تعهد ارزی فرش و صنایع دستی کاهش یافت/ گامی مؤثر برای احیای صادرات

به گزارش گیلونا صبح امروز (شنبه ٢٠ اردیبهشت ماه) نشست خبری ” کاهش تعهد ارزی صادرات فرش و صنایع دستی به میزان ارزش مواد اولیه ‘ ‘با حضور محمد لاهوتی – رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی – و مرتضی میری – رئیس کمیسیون فرش هنر و صنایع دستی اتاق ایران – در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.

مرتضی میری- رئیس کمیسیون فرش هنر و صنایع دستی اتاق ایران- در ابتدای این نشست ضمن اشاره به اهمیت موضوع تعهد ارزی فرش و صنایع دستی در تشریح روند تصویب و اجرای این سیاست تصریح کرد: در سال ۱۴۰۲ به موجب تبصره بند “ک” تبصره ۹ قانون بودجه ۱۴۰۲ تعهد صنایع دستی از جمله فرش به قدر ارزش مواد اولیه کاهش پیدا کرد. البته اجرای آن با توجه به اینکه مصوب کشور بود باید از اول فروردین انجام می شد؛ اما با مقاومت شدیدی که در بخش های مختلف دولت از جمله بانک مرکزی وجود داشت با پیگیری های بخش خصوصی در نهایت ۱۵ بهمن آن سال اجرا شد.

وی افزود: با مخالفت سازمان برنامه و بودجه این موضوع در قانون بودجه ۱۴۰۳ هم قرار نگرفت؛ اما در آخرین روزهای دولت سیزدهم در جلسه ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ اصلاحی در آیین نامه اجرایی تبصره ۶ بند ه ماده ۲ مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز انجام و پنجم خردادماه سال گذشته ابلاغ شد. باز هم تعهد ارزی صنایع دستی از جمله فرش به اندازه ارزش مواد اولیه کاهش پیدا کرد.

به گفته میری وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی آغازگر اجرای این سیاست بود؛ هر چند در ابتدا تلاش داشت تا فرش را از این معافیت مستثنی کند؛ البته اصرار داشتند که صنایع دستی به استثنای فرش مشمول این سیاست شود. به هرحال باز هم مقاومت هایی که در دولت و بانک مرکزی وجود داشت باعث شد که این هم اجرا نشود تا اینکه با پیگیری هایی که بخش خصوصی اتاق بازرگانی و به صورت جدی تر آقای لاهوتی به عنوان رئیس کمیسیون صادرات کنفدراسیون صادرات انجام دادند در نهایت در اسفندماه سال گذشته صنایع دستی و فرش دستباف به اندازه ارزش مواد اولیه کاهش تعهد ارزی پیدا کردند.

 رئیس کمیسیون فرش هنر و صنایع دستی اتاق بازرگانی ایران  ضمن اشاره به تاثیرات این سیاست در سال های گذشته اظهار کرد: یکی از مهم ترین علل کاهش میزان صادرات فرش دستباف از سال ۱۳۹۷ به این سو در کنار تحریم ها مسئله تعهد ارزی بود که باعث شد میزان صادرات از ۴۲۶ میلیون دلار در سال 1396 به ۴۰ میلیون دلار کاهش پیدا کند. این سیاست می تواند به توسعه صادرات فرش دستباف و صنایع دستی که از حوزه هایی است که ما در بازار جهانی دارای مزیت هستیم کمک کند.

وی در پاسخ به سوال گیلونا  مبنی براینکه کاهش تعهد ارزی به تنهایی می تواند صادرات فرش را از رکود خارج کند یا نیازمند اصلاحات مکمل دیگری است و این مکمل ها چه هستند؟ اظهار کرد: کاهش تعهدات ارزی فارغ از اینکه ما به چه بازارهایی صادرات داریم موانع را از جلو پای صادرکننده بر می دارد و در واقع در حال حاضر یک مانع بزرگ را برطرف می کند.

این فعال حوزه صنعت فرش کشور ضمن اشاره به ریشه قانونی تعهد ارزی آن را یکی از مهم ترین موانع در مسیر صادرات فرش دستباف و صنایع دستی کشور دانست و گفت: تعهد ارزی متأسفانه به عنوان یک مقرره موقت در سال ١٣٩٧ در شرایط غیرعادی وضع  و توسط مجلس به قانون دائمی تبدیل شد. این موضوع ذیل ماده ۷ مکرر ۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز عملاً مانعی جدی برای کلیت صادرات کشور ایجاد کرد؛ به ویژه برای فرش و صنایع دستی که ماهیت متفاوتی با سایر کالاها دارند.

میری با توضیح تفاوت صادرات فرش و صنایع دستی با دیگر اقلام تصریح کرد: فرش و صنایع دستی نه تنها قابل فروش با سمپل نیستند بلکه به عنوان یک اثر هنری و منحصربه فرد فرآیند بازاریابی شان پس از خروج از کشور آغاز می شود؛ ما معمولاً کالا را از انبار داخل کشور خارج کرده و به نمایشگاه ها یا انبارهایی در کشورهای دیگر منتقل می کنیم تا آنجا مشتری جذب کنیم. اما از آنجا که هنگام خروج از کشور اظهارنامه گمرکی صادر می شود صادرکننده متعهد به بازگشت ارزی می شود در حالی که هنوز فروشی انجام نشده و زمان فروش نیز مشخص نیست. این روند عملاً صادرات فرش را دچار اختلال کرده است؛ زمانیکه این مانع کم رنگ تر شود توان بازگشت ما به بازارهای بین المللی بیشتر خواهد شد. هر سبک از فرش ایرانی یا صنایع دستی در بازار خاصی خریدار دارد؛ برخی در خلیج فارس برخی در اروپا ژاپن یا خاور دور.

میری ضمن اشاره به اثرات احتمالی حذف یا کاهش این تعهد گفت: در صورت کاهش این مانع صادرات فرش ایران می تواند رشد کند؛ البته میزان این رشد به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از جمله تحریم ها و مسائلی چون تصویب لوایح مرتبط با FATF.

وی در پایان ِ پاسخ به سوال گیلونا ضمن اشاره به لزوم تطبیق با روش های نوین تجارت جهانی خاطرنشان کرد: امروزه دیگر مشتریان مستقیماً به فروشگاه های فرش مراجعه نمی کنند. بخش زیادی از خریدها از طریق دکوراتورها و طراحان داخلی انجام می شود. بر همین اساس ما در اتاق بازرگانی برنامه هایی را برای ارتباط هدفمند با این گروه ها آغاز کرده ایم و با برگزاری همایش هایی در داخل کشور به زودی این ارتباط را به خارج از کشور نیز گسترش خواهیم داد تا بتوانیم حضور مؤثرتری در بازارهای جهانی داشته باشیم.

ادامه دارد…