با اکتو (actu.ir) به رویاهای خود در بازیگری برسید!

پلتفرم اکتو (actu.ir) با فعالیت در فضای حقیقی و مجازی، در تلاش است تا شما را یک قدم به آنچه که در تئاتر و سینما به دنبال آن هستید، از بازیگری گرفته تا کارگردانی و نویسندگی، نزدیک‌تر کند. رویای اکتو خلق یک محیط تعاملی سالم، حرفه‌ای، عاری از هرگونه حواشی، کم هزینه و هدفمند برای آموزش بازیگری و دیگر شاخه‌های هنرهای نمایشی، برای کمک به رشد علاقه مندان و دانشجویان مستعّد در حوزه های  تئاتر و سینما است.

البته قرار نیست این صحبت ها در قالب حرف و شعار باقی بماند بلکه مقصود مؤسسان این آکادمی کمک به دیده شدن استعدادهای جوان و گروه‌های نوپا برای عملیاتی کردن ایده‌هایشان تا رسیدن به اجرایی در خور، در بهترین سالن‌های تئاتر شهر تهران است. از همین روست که اکتو از تمامی علاقه‌مندان و فعالان این حوزه دعوت می‌کند که با عضویت در این آکادمی، ایده‌ها و تجربیات خود را با دیگر کاربران اکتو به اشتراک بگذارند و با شناسایی یکدیگر، یک تیم حرفه‌ای متشکل افراد ماهر را تشکیل داده و رویایشان را محقق سازند.

فعالیت‌های آموزشی در وب سایت اکتو

وب سایت اکتو بخش مهمی از پلتفرم اکتو است که شامل دو بخش اصلی اکتو نویس و فروشگاه می‌شود. اکتونویس شامل  مطالب تئوری و نوشتاری در حوزه سینما و تئاتر است که محتوای آن توسط تیم اکتو نگارش و یا ترجمه می شود. مطالب موجود در اکتو نویس به  بررسی جنبه‌های تئوریک هنرهای نمایشی می‌پردازد و محتوای آن شامل مقاله‌ها، جستارها و درسنامه‌های نوشتاری و تصویری است. این مطالب حاصل زحمات تیمی متشکل از چهارده نفر از دانشجویان جدی و اساتید محترم حوزه تئاتر، سینما، ادبیّات و زبان انگلیسی است و استفاده از آن ها، تنها با ذکر منبع «اکتو، آکادمی فعّالان عرصه سینما و تئاتر» و درج آدرس سایت «actu.ir» مجاز است.

فروشگاه اکتو

دیگر بخش مهم وب سایت اکتو، «فروشگاه» است که در آن مسترکلاس‌های بازیگری و کارگردانی (یرژی گروتفسکی، ریچارد چیشلاک، پیتر بروک، آل پاچینو، جیم کری، داستین هافمن و غیره)، ویدئوهای آموزشی تحلیلی بازیگری (برای مثال تحلیل زبان بدن بازیگران در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف) ترجمه و به زبان فارسی زیرنویس شده با حداقل قیمت به شما علاقه‌مندان عزیز عرضه خواهد شد. فروشگاه اکتو همچنین تعداد زیادی از  فیلم‌تئاترها و پرفورمنس‌های فاخر اثر کارگردانان بزرگ جهان (مانند پیتر بروک، اوهاد ناهارین، الکساندر اکمن، جیمز تیری، اولیویه دو سازاگان)  را با زیرنویس فارسی در دسترس شما عزیزان قرار داده است. برخی از این آثار در زمره مهم‌ترین اجراها از مهم‌ترین آثار ادبیات نمایشی (رومئو و ژولیت شکسپیر، مسخ کافکا، هدا گابلر ایبسن و غیره) قرار می‌گیرند.

بیایید به فعالیت‌های اکتو در زمینه آموزش بازیگری و سایر مهارت‌های مرتبط با سینما و تئاتر برگردیم. اکتو نویس شامل بخش‌های اصلی و فرعی گوناگونی است که در این‌جا به بررسی و توضیح برخی از بخش‌های اصلی آن می‌پردازیم:

آموزه های صحنه و پرده نقره ای اکتو

آموزه های صحنه و پرده نقره ای، زیرشاخه ای از اکتو بلاگ است که محتوای خارج از زیرشاخه های دیگر تئاتر و سینما در آن قرار می‌گیرد. تاریخچه‌ها، معرفی هنرمندان، مقالات و جستارهای حوزه بینارشته ای، گزارشات، مصاحبه‌ها و بسیاری از موارد مرتبط به سینما و تئاتر از جمله این موارد هستند.

مطالب موجود در این بخش، اغلب مطالبی جانبی هستند ولی اهمیّت آن ها هرگز از مطالب بخش‌های دیگر (مانند بازیگری و کارگردانی) کمتر نیست و چه بسا بیشتر هم باشد. اهمیّت تاریخچه های سینمای و تئاتری در مبحث تئوریک پرمبرهن است و اگر ما ندانیم که گذشتگانمان چه کرده اند، چگونه از آزمایشات سودده و ضرردهشان درس بگیریم؟ شناخت هنرمندان بزرگ عرصه سینما و صحنه به ما این کمک را می کند که کهن الگوهای بازیگری، کارگردانی و نویسندگی را بشناسیم و شاید الگو و همزاد هنری‌مان را از بین آن ها پیدا کنیم.

البته که تقلید در ابتدای کار یک هنرمند، نه تنها مذموم نیست بلکه بسیار هم جایز است. این مقالات و جستارها ما را از تک‌بعدی شدن و رفتار مکانیکی بر صحنه می گریزانند و گزارشات خبری اخبار روز جهان نمایش و تصویر را در اختیارمان قرار می دهند. مصاحبه‌ها نیز باعث می شوند به صورت مستقیم و بدون واسطه از دیدگاه ها و تجربیات مردم استخوان خُرد کرده هنرمان آگاه شویم و به بازیگری از دید دیگری بنگریم. در مطالب دیگر، اکتو به توضیح و تبیین سبک ها، رویکرد‌ها، مباحث تئوری و درسنامه‌های مهم این عرصه می پردازد.

اداره هر بخش از بخش های اکتو بلاگ بر عهده عدّه ای از دانشجویان جدّی و مستعّد آن رشته هاست، لیکن در آموزه های صحنه و پرده نقره ای، همه آن ها دست به دست هم داده تا مطالبی کاربردی و فاخر را از طریق روش هایی مانند تحقیق، کتابخوانی و ترجمه در اختیار شما عزیزان قرار دهند.

جعبه ابزار بازیگر

یک صنعتگر، به طور مثال یک نجّار برای ساخت یک صندلی چوبی به ابزاری همچون ارّه، میخ و چکّش نیاز دارد و بدون این ها ساختن آن صندلی برایش ممکن نیست. یک بازیگر نیز این چنین است و برای رسیدن به یک نقش، از ابزارهای بازیگری یعنی بدن، بیان و تخیل (به تعبیری حس) استفاده می کند. این سه ابزار بازیگر در خوانش پلتفرم ما تن، بیان و اوهام نامیده می شوند.

آموزش بازیگری با جعبه ابزار سه‌گانه بازیگر

بنا به تجربیات مدرسان و کاربران اکتو (actu.ir) ، بازیگری با بدن ناآماده و ورزش نکرده در یک نمایش فیزیکال (یا مبتنی بر حرکات زیاد) از یک نابازیگر ورزشکار ضعیف تر عمل خواهد کرد. بازیگری که بیان ضعیفی دارد (به جز در نقش هایی خاص) نمی تواند صدایش را به انتهای سالن برساند و اصلاً تولید صدا در گام های مختلف برای او به سختی خان هفتم رستم است. بازیگری که از قوّه تخیل ضعیفی برخوردار باشد و علاوه بر آن مطالعه کمی هم داشته باشد، نقش ها را تک بعدی و همانند یکدیگر بازی می کند و بازیگری که در هر سه تای این ها ضعیف باشد، اصلاً بازیگر نیست.

هر انسانی در جایگاه خودش می تواند بازیگر شود. بسته به استعداد و تلاشش بازیگری ضعیف می شود یا متوسّط یا قوی. انسان در بدو تولّد بازیگر نیست و یک شخص خوش سر و زبان هم نمی تواند صرف این ویژگی خود را مستعّد در بازیگری بداند؛ در نتیجه نخستین مرحله بازیگر شدن، آموختن کار با این ابزار است. هر کدام از این ابزار های بازیگری، درونی و وابسته به ویژگی های فیزیکی و روحی و روانی وی هستند، بنابراین برای تقویت آن ها تمرینات خاصّی در نظر گرفته شده است که طبق نظریات بزرگان دنیای بازیگردانی، از استانیسلاوسکی گرفته تا سنفورد مایزنر، این تمرینات متفاوت است.

اکتو در این قسمت -که خود سه زیرمجموعه دارد – به بررسی خاستگاه های این سه ابزار و ارائه تمرینات مناسب برای تقویت آن ها می پردازد.

جعبه ابزار بازیگر

تَن / بدن

هر بازیگری باید قادر به انجام یک سری از حرکات پایه مانند: راه رفتن، دویدن، چرخیدن، چهارزانو شدن، خم شدن، ایستادن و غیره باشد. در مراحل پیشرفته تر، حرکاتی مانند پریدن، پل زدن، حمل کردن بازیگر دیگر و ایستادن و راه رفتن روی دست هم اضافه می شود. فی‌الواقع، حرکت یک کنش میانجی برای تبدیل متن مکتوب به عمل و رفتار است. بدن (تن) نخستین ابزار از سه ابزار بازیگر است و می توان گفت که حرکت (بدنی)، خود نمایش است. در نتیجه از نظر بسیاری از تئوریسین های این حوزه، بدن بازیگر حتّی مهم تر از بیان و تخیل اوست.

از دید اکتو (actu.ir) مشکل اصلی اکثر بازیگران تازه کار این است که اغلب به شکل مشخّص و هدفمند، برای آماده سازی بدن آموزش ندیده اند. آن‌ها تمام تایم تمرین را به تحلیل متن نمایش، حفظ کردن دیالوگ و شخصیّت پردازی اختصاص می‌دهند و از کار بر روی حرکات، رفتار و تصویرهایی که می‌توانند با بدن و حرکت بر روی صحنه بسازند، غافل می‌شوند. همین مسئله باعث می‌شود که هزینه‌های خرج شده برای لباس و گریم نیز به هدر برود؛ چرا که لباس و گریم زیبا بر روی بدن ناآماده تصویر بدی می سازد و نتیجه عکس می‌دهد.

حرکات بدنی بر روی صحنه باید زیبا و نمایشی باشد (نه صرفاً فانتزی)، در چهارچوب نمایش کنترل شود، و رفتارهای کلّی با حرکات روان و رفتارهای جزئی و کوچک باید با ظرافت و دقّت انجام شوند. همان‌گونه که در یک کنسرت موسیقی موفّق باید تمام سازها کوک باشند، برای اجرای یک نمایش موفّق نیز باید همه بازیگران بدن کوک و آماده داشته باشند. بدن مناسب علاوه بر توان فیزیکی، اعتماد به نفس بازیگر را هم افزایش می‌دهد.

اکتو در این بخش (که زیر مجموعه اوّل جعبه ابزار بازیگر است) به شرح تمرینات و مقالات این ابزار بازیگری می پردازد.

بیان / آوا در بازیگری

دو اصل پایه ای برای بیان نمایشی، چگونگی تولید صدا و چگونگی شکل دادن به آن است. صدای یک بازیگر باید روان، دل‌نشین و بدون خط خش باشد و اگر هم اینگونه نیست، باید به بهترین شکل ممکن شلخته و خشدار باشد! ضرب آهنگ و ریتم صحبت کردن باید تنظیم شود و دیالوگ‌ها باید بدون استرس ادا شوند. هنگام صحبت کردن نباید دم و بازدم احساس شود و در آخر این که صدا باید از هر نقطه سالن به راحتی شنیده شود و باعث آزار شنونده نگردد.

شکل‌دهی به صدا یا صداسازی، از هماهنگی حرکات لب، زبان و دندان‌ها حاصل می شود. اگر تک تک حروف به شکل سلیس و روان از دهان خارج شوند، جملات نیز به روانی و رسایی ادا می‌گردند.

اما اکتو (actu.ir) بر چه اساسی مطالب آموزشی خود در حوزه بیان را تولید می‌نماید؟

صدا از 9 عنصر متمایز تشکیل می‌شود که کارگردان با درنظر گرفتن این عناصر نه گانه، باید به صدای بازیگرش گوش داده و کاری کند او به بهترین نحو از آن استفاده کند. این 9 عنصر شامل: خود صدا (اوج ارتفاع صدا) ، آهنگ کلام (بالا و پایین آوردن صدا)، برد صدا (فاصله پایین ترین حدّ صدا و اوج آن)، تن صدا (کیفیت صدا، شامل زنگ و طنین صدا)، طرز بیان (تلفّظ واضح حروف و کلمات)، ضرب آهنگ(جریان، سرعت و روانی کلام، شامل تأکید گذاری، مکث، اوج و فرودها)، لهجه(روش بیان لغات، روش خاصّی که با آن لغات تلفّظ می‌شود)، حرارت و انرژی بیان (قدرت و تأثیر احساسات درونی بر روی بیان) و رسایی (قدرت پرتاب و انتقال کلمات) آن هستند. رایج ترین مشکلات بیانی نیز مربوط به چهار عنصر رسایی صدا، طرز بیان، برد صدا و لهجه هستند که بسیاری از بازیگران تازه کار و حتّی کهنه کار، درگیر آن‌ها هستند.

اکتو در این بخش (که زیر مجموعه دوم جعبه ابزار بازیگر می باشد) به شرح تمرینات و مقالات این ابزار بازیگری می‌پردازد.

اوهام / حس / تخیل در بازیگری

«تخیل عبارت است از قدرت شما در تجسم چیزهایی که هرگز به آن نیاندیشیده‌‌اید. به‌طوری که بنیان هر کلمه و هر رویداد در تخیل بازیگر شکل می‌گیرد. همه چیز دروغ است، مگر اینکه از خلال یک واقعیت ـ تخیل ـ بازیگر ـ عبور کند. تخیل می‌تواند بازیگر را برای ابراز عکس‌العمل‌های سریع آماده نگه دارد. او می‌تواند سریع ببیند، سریع فکر کند و سریع تجس‍ّم کند؛ برای آن‌که تخیل سریع عمل کند، همه آنچه بازیگر باید انجام دهد، آن است که بگذارد تخیل به راحتی، کار خود را انجام دهد. »

کلاس های بازیگری استلا آدلر، ترجمه احمد دامود

سومین ابزار بازیگر، تخیل (یا به تعبیری حس) و به خوانش اکتو (actu.ir) اوهام است. تخیل نقش مهمی در رسیدن بازیگر به نقش ایفا می‌کند. بازیگر در مرحله خوانش و تحلیل شخصیت‌ها، به درک و دریافتی از نقش خود و نقش مقابلش دست می‌یابد و بر اساس آن، حوادث آینده متن (و حتی فرامتن) را پیش بینی می‌کند. اگر کارگردانی بخواهد متن نمایشی را بر اساس بداهه‌پردازی یا روش‌هایی مانند ویوپوینت کارگردانی کند، به بازیگرانی خلّاق احتیاج دارد که با استفاده از تخیل و بازی حسی ابعاد کشف شده و کشف شده ای از متن را بنمایانند و خارج از متن مکتوب، رفتارها و کنش‌هایی از خود بروز دهند که اگر خود شخصیت نمایشی هم زنده بود، همان کار ها را انجام می‌داد.

از نظر استانیسلاوسکی، تخیل یک بازیگر باید فعال باشد منفعل. تخیل فعال بازیگر چیزی جز رویاهای خلاق تخیل هنرپیشه یا تصاویر بصری چشم سوم او نیست. تخیل نه فقط برای آفرینش، بلکه برای بازسازی آن چه تاکنون آفریده یا آنچه احتمال فرسودگی دارد نیز نیاز است. قوه تخیل و تصور به بازیگر اجازه می‌دهد که خلاصه و جوهر حقیقت را از حوادث عادی و معمولی روزانه استخراج کرده و آن را به شکل بدیعی برای جلب نظر مخاطب ارائه دهد.

اکتو در این بخش (که زیر مجموعه سوم جعبه ابزار بازیگر می باشد) به شرح تمرینات و مقالات این ابزار بازیگری می پردازد.

جانِ کلام اکتو

اکتو (actu.ir) ضوابط و معیارهای اخلاقی را در همه فعّالیت ها و بخش های خود لحاظ کرده و امیدوار است با یاری و همکاری شما هنرمندان عزیز، بتواند خط مشی اخلاق مدارانه را در بستر عمومی تئاتر و سینمای کشور، اشاعه دهد. جهت عضویت و ورود به جمع اعضای اکتو می‌توانید به بخش تماس با ما مراجعه کنید و اظلاعات خود را به همراه رزومه هنری و یا بخشی که در آن علاقه‌مند به فعالیت هستید، به ما ارسال کنید. با وارد کردن شماره‌ی تماس و ایمیل می‌توانید از آخرین رویدادهای اکتو و فراخوان‌های هنری مطلع شوید.

رویای اکتو تحقق رویاهای شماست.