آیا لیزر باعث سرطان می شود؟
با افزایش محبوبیت روش های زیبایی و درمانی استفاده از لیزر به عنوان راهی مؤثر برای رفع موهای زائد جوان سازی پوست از بین بردن لک ها و حتی درمان های پزشکی گسترش یافته است. با این حال یکی از نگرانی های رایج در میان مردم این است که آیا لیزر باعث سرطان می شود؟ برخی افراد به دلیل شنیدن شایعات یا اطلاعات نادرست از انجام لیزر اجتناب می کنند.در این مقاله به صورت علمی و شفاف به بررسی این موضوع می پردازیم و سعی می کنیم با تکیه بر منابع معتبر به شما کمک کنیم تصمیمی آگاهانه درباره استفاده از لیزر بگیرید.
لیزر چیست و چگونه کار می کند؟
قبل از پاسخ دادن به سؤال اصلی باید بدانیم که لیزر دقیقاً چیست. لیزر (Laser) مخفف عبارت «تقویت نور توسط گسیل القایی تابش» است. در پزشکی و زیبایی لیزر با تاباندن نور متمرکز با طول موج مشخص به ناحیه موردنظر اهداف خاصی مانند فولیکول مو رنگدانه ها یا عروق خونی را هدف قرار می دهد.
در لیزر موهای زائد نور لیزر توسط ملانین (رنگدانه مو) جذب شده و با ایجاد گرما فولیکول مو را تخریب می کند تا از رشد مجدد مو جلوگیری شود.
نکته مهم این است که لیزر از نوع نور غیر یونیزان است؛ یعنی برخلاف اشعه های یونیزان مانند اشعه ایکس (X-ray) یا گاما توانایی تخریب DNA سلول ها و ایجاد سرطان را ندارد.
آیا لیزر باعث سرطان می شود؟ پاسخ علمی
پاسخ کوتاه و علمی این است: خیر. لیزر باعث سرطان نمی شود.
اکثر دستگاه های لیزر مورد استفاده در حوزه پزشکی و زیبایی از نور غیر یونیزان استفاده می کنند. نور غیر یونیزان انرژی کافی برای شکستن پیوندهای شیمیایی یا تغییر ساختار DNA سلول را ندارد. در نتیجه احتمال ایجاد سرطان از طریق لیزر بسیار پایین یا نزدیک به صفر است.
بر اساس گزارش های سازمان جهانی بهداشت (WHO) انجمن سرطان آمریکا (ACS) و انجمن پوست و موی آمریکا (AAD) تا کنون هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد انجام لیزرهای درمانی یا زیبایی عامل مستقیم ابتلا به سرطان پوست یا سایر انواع سرطان باشد.
چرا این باور اشتباه رایج شده است؟
با وجود شواهد علمی هنوز برخی افراد تصور می کنند که لیزر ممکن است باعث سرطان شود. دلایل این باور غلط شامل موارد زیر است:
1. شباهت نام لیزر با اشعه های پزشکی
برخی افراد لیزر را با اشعه ایکس اشعه گاما یا رادیوتراپی اشتباه می گیرند. این اشعه ها یونیزان هستند و در دوزهای بالا می توانند خطرناک باشند. اما همان طور که گفته شد نور لیزر مورد استفاده در زیبایی یونیزان نیست.
2. قرمزی و تحریک پوست پس از لیزر
پس از جلسات لیزر ممکن است پوست قرمز شود یا احساس گرما کند. این واکنش طبیعی است و به معنای آسیب یا ابتلا به سرطان نیست. با مراقبت مناسب این علائم طی چند ساعت تا چند روز برطرف می شوند.
3. شایعات و اطلاعات نادرست در فضای مجازی
بسیاری از باورهای غلط در فضای اینترنت و شبکه های اجتماعی بدون پایه علمی منتشر می شوند. همیشه باید به منابع معتبر علمی و پزشکان متخصص اعتماد کرد.
تفاوت بین اشعه یونیزان و غیر یونیزان
برای درک بهتر اینکه چرا لیزر باعث سرطان نمی شود بیایید نگاهی به تفاوت بین اشعه های مختلف بیندازیم:
- نوع اشعه مثال ها یونیزان / غیر یونیزان خطر سرطان
- نور مرئی نور لیزر چراغ غیر یونیزان ندارد
- امواج رادیویی وای فای موبایل غیر یونیزان ندارد
- اشعه UV نور آفتاب تخت برنزه تا حدی یونیزان دارد (در صورت زیاد بودن)
- اشعه X (اشعه ایکس) تصویربرداری پزشکی یونیزان دارد (در دوز بالا)
- اشعه گاما رادیوتراپی یونیزان دارد
همان طور که می بینید لیزر در دسته نورهای غیر یونیزان قرار دارد و از این نظر خطری برای ایجاد سرطان ندارد.
لیزر و سرطان پوست
سرطان پوست معمولاً به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه فرابنفش (UV) خورشید یا منابع مصنوعی مانند سولاریوم ایجاد می شود. اما لیزرهایی که در کلینیک های زیبایی استفاده می شوند معمولاً حاوی اشعه UV نیستند و روی لایه های سطحی پوست تمرکز دارند.
البته اگر لیزر توسط افراد غیرمتخصص یا با دستگاه های بی کیفیت انجام شود ممکن است باعث سوختگی التهاب شدید یا زخم شود که اگر به درستی درمان نشوند عوارض پوستی به دنبال دارند اما این موارد هیچ ارتباطی با سرطان ندارند.
موارد استثنایی و احتیاطی
در شرایط خاصی استفاده از لیزر باید با احتیاط انجام شود. این موارد به معنای ایجاد سرطان نیستند بلکه برای جلوگیری از آسیب های دیگر است:
افراد دارای سابقه سرطان پوست یا خال های غیرمعمول باید پیش از لیزر با پزشک مشورت کنند.
خانم های باردار بهتر است لیزر را به بعد از زایمان موکول کنند.
افرادی که داروهای حساس کننده به نور مصرف می کنند نیز باید تحت نظر پزشک لیزر انجام دهند.
مزایای لیزر نسبت به روش های سنتی
اگر هنوز در مورد لیزر تردید دارید بهتر است مزایای بی شمار آن را نیز در نظر بگیرید:
- کاهش دائمی یا بلندمدت موهای زائد
- بهبود ظاهر و بافت پوست
- بدون استفاده از تیغ یا وکس
- مناسب برای انواع پوست و مو (با دستگاه مناسب)
- صرفه جویی در زمان و هزینه در بلندمدت
نتیجه گیری: آیا لیزر باعث سرطان می شود؟
با بررسی دقیق علمی پزشکی و تجربی می توان با اطمینان گفت:
خیر لیزر باعث سرطان نمی شود.
لیزرهای مورد استفاده در حوزه پوست و زیبایی از نوع غیر یونیزان هستند و هیچ مدرک علمی موثقی وجود ندارد که آن ها را به ایجاد سرطان مرتبط کند. با این حال مانند هر روش درمانی یا زیبایی دیگر انجام لیزر باید در مراکز معتبر زیر نظر پزشکان متخصص و با استفاده از دستگاه های استاندارد انجام شود.اگر نگرانی خاصی درباره سلامتی خود دارید بهتر است قبل از شروع جلسات لیزر با پزشک مشورت کنید تا از ایمنی کامل این روش برای شرایط شما اطمینان حاصل شود.
خوشم اومد که بدون ترس‌انگیزی و با زبان ساده توضیح دادی، چون معمولاً توی این موضوعات استرس آدم بیشتر میشه
مرسی که هم نکات علمی گفتی هم شایعات رایج رو بررسی کردی، اینجوری آدم راحت‌تر می‌تونه تصمیم بگیره
قبلاً از ترس شایعه‌های مربوط به سرطان سراغ لیزر نمی‌رفتم ولی الان با خوندن این مقاله دیدم عوارضش خیلی کمتر از اون چیزیه که فکر می‌کردم
توضیح اینکه لیزر فقط سطحی عمل می‌کنه و به لایه‌های عمیق پوست نمی‌رسه واقعاً کمک‌کننده بود
خیلی خوبه که با استناد به تحقیقات علمی گفتی لیزر باعث سرطان نمی‌شه، اینطوری آدم با اطمینان بیشتری تصمیم می‌گیره
خیلی وقت بود دنبال جواب این سوال بودم و با خوندن این مقاله خیالم تا حد زیادی راحت شد
کاش همه این اطلاعات رو با همین لحن راحت و علمی می‌گفتن، واقعاً باعث شد با دید بازتری نگاه کنم
ممنون که به تفاوت لیزرهای درمانی و زیبایی اشاره کردی، چون خیلی‌ها این دو تا رو با هم قاطی می‌کنن
مقاله‌ات باعث شد این باور اشتباه که لیزر سرطان‌زاست رو کنار بذارم، واقعاً مفید بود
خیلی خوب بود که گفتی اگه دستگاه معتبر باشه و اپراتور متخصص، جای نگرانی نیست