مهم‌ترین عواملی که به تئاتر شهرستان‌ها ضربه زده است
گیلونا/خراسان رضوی خراسان رضوی و مشهد که از آن به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نام برده می‌شود در عرصه تئاتر از قدمت و پیشینه ارزنده و قابل اعتنایی برخوردار بوده، به طوری که مهد هنرمندان و نام‌آوران بزرگ است.
با تلاش‌های انجام شده تئاتر در بسیاری از شهرهای خراسان رضوی طی چند سال گذشته سیر صعودی داشته و از رشد کمی و کیفی مناسب برخوردار بوده به طوری که در سال گذشته موفقیت‌های بسیاری به دست آورد و در عرصه‌های مختلف حضور درخشان داشت. اما با وجود تمامی این توفیقات هنوز هم تئاتر این استان نیازمند اندیشه‌های نو و تازه است، بدون شک باید برای فراهم شدن زمینه حضور همه فعالان این عرصه تلاش بیشتری شود.
یکی از پیشکسوتان تئاتر جنوب خراسان رضوی در همین خصوص به گیلونا گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی را در تئاتر برخی شهرستان‌های خراسان رضوی شاهد هستیم.
محمدناصری اظهار کرد: با وجود اینکه شهرستان‌ها با توجه به بضاعتی که دارند و حضور جوان‌هایی که در کنار پیشکسوتان تئاتر فعالیت می‌کنند این هنر روزگار خوبی دارد اما حمایت از تئاتر از سوی نهادهای دولتی به سبب کمبود بودجه بسیار کمرنگ شده است.
حمایت‌های اشخاص نباشد جشنواره‌ها برگزار نمی‌شود
وی با تأکید بر اینکه معتقدم باید نهادهای دولتی غیر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کمک این هنر بیایند، گفت: با اینکه تنها بخشی از بودجه تئاتر برای دکور، لباس و هزینه‌های دیگر لازم است؛ اما این اعتبارات وجود ندارد و اگر هم کمک‌های مالی در شهرستان‌ها می‌شود از طرف اشخاص است.
پیشکسوت تئاتر افزود: باید اقرار کرد که اگر حمایت‌های اشخاص در شهرستان‌ها نباشد شاهد برگزاری جشنواره‌ها نخواهیم بود و در سال تنها یک یا دو جشنواره بیشتر برگزار نخواهد شد که آن هم به واسطه عدم امکانات سطح کیفیت مطلوبی نخواهد داشت.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا تاکنون تئاتر به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانوارها قرار نگرفته است؟ گفت: در سراسر دنیا تئاتر سازمان یافته است، اگر در ایران هم همین گونه باشد تئاتر به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانوارها قرار خواهد گرفت.
ناصری با بیان اینکه اگر آموزش تئاتر از مهدکودک‌ها شروع شود به عنوان ضرورت وارد سبد خانوار خواهد شد، گفت: اکنون اجراها و فعالیت‌هایی که به صورت جسته و گریخته انجام می‌شود شاید در کوتاه مدت جواب دهد اما در بلند مدت موجب رشد فرهنگ تئاتر نخواهد شد.
تئاتر مانند نان، غذا و هوا ضرورت وجودی دارد
وی تأکید کرد: باید از دوران کودکی برای کودکان و خانواده‌ها این فرهنگ‌سازی صورت گیرد که تئاتر مانند نان، غذا و هوا ضرورت وجودی دارد، ولی اگر بخواهیم به این هنر تنها به برگزاری یک جشنواره اکتفا کنیم ممکن است کسانی که امسال هستند سال آینده نباشد و هیچ ضمانتی هم برای وجودشان نیست.
ناصری در خصوص کپی‌برداری در تئاتر اظهار کرد: کپی‌برداری شاید در سینما باشد اما در تئاتر من ندیدم و یا لااقل بسیار کم بوده است، البته باوجود اینکه مخالف این موضوع هستم اما موافق ایده گرفتن هستم. اینکه از یک اثر بزرگ در دنیا ایده بگیریم و با فرهنگ خود مطابقت دهیم تا تماشاگر عام هم بتواند از این فضا استفاده کند به نظر من ایرادی ندارد.
وی گفت: اینکه باید تئاتر بر اساس نیاز افراد تولید شود را قبول ندارم، اگر کارگردانی بخواهد تئاتری اجرا کند تا شبی چند نفر کار وی را ببینند قطعاً تفکر درستی نیست.
پیشکسوت هنرهای نمایشی عنوان کرد: اگر با توجه به سطح فرهنگ شهرستان‌ها خواسته باشیم کاری برای ذائقه مخاطب اجرا کنیم جُنگ محسوب می‌شود، چون افراد می‌آیند تا اوقات فراغت خود را پر کنند در صورتی که نمایش هنر اندیشه‌ها است و ما هم در تلاش هستیم در قالب یک نمایش و در مدت زمان مشخص یک فرهنگ و پیام انسانی را گسترش دهیم.
کسی که در ذهن خود تئاتر را برای خندیدن انتخاب کند نمی‌تواند اندیشه کند
وی خاطرنشان کرد: بدون شک کسی که در ذهن و نگاه خود تئاتر را برای خندیدن انتخاب کند نخواهد توانست اندیشه کند، معتقدم وقتی پرده صحنه تئاتر بسته می‌شود تازه باید دریچه‌های ذهنی تماشاگر باز شود، ولی اگر بخواهیم تئاتر سطحی و پیش پا افتاده به مردم ارائه دهیم نمی‌توان به گسترش تئاتر کمک کرد.
ناصری از تئاتر به عنوان هنر والایی نام برد که از هر روشی نمی‌شود آن را بازگو کرد و همانند یک کار بازاری می‌شود که از عهده هر کس بر می‌آید.
وی در پاسخ به سؤال دیگر گیلونا مبنی بر اینکه چرا آن‌گونه که به تئاترهای مشهد توجه می‌شود به تئاترهای شهرستان‌ها توجهی نمی‌شود؟ گفت: دلیل اصلی نبود زیرساخت‌های لازم در شهرستان‌ها است، اکنون در مشهد چندین سالن تئاتر داریم که مدیریت شده و با یک سیستم منظم پیش می‌رود ولی در شهرستان‌ها این گونه نیست و تنها در سال ۴ یا ۵ تئاتر اجرا می‌شود.
این پیشکسوت تئاتر عنوان کرد: هرچند نیروی توانمند در شهرستان‌ها بسیار زیاد است اما زیرساخت لازم وجود ندارد، ولی اگر امکانات لازم فراهم شود جای کار بسیار زیاد است.
وی افزود: متأسفانه به دلیل نبود سالن استاندارد و فضای مناسب در شهرستان‌ها گروه‌هایی که برای شرکت در جشنواره‌ها می‌آیند مجبورند بعد از اجرا به شهر خود برگردند و کارهای دیگران را نبینند.
جای آموزش بسیار خالی است
ناصری هم چنین در خصوص کیفیت متن‌های نمایشی که امروزه برخی از نویسندگان جوان می‌نویسند، تصریح کرد: در این خصوص جای آموزش بسیار خالی است، در بعد آموزشی نمایشنامه‌نویسی به عنوان پایه تئاتر هنوز مقداری مشکل داریم که امیدواریم مرکز هنرهای نمایشی فکری به حال این موضوع کند، ولی همین که جوانان می‌نویسند و تجربه کسب می‌کنند غنیمت است ولی نیاز به راهنمایی بیشتری دارند.
وی اظهار کرد: امیدواریم بتوانیم در سال ۱۴۰۳ در بخش آموزش نمایشنامه‌نویسی از وجود فارغ‌التحصیلان این رشته بهره بیشتری ببریم، بدون شک اگر جوانان ما همت بیشتری کنند نمایشنامه نویسان خوبی در شهرهای خراسان خواهیم داشت.
پیشکسوت هنرهای نمایشی در ادامه گفت: طبیعتاً افراد تحصیل‌کرده خواهند توانست جای افراد پیشکسوت و با تجربه را بگیرند، کسانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اند تجربه‌های خوبی دارند و این کمک بسیاری به پیشرفت جوانان می‌کند، بدون شک این اقتضای دنیا است که باید نسل تغییر کند و این اتفاق به مرور دارد در کشور می‌افتد.
وی با اشاره به مهم‌ترین عاملی که به تئاتر شهرستان‌ها ضربه زده است، گفت: هنوز ما در شهرستان‌ها تفاوت یک تئاتر کیفی که با زبان غیرمستقیم با تماشاگر ارتباط برقرار کند و نمایش‌نامه‌هایی که مثلاً می‌خواهد بگوید دروغ، دزدی و حسادت بد است را نمی‌دانیم.
ناصری افزود: چون هنوز تفاوت بین تئاتر جدی، درام و اصلی را با تئاترهایی که برخی مواقع در شهرستان‌ها اجرا می‌شود نمی‌دانیم، باید سعی شود با برنامه‌ها و برگزاری ورکشاپ هایی در این خصوص افراد بیشتر با این تفاوت‌ها آشنا شوند.
می‌شود به تئاتر نگاهی اقتصادی داشت
وی در ادامه با بیان اینکه می‌شود به تئاتر نگاهی صرفاً اقتصادی داشت، افزود: با زیر ساخت‌هایی که فراهم شده مردم عادت کردند و با تهیه بلیت برای تئاترهای خاص به مرور دارند از تئاترهایی که صرفاً خنده دار است فاصله می‌گیرند، در چند شهر هم شاهدم که تماشاگران برای دیدن تئاترهای جدی بلیت تهیه کرده و به تماشا می‌نشینند.
پیشکسوت هنرهای نمایشی با اظهار تأسف از اینکه تئاتر در تمامی شهرهای خراسان رضوی اجرا نمی‌شود، اظهار کرد: اکنون در شهرهای سبزوار، کاشمر، تربت‌حیدریه، تربت‌جام، چناران و قوچان تئاتر اجرا می‌شود و اگر اجراهای عمومی استمرار نداشته باشد ارتباط بین تماشاچی و این هنر قطع می‌شود.
وی تاکید کرد: متأسفانه اکنون فقط برخی شب‌ها چراغ تئاتر روشن است، به همین دلیل باید متولیان تئاتر در شهرستان‌ها امکانات سخت‌افزاری مورد نیاز را فراهم کرده و از تولیدات بومی حمایت بیشتری کنند.
انتهای پیام