز خون
R.D.W :ضریب تغییرات اندازه گیری گلبول های قرمز PLT :شمارش پلاکت ها PTE :درصد پلاکت ها MPV :حجم متوسط پلاکت ها
HCG : FSB :آزمایش قندخون
اصطلاحات آزمایش خون
WBC : مخفف WHITE BLOOD CELL و به تعداد و شمار ش سلول های سفید خون اشاره دارد که دارای نوتروفیل – منوسیت – لنفوسیت – بازوفیل – ائوزینوفیل است.
RBC : مخفف RED BLOOD CELL و به معنی تعداد گلبول های قرمز خون است.
HGB : مخفف HEMOGLOBIN و نشان از آن میزان رنگ دانه خون انسان است.مقدار هموگلوبین یا پرخون بودن بدن را تعیین می کند.
NEU : مخفف NEUTROPHIL است که از سایر گلبول های سفید مهم خون است. بیشتر اوقات افزایش و کاهش در تعداد آن مربوط به و باکتریایی است
CBC : مخفف CELL BLOOD COUNT به معنی شمارش و اندازه گیری تمام مقادیر قابل اندازه گیری و قابل محاسبه خون است. که WBC – RBC – HCT-HGB-PLT-MCH-MCV-MCHC-MPV-RDW-…… را شامل می شود .
Lym : مخفف LYMPHOCYTE است که ازلحاظ تعداد از گلبول های سفید مهم خون است. بیشتر اوقات کاهش یا افزایش در میزان این سلول خونی هم مربوط به است .
Rdw : مخفف کلمه red blood cell ditribution width است. با کمک این عبارت میزان یک نواختی یا عدم یک نواختی اندازه گلبول های قرمز خون مشخص می شود.هر چه مقدار این عدد کم تر باشد ، گلبول های قرمز خون یک دست تر هستند. چنان چه به بیماری های آنیزوسایتوزیس و پویکیلوسایتوزیس شک کردید به اندکس گلبول قرمز خون مراجعه کنید.
PRO : مخفف PROTEIN است و برای اندازه گیری کل پروتئین های سرمی به کار می رود.
w
Retic : مخفف reticolocyte از گروه سلول های قرمز خون است. به علت نابالغ بودن در رنگ آمیزی حیاتی شبکه هایی از رشته های ریبوزومی در آن دیده می شود . این سلول ها اندازه بزرگی دارند. وجود این سلول ها درخون رابطه مستقیمی با فعالیت خون سازی مغز استخوان بدن فرد دارد. تعیین کردن درصد این سلو ل ها درخون برای برآ ورد میزان خون سازی تاثیر دارد.
BILIRUBIN : ماده ای که از کاتابولیسن هِم ( HEME) زنجیره گلوبین تشکیل می شود. اگر این ماده در خون افزایش یابد موجب ایجاد یرقان یا زردی می شود. یرقان می تواند ناشی از همولیز شدید گلبول های قرمز یا ناشی از نقص های آنزیم های کبدی یا انسداد باشد.
CHYLOMICRONES : شیلومیکرون به ذراتی که حاوی پروتئین و چربی هستند و در واقع چربی های غذایی را از روده به کبد و عضلات و قلب انتقال می دهند و اغلب دارای تری گلیسرید هستند، گفته می شود.
VLDL: مخفف VERY LOW DENSITY LIPOPROTEIN و از گروه خانواده لیپوپروتین ها است (شیلومیکرون– HDL- LDL). شیلومیکرون چربی های غذایی را در خون و VLDL چربی های داخلی مخصوصا را جابه جا می کند.
روش تفسیر و خواندن آزمایش خون
Hgb
هموگلوبین به عنوان یکی از عنصر های اصلی تشکیل دهنده گلبول های قرمز در برگه های آزمایش به صورت ( Hg, HGB و Hgb ) نوشته می شود. هموگلوبین از اسید آمینه تشکیل یافته و جایگاه های گوناگونی را جهت ترکیب با اکسیژن دارا است. هم چنین در این ماده آهن نیز وجود دارد. در محیط هایی که اکسیژن زیاد باشد با آن ترکیب می گردد ولی در محیط های کم اکسیژن آن را آزاد می کند. با اندازه گیری کلی هموگلوبین در واقع تعداد گلبول های قرمز مشخص می شود.
مقدار اصلی: به صورت طبیعی در خانم ها ۱۲_ ۱۶گرم در هر دسی لیتر و در آقایان در حدود ۱۴_ ۱۸ گرم در هر دسی لیتر است.
محدوده خطر: چنان چه مقدار هموگلوبین از ۵ کمتر و از ۲۰ بالاتر باشد نیازمند رسیدگی فوری می شود.
علل افزایش Hgb
- سوختگی های شدید
- مشکلات ریوی
- نارسایی های مزمن ریه و از دست دادن بیشتر آب
- عوارض داروهایی مانند جنتامایسین و متیل دوپا
علل کاهش Hgb
نکته: میزان Hgb در زمان حاملگی کم می شود. این در حالی است که خون سازی کمی بیشتر شده ولی حجم مایع بدن و خون بالا رفته و مقدار کلی هموگلوبین در هر دسی لیتر کاهش پیدا می کند. هم چنین زندگی کردن در ارتفاعات نیز موجب نیاز بیشتر بدن به اکسیژن می شود و در این بین کمبود اکسیژن محیط اطراف باعث تولید زیاد هموگلوبین می گردد. طحال موجب تخریب سلول های پیرخون می شود . بزرگ تر شدن طحال برابر است با تخریب بیشتر سلول ها و در نتیجه کاهش RBCو Hgb بدن اتفاق می افتد.
WBC
این حروف مختصر در آزمایش خون نشان از گلبول های سفید خون دارد. با اندازه گیری کردن گلبول های سفید می توان به بیماری های عفونی در بدن پی برد.وظیفه این سلول ها دفاعی است و در شرایط های مختلف غیر عفونی و عفونی از خود واکنش نشان می دهند.
دو جزء مهم در شمارش WBC ها
اولی مقدار کلی گلبول های سفید در یک میلی متر خون و دیگری شمارش جزء به جزء خود این سلول ها است. زیرا گلبول های سفید بدن خود تیز از ۵ نوع مختلف تشکیل یافته اند. در برگه آزمایش خون کلمه diff در مقابل CBC جهت شمارش همین انواع گوناگون گلبول های سفید خون است.
مقدار طبیعی: در رده سنی بزرگ سالان و کودکان بالای دو سال مقدار طبیعی گلبول های سفید در حدود ۵_ ۱۰ هزار در هر میلی لیتر خون طبیعی است.
محدوده خطر: مقدار کمتر از ۲۵۰۰ و بالاتر از ۳۰۰۰۰ نشان از بیماری های خطرناک دارد.
علل کاهش WBC در بدن
- به کاهش گلبول سفید در بدن انسان به مقادیر زیر ۴۰۰۰ لکوپنی گفته می شود که علل مختلفی را دارد که عبارتند از:
- نارسایی های مغز استخوان
- مسمومیت های دارویی
- عفونت های بسیار زیاد
- بیماری های خود ایمنی
- ایدز
- شیمی درمانی و رادیو تراپی
علل افزایش WBC
به مقادیر بالای ۱۰۰۰۰ و افزایش گلبول سفید لکوسیتوز گفته می شود. این نشانه هایی از بیماری های عفونی، التهاب، تخریب بافت بدن، سرطان خون و لوسمی دارد. هم چنین استرس، جراحت ، ضربه و تب نیز موجب افزایش مقدار WBC می گردد.
نکته: وظیفه اصلی گلبول های سفید مبارزه با عفونت و حذف عوامل مزاحم و خارجی آن است. هم چنین در آلرژی ها نیز این سلول ها مسئول بروز واکنش هستند. هر نوع تغییر در WBC ها نشانه ای از عفونت، استرس یا ویروس و… است. هم چنین فعالیت های ورزشی و بدنی سنگین،حاملگی و زایمان نیز باعث افزایش تعداد WBC ها می شود.
HTC
هموتوکریت یا همان HTC یکی از مقادیر اندازه گیری گلبول های قرمز خون است. HTC در صدی از حجم کلی خون محسوب می شود که از گلبول قرمز ساخته شده است. با اندازه گیری کردن بخش قرمز رسوب خون در لوله آزمایش نسبت به کل ارتفاع خون اندازه گیری می گردد.در برخی شرایط با توجه به بیماری های مختلف که اندازه گیری RBC و Hgb با مشکل مواجه می شود، HTC اندازه گیری می شود تا به صورت مستقیم اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز را در خون نشان دهد.
مقادیر طبیعی: HTC در آقایان در حدود ۴۲_۵۲درصد و برای خانم ها در حدود ۳۷_۴۷درصد است. البته لازم به ذکر است که در بالاتر ۳۳طبیعی به حساب می آید.
محدوده خطر: HTC بیش تر از ۶۰ درصد و کم تر از ۱۵ درصد خطرناک و موجب نگرانی است.
علل کاهش HTC در بدن
نکته: بیماری هایی از قبیل بیماری گلبول قرمز داسی شکل باعث تغییر مقدار HTC می شوند. چنان چه اندازه های گلبول قرمز طبیعی باشد، مقدار هموتوکریت ۳ برابر هموگلوبین خواهد بود. توجه داشته باشید که هموتوکریت نبایستی بلافاصله پس از خون ریزی شدید اندازه گیری گردد.
RBC
این حروف مخفف سلول قرمز خون است.گلبول های قرمز قسمت اصلی خون هستند. علت قرمزی این گلبول ها بخاطر هموگلوبین است که وظیفه اصلی حمل و نقل اکسیژن و دی اکسید کربن را بر عهده دارند. مقادیر طبیعی: به طور طبیعی در حدود ۴/۷_۶/۱ میلیون در هر میکرولیتر خون است. اما برای خانم ها می تواند مقداری کم تر و در کودکان بیشتر باشد.
علل کاهش RBC
- خون ریزی های گوارشی
- خون ریزی های ناشی از محل زخم
- سوءتغذیه
- فقر آهن
- کمبود ویتامین B12
- شکسته شدن سلول های خونی یا همولیز بر اثر بیماری هایی مانند فاوسیم، مشکلات ژنتیکی مثل گلبول های قرمز سلول داسی شکل، مشکلات مغز استخوان
- نارسایی کلیوی
- بیماری های مزمن
- تومورهای سرطانی
- بیماری های روماتویید
RBC Index
- تعیین نمودن میانگین حجم یک گویچه قرمز A_MCV
- تعیین نمودن میانگین مقدار هموگلوبین در یک گویچه قرمز و …. B_ MCH
- گزارش مرفولوری گویچه های قرمز خون– Red blood cell morphology report d _ immature cells report
- گزارش سلول های نارس
- گزارش انگل خونی مانند انگل ماریا در صورت مشاهده شدن – Malaria parasit report
آزمایش CBC توسط کارشناس آزمایشگاه انجام می شود و دارای نتیجه ارزشمندی است.
علل افزایش RBC در بدن
- وجود گلبول قرمز زیاد نشان از ظرفیت بالای حمل اکسیژن دارد.
- زندگی در ارتفاعات به خاطر کمبود اکسیژن
- بیماری های ریوی
- بیماری های مربوط به هیپوکسی مزمن
- بیماری های مادرزادی قلبی
نکته: گلبول های قرمز پس از تولید در مغز استخوان به مدت ۱۲۰ روز در خون زندگی می کنند و در آخر عمر خود خرد می شوند و به عنصر های سازنده اش تبدیل می گردند. در زمان حاملگی مقدارRBC ها کمتر نشان داده می شود و علت آن افزایش حجم مایع خون است.
با مطالعه این خبر آزمایش خون خود را پیش از مراجعه به پزشک تفسیر کنید و با شرایط بدن و وضعیت سلامتی تان آشنا شوید.
منبع: اخبار اقتصادی