اصطلاحات رایج ارزهای دیجیتال

ورود به دنیای پر از هیجان ارزهای دیجیتال ممکن است در ابتدا کمی گیج کننده باشد، چرا که اصطلاحات و مفاهیم خاص خود را دارد. آشنایی با این لغات و عبارات، برای هر تازه وارد و حتی فعالان باسابقه این بازار، یک ضرورت است تا بتوانند به درستی در این مسیر قدم بردارند و از فرصت های بی شماری که ارائه می دهد، بهره مند شوند. یادگیری این زبان مشترک، کلید درک بهتر تحلیل ها، اخبار و پروژه های نوآورانه در این فضای پویاست.

جامعه ارزهای دیجیتال، با سرعت سرسام آوری در حال رشد و تکامل است. هر روزه پروژه های جدیدی سر بر می آورند و مفاهیم تازه ای متولد می شوند. در این میان، برای اینکه بتوانید همگام با این تحولات پیش بروید و از قافله عقب نمانید، لازم است که با زبان و فرهنگ این حوزه آشنا شوید. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع و کاربردی، تلاش می کند تا بیش از صد اصطلاح رایج و ضروری در دنیای کریپتوکارنسی را به شکلی ساده و قابل فهم توضیح دهد. هدف این است که سردرگمی ها به حداقل برسد، دانش شما افزایش یابد و با قدرت و اطمینان بیشتری در این بازار حضور پیدا کنید.

اصطلاحات بنیادین و مفاهیم اصلی بلاکچین

پیش از هر چیز، باید با سنگ بنای این دنیای دیجیتال، یعنی بلاکچین و مفاهیم اساسی آن آشنا شوید. این اصطلاحات، پایه و اساس هرگونه فعالیت در حوزه ارزهای دیجیتال را تشکیل می دهند و بدون درک صحیح آن ها، نمی توان به لایه های عمیق تر وارد شد.

ارز دیجیتال (Cryptocurrency)

ارز دیجیتال نوعی پول یا دارایی دیجیتال است که بر پایه علم رمزنگاری (کریپتوگرافی) طراحی شده است. ویژگی اصلی آن، غیرمتمرکز بودن است؛ یعنی هیچ نهاد مرکزی مانند بانک یا دولت آن را کنترل نمی کند. بیت کوین معروف ترین نمونه از ارزهای دیجیتال به شمار می رود که راه را برای هزاران ارز دیجیتال دیگر باز کرد.

بلاکچین (Blockchain)

بلاکچین را می توان به دفتری عمومی و توزیع شده تشبیه کرد که تمام تراکنش ها را به صورت بلوک های متوالی و رمزنگاری شده ثبت می کند. هر بلوک به بلوک قبلی متصل است و یک زنجیره غیرقابل تغییر را ایجاد می کند. این فناوری، امنیت و شفافیت بی نظیری را برای تراکنش ها فراهم می آورد و از دستکاری اطلاعات جلوگیری می کند.

غیرمتمرکز (Decentralized)

غیرمتمرکز به معنای نبودِ یک مرجع واحد برای کنترل یا تصمیم گیری است. در یک سیستم غیرمتمرکز، قدرت بین تمام شرکت کنندگان شبکه توزیع شده و تصمیمات به صورت جمعی و بر اساس مکانیسم های اجماع گرفته می شوند. این ویژگی، ماهیت اصلی بلاکچین و ارزهای دیجیتال است.

دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology – DLT)

فناوری دفتر کل توزیع شده، یک سیستم دیجیتالی برای ثبت تراکنش هاست که جزئیات آن ها به صورت همزمان در چندین مکان (گره) نگهداری می شود. بلاکچین زیرمجموعه ای از DLT است. اهمیت آن در افزایش شفافیت و امنیت نهفته است، زیرا هرگونه تغییر نیازمند توافق اکثریت گره هاست.

کوین (Coin)

کوین به ارزهای دیجیتالی گفته می شود که بلاکچین اختصاصی خود را دارند. بیت کوین و اتریوم نمونه های بارز کوین هستند که می توانند برای پرداخت ها، استیکینگ یا به عنوان ذخیره ارزش مورد استفاده قرار گیرند.

توکن (Token)

توکن ها رمزارزهایی هستند که بر روی بلاکچین های موجود (مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین) ساخته می شوند و بلاکچین مستقل خود را ندارند. توکن ها انواع مختلفی دارند:

• توکن های کاربردی (Utility Tokens): این توکن ها دسترسی به محصولات یا خدمات خاصی را در یک اکوسیستم فراهم می کنند.
• توکن های اوراق بهادار (Security Tokens): نماینده مالکیت در یک دارایی واقعی مانند سهام یا املاک هستند.
• توکن های حاکمیتی (Governance Tokens): به دارندگان خود حق رای در مورد آینده یک پروژه را می دهند.

فیات (Fiat Currency)

فیات به پول های سنتی و رایج کشورها مانند دلار، یورو یا ریال گفته می شود که پشتوانه فیزیکی (مانند طلا) ندارند و ارزش آن ها توسط دولت ها تعیین و تضمین می شود. ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال در سیستم های متمرکز و غیرمتمرکز تفاوت اساسی دارند.

قرارداد هوشمند (Smart Contract)

قراردادهای هوشمند برنامه های خوداجرا هستند که بر روی بلاکچین ذخیره می شوند. شرایط توافق بین طرفین به صورت کدنویسی شده در آن قرار دارد و پس از برآورده شدن شرایط، به طور خودکار اجرا می شود. این قراردادها نیاز به واسطه را از بین می برند و سرعت و دقت را افزایش می دهند.

DApp (Decentralized Application)

DApp یا برنامه غیرمتمرکز، اپلیکیشنی است که بر روی یک شبکه بلاکچین اجرا می شود و نهاد مرکزی کنترل کننده ای ندارد. این برنامه ها شفافیت بالایی دارند و معمولاً متن باز هستند. MetaMask و Uniswap نمونه هایی از DAppها هستند.

DAO (Decentralized Autonomous Organization)

DAO یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز، نهادی است که به کمک قراردادهای هوشمند و بدون نیاز به مدیریت مرکزی اداره می شود. تصمیم گیری ها از طریق رأی گیری دارندگان توکن های حاکمیتی آن انجام می گیرد و هر عضو در فرآیندها مشارکت دارد.

وایت پیپر (Whitepaper)

وایت پیپر سندی رسمی و جامع است که توسط توسعه دهندگان یک پروژه ارز دیجیتال منتشر می شود. این سند شامل جزئیات فنی، اهداف، مدل اقتصادی، فناوری مورد استفاده و چشم انداز پروژه است و به سرمایه گذاران کمک می کند تا با پروژه آشنا شوند.

فورک (Fork)

فورک به معنای انشعاب یا تغییر در پروتکل بلاکچین است که منجر به ایجاد دو نسخه متفاوت از زنجیره می شود. این تغییرات می توانند از جنس به روزرسانی های نرم افزاری باشند.

هارد فورک (Hard Fork)

هارد فورک یک انشعاب اساسی است که با نسخه های قبلی بلاکچین سازگار نیست. به عبارت دیگر، گره هایی که نرم افزار خود را به روزرسانی نکرده اند، نمی توانند بلوک های جدید را تأیید کنند و زنجیره به دو بخش تقسیم می شود (مثال: بیت کوین کش از بیت کوین جدا شد).

سافت فورک (Soft Fork)

سافت فورک یک تغییر سازگار با نسخه های قدیمی است. گره هایی که به روزرسانی نشده اند، همچنان می توانند بلوک های جدید را تأیید کنند، اما از تمام ویژگی های جدید بهره مند نخواهند شد.

اوراکل (Oracle)

اوراکل ها واسطه هایی هستند که داده های دنیای واقعی را به بلاکچین ها منتقل می کنند و امکان ارتباط قراردادهای هوشمند با اطلاعات خارج از بلاکچین را فراهم می آورند. بدون اوراکل ها، قراردادهای هوشمند نمی توانند به داده های مورد نیاز خود برای اجرا دسترسی پیدا کنند.

کراس چین (Cross-chain) / بریج (Bridge)

فناوری کراس چین یا پل (Bridge) به کاربران اجازه می دهد تا دارایی ها و اطلاعات را بین بلاکچین های مختلف منتقل کنند. این قابلیت همکاری (Interoperability) برای گسترش اکوسیستم ارزهای دیجیتال و حل مشکلات مقیاس پذیری بسیار حیاتی است.

لایه ۱ (Layer 1) / لایه ۲ (Layer 2)

لایه ۱ به بلاکچین اصلی (مانند اتریوم یا بیت کوین) اشاره دارد. لایه ۲ به راه حل هایی گفته می شود که برای افزایش مقیاس پذیری و کاهش هزینه های تراکنش، بر روی لایه ۱ ساخته می شوند (مثال: رول آپ ها در اتریوم).

گره (Node)

گره به کامپیوتر یا سروری گفته می شود که به شبکه بلاکچین متصل است و یک نسخه کامل یا جزئی از دفتر کل تراکنش ها را نگهداری می کند. گره ها وظیفه تأیید تراکنش ها و حفظ امنیت شبکه را بر عهده دارند.

اصطلاحات مربوط به امنیت و مدیریت دارایی (کیف پول)

امنیت دارایی های دیجیتال از اهمیت بالایی برخوردار است و ابزار اصلی برای مدیریت این دارایی ها، کیف پول های ارز دیجیتال هستند. آشنایی با انواع کیف پول و اصطلاحات مرتبط با آن، گامی اساسی در حفظ امنیت سرمایه های شماست.

کیف پول ارز دیجیتال (Wallet)

کیف پول ارز دیجیتال نرم افزار یا سخت افزاری است که به شما امکان می دهد کلیدهای خصوصی و عمومی خود را مدیریت کنید و به این ترتیب، به ارزهای دیجیتال خود دسترسی داشته باشید، آن ها را ارسال یا دریافت کنید.

کلید خصوصی (Private Key)

کلید خصوصی رشته ای از اعداد و حروف است که مانند رمز عبور بانکی عمل می کند و به شما امکان می دهد به ارزهای دیجیتال خود دسترسی پیدا کرده و تراکنش ها را امضا کنید. حفظ این کلید به صورت کاملاً محرمانه، حیاتی است.

کلید عمومی (Public Key)

کلید عمومی یک آدرس رمزنگاری شده است که مانند شماره حساب بانکی عمل می کند. افراد می توانند این کلید را با دیگران به اشتراک بگذارند تا ارز دیجیتال برای آن ها ارسال شود. این کلید از کلید خصوصی شما مشتق می شود.

عبارت بازیابی (Seed Phrase / Recovery Phrase)

عبارت بازیابی مجموعه ای از ۱۲ یا ۲۴ کلمه است که به شما امکان می دهد کیف پول خود را در صورت گم شدن یا خراب شدن دستگاه بازیابی کنید. این عبارت، مهمترین پشتیبان دارایی های شماست و باید به دقت و در مکانی امن نگهداری شود.

حفظ عبارت بازیابی کیف پول، معادل نگهداری از تمام دارایی های دیجیتال شماست. سهل انگاری در نگهداری آن، می تواند به از دست رفتن همیشگی سرمایه تان منجر شود.

کیف پول گرم (Hot Wallet)

کیف پول گرم به کیف پول هایی گفته می شود که به اینترنت متصل هستند و امکان دسترسی و انجام تراکنش های سریع را فراهم می کنند. کیف پول های صرافی ها و اپلیکیشن هایی مانند تراست ولت یا متامسک از این دسته هستند.

کیف پول سرد (Cold Wallet)

کیف پول سرد به کیف پول هایی اطلاق می شود که آفلاین هستند و برای ذخیره سازی بلندمدت و امن ارزهای دیجیتال استفاده می شوند. این کیف پول ها به دلیل عدم اتصال به اینترنت، در برابر حملات سایبری مقاوم ترند.

کیف پول سخت افزاری (Hardware Wallet)

کیف پول سخت افزاری نوعی کیف پول سرد است که به شکل یک دستگاه فیزیکی (مانند فلش مموری) طراحی شده است. لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) نمونه های معروف آن هستند و بالاترین سطح امنیت را ارائه می دهند.

کیف پول نرم افزاری (Software Wallet)

کیف پول نرم افزاری به شکل اپلیکیشن موبایل یا افزونه مرورگر است که امکان مدیریت آسان دارایی ها را فراهم می کند. این کیف پول ها به دلیل آنلاین بودن، امنیت کمتری نسبت به کیف پول های سخت افزاری دارند.

کیف پول کاغذی (Paper Wallet)

کیف پول کاغذی یک نوع کیف پول سرد است که شامل کلیدهای عمومی و خصوصی چاپ شده روی کاغذ است. این روش اگرچه از حملات آنلاین محافظت می کند، اما در برابر آسیب های فیزیکی مانند آتش سوزی یا گم شدن آسیب پذیر است.

کیف پول حضانتی (Custodial Wallet)

در کیف پول حضانتی، مدیریت کلیدهای خصوصی به عهده یک شخص ثالث (مانند صرافی) است. این نوع کیف پول برای کاربران تازه کار ساده تر است، اما کنترل کامل بر دارایی ها را از آن ها سلب می کند.

کیف پول غیر حضانتی (Non-Custodial Wallet)

در کیف پول غیر حضانتی، کنترل کامل کلیدهای خصوصی در اختیار خود کاربر است. این روش امنیت بالاتری را فراهم می کند، اما مسئولیت نگهداری از کلیدها و عبارت بازیابی نیز تماماً بر عهده کاربر است.

کیف پول چند امضایی (Multi-signature Wallet)

کیف پول چند امضایی برای تأیید تراکنش ها به امضای چندین کلید خصوصی نیاز دارد. این ویژگی امنیت را به شدت افزایش می دهد و اغلب برای حساب های سازمانی یا مشترک استفاده می شود.

۲FA (Two-Factor Authentication)

۲FA یا احراز هویت دو مرحله ای، یک لایه امنیتی اضافی است که علاوه بر رمز عبور، به یک عامل تأیید دوم (مانند کد ارسال شده به موبایل یا اپلیکیشن Google Authenticator) نیاز دارد. استفاده از آن برای تمام حساب های کاربری ضروری است.

اصطلاحات مربوط به استخراج و مکانیسم های اجماع

بخش بزرگی از دنیای ارزهای دیجیتال بر پایه فرآیند استخراج (Mining) و مکانیسم های اجماع (Consensus Mechanisms) استوار است. این اصطلاحات به درک چگونگی تأیید تراکنش ها و ایجاد ارزهای جدید کمک می کنند.

استخراج (Mining)

استخراج فرآیندی است که در آن تراکنش های جدید تأیید شده و به بلاکچین اضافه می شوند. ماینرها با حل مسائل پیچیده ریاضی، در این فرآیند شرکت می کنند و در ازای آن، پاداش بلاک (ارز دیجیتال جدید) دریافت می کنند.

ماینر (Miner)

ماینر به فرد یا دستگاهی گفته می شود که با استفاده از توان محاسباتی خود، در فرآیند استخراج شرکت می کند. ماینرها نقش حیاتی در حفظ امنیت و اعتبار شبکه بلاکچین دارند.

هش ریت (Hash Rate)

هش ریت، میزان توان محاسباتی یک شبکه بلاکچین یا یک ماینر را نشان می دهد. هرچه هش ریت بالاتر باشد، قدرت پردازش شبکه بیشتر و احتمال یافتن بلوک جدید نیز افزایش می یابد.

پاداش بلاک (Block Reward)

پاداش بلاک، مقدار ارز دیجیتالی است که به ماینر موفق برای یافتن و افزودن یک بلوک جدید به بلاکچین تعلق می گیرد. این پاداش انگیزه ای برای ماینرهاست تا در امنیت شبکه مشارکت کنند.

استخر استخراج (Mining Pool)

استخر استخراج، گروهی از ماینرها هستند که قدرت محاسباتی خود را با هم ترکیب می کنند تا شانس یافتن بلوک های جدید را افزایش دهند. پاداش حاصل از استخراج، متناسب با سهم هر ماینر در استخر، بین آن ها تقسیم می شود.

سختی شبکه (Difficulty)

سختی شبکه پارامتری است که تعیین می کند حل مسئله ریاضی برای یافتن بلوک جدید چقدر دشوار است. این پارامتر به صورت خودکار تنظیم می شود تا زمان ایجاد هر بلوک تقریباً ثابت بماند، حتی با تغییرات در هش ریت کلی شبکه.

هاوینگ (Halving)

هاوینگ فرآیندی برنامه ریزی شده در برخی ارزهای دیجیتال (مانند بیت کوین) است که در آن پاداش استخراج بلاک به نصف کاهش می یابد. این رویداد معمولاً هر چهار سال یک بار رخ می دهد و بر عرضه و در نتیجه قیمت ارز تأثیرگذار است.

ASIC (Application-Specific Integrated Circuit)

ASIC به سخت افزارهای اختصاصی گفته می شود که به طور خاص برای استخراج یک نوع ارز دیجیتال خاص طراحی شده اند. این دستگاه ها از نظر مصرف انرژی و قدرت پردازش، بسیار بهینه تر از CPU یا GPU عمل می کنند.

اثبات کار (Proof of Work – PoW)

PoW یکی از مکانیسم های اجماع است که در آن ماینرها باید با صرف توان محاسباتی و انرژی، یک مسئله پیچیده ریاضی را حل کنند تا بتوانند بلوک جدیدی را به بلاکچین اضافه کرده و پاداش دریافت کنند. بیت کوین از این مکانیسم استفاده می کند.

اثبات سهام (Proof of Stake – PoS)

PoS مکانیسم اجماعی است که در آن به جای رقابت محاسباتی، شرکت کنندگان بر اساس میزان ارز دیجیتالی که در شبکه قفل (استیک) کرده اند، به عنوان اعتبارسنج انتخاب می شوند تا بلوک های جدید را تأیید کنند. اتریوم پس از به روزرسانی به اتریوم ۲.۰ از PoW به PoS مهاجرت کرد.

استیکینگ (Staking)

استیکینگ به معنای قفل کردن مقدار مشخصی از ارز دیجیتال در یک شبکه PoS است تا در ازای آن، در فرآیند تأیید تراکنش ها شرکت کرده و پاداش دریافت کنید. این کار شبیه به دریافت سود بانکی برای سپرده گذاری است.

اعتبارسنج (Validator)

در شبکه های مبتنی بر PoS، اعتبارسنج ها گره هایی هستند که با قفل کردن توکن های خود، مسئولیت تأیید تراکنش ها و ایجاد بلوک های جدید را بر عهده می گیرند. آن ها در ازای این کار، پاداش دریافت می کنند.

اثبات اعتبار (Proof of Authority – PoA)

PoA یک مکانیسم اجماع است که در آن تأییدکنندگان تراکنش ها توسط جامعه شبکه انتخاب می شوند و اعتبار آن ها ملاک است. این مکانیسم بیشتر در شبکه های خصوصی یا کنسرسیومی کاربرد دارد و سرعت بالاتری ارائه می دهد.

اثبات تاریخ (Proof of History – PoH)

PoH مکانیزمی است که توسط بلاکچین سولانا توسعه یافته است. این روش به عنوان یک ساعت رمزنگاری شده عمل می کند و زمان بندی دقیق و قابل تأییدی برای رویدادها و تراکنش ها فراهم می آورد که به افزایش سرعت و کارایی شبکه کمک می کند.

اصطلاحات مربوط به صرافی ها و معاملات

صرافی ها قلب تپنده بازار ارزهای دیجیتال هستند، جایی که خرید و فروش انجام می شود. تسلط بر اصطلاحات مربوط به صرافی ها و انواع معاملات، به شما کمک می کند تا با اطمینان بیشتری وارد دنیای ترید شوید و از ابزارهای موجود به بهترین شکل استفاده کنید.

صرافی متمرکز (Centralized Exchange – CEX)

CEX پلتفرمی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال است که توسط یک نهاد مرکزی کنترل و اداره می شود. این صرافی ها معمولاً فرآیندهای احراز هویت (KYC) دارند و تجربه کاربری ساده تری را ارائه می دهند (مثال: بایننس، کوین بیس).

صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange – DEX)

DEX پلتفرمی است که به کاربران اجازه می دهد به صورت مستقیم و بدون نیاز به واسطه، با یکدیگر معامله کنند. این صرافی ها بر روی بلاکچین اجرا می شوند و نیازی به احراز هویت ندارند (مثال: یونی سواپ، پنکیک سواپ).

جفت ارز (Cryptocurrency Pair)

جفت ارز به دو ارز دیجیتال اشاره دارد که می توانند در یک صرافی با یکدیگر معامله شوند (مثال: BTC/USDT به معنای معامله بیت کوین در برابر تتر است).

اسپات تریدینگ (Spot Trading)

اسپات تریدینگ به خرید و فروش فوری ارزهای دیجیتال با قیمت لحظه ای بازار اشاره دارد. در این نوع معامله، دارایی بلافاصله پس از توافق قیمت، بین خریدار و فروشنده جابه جا می شود.

مارکت اوردر (Market Order)

مارکت اوردر یا سفارش بازار، نوعی سفارش خرید یا فروش است که بلافاصله با بهترین قیمت موجود در بازار اجرا می شود. این سفارش سرعت بالایی دارد اما ممکن است با قیمت دقیق مد نظر شما انجام نشود.

لیمیت اوردر (Limit Order)

لیمیت اوردر یا سفارش محدود، به معنای ثبت سفارش خرید یا فروش با قیمتی مشخص است. سفارش شما تنها زمانی اجرا می شود که قیمت بازار به قیمت تعیین شده توسط شما برسد.

استاپ لیمیت (Stop Limit Order) / استاپ لاس (Stop Loss)

استاپ لاس (Stop Loss) سفارشی است برای فروش یک دارایی زمانی که قیمت آن به یک حد مشخص (حد ضرر) برسد، تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند. استاپ لیمیت (Stop Limit) ترکیبی از استاپ و لیمیت است که به شما اجازه می دهد تا علاوه بر حد ضرر، یک قیمت لیمیت برای فروش نیز تعیین کنید.

کتاب سفارشات (Order Book)

کتاب سفارشات لیستی از تمام سفارش های خرید (Bid) و فروش (Ask) باز برای یک ارز دیجیتال خاص را در یک صرافی نمایش می دهد. این کتاب عمق بازار و میزان عرضه و تقاضا را نشان می دهد.

حجم معاملات (Trading Volume)

حجم معاملات به مقدار کل یک ارز دیجیتال اشاره دارد که در یک دوره زمانی مشخص (مثلاً ۲۴ ساعت گذشته) در یک صرافی یا کل بازار معامله شده است. حجم بالا نشان دهنده نقدینگی و فعالیت زیاد در بازار است.

کارمزد تراکنش (Trading Fees / Transaction Fee)

کارمزد تراکنش، هزینه ای است که برای انجام هر معامله یا انتقال ارز دیجیتال در شبکه بلاکچین یا صرافی ها دریافت می شود. این کارمزد می تواند درصدی از مبلغ یا یک نرخ ثابت باشد.

KYC (Know Your Customer)

KYC یا «مشتری خود را بشناسید»، فرآیندی است که صرافی های متمرکز و نهادهای مالی برای تأیید هویت کاربران خود انجام می دهند. این کار برای جلوگیری از پولشویی و تأمین مالی تروریسم ضروری است.

دپوزیت (Deposit)

دپوزیت به فرآیند واریز ارز دیجیتال از یک کیف پول یا صرافی دیگر به حساب شما در یک صرافی یا کیف پول اشاره دارد. این کار معمولاً با استفاده از آدرس کیف پول گیرنده انجام می شود.

برداشت (Withdrawal)

برداشت به فرآیند انتقال ارز دیجیتال از حساب شما در یک صرافی یا کیف پول به آدرس کیف پول دیگری اشاره دارد. برای این کار، باید آدرس مقصد و مقدار مورد نظر را مشخص کنید.

تایید تراکنش (Confirmation)

تایید تراکنش به تعداد دفعاتی اشاره دارد که یک تراکنش توسط گره های شبکه بلاکچین تأیید شده است. هرچه تعداد تأییدیه ها بیشتر باشد، امنیت و قطعیت تراکنش بالاتر است.

شناسه تراکنش (TX ID / Transaction Hash)

شناسه تراکنش، یک کد منحصر به فرد است که برای هر تراکنش در بلاکچین ایجاد می شود. این شناسه به شما امکان می دهد وضعیت و جزئیات تراکنش خود را در اکسپلوررهای بلاکچین پیگیری کنید.

ترید (Trade) / تریدر (Trader)

ترید به فرآیند خرید و فروش ارزهای دیجیتال با هدف کسب سود از نوسانات قیمتی گفته می شود. تریدر نیز به شخصی گفته می شود که این فعالیت ها را انجام می دهد.

تحلیل تکنیکال (Technical Analysis)

تحلیل تکنیکال روشی برای پیش بینی حرکت های آتی قیمت بر اساس داده های تاریخی قیمت و حجم معاملات است. در این تحلیل از نمودارها، الگوها و شاخص های مختلفی استفاده می شود.

تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis)

تحلیل فاندامنتال روشی برای ارزیابی ارزش ذاتی یک ارز دیجیتال با بررسی عوامل اقتصادی، مالی و کیفی مرتبط با پروژه است (مانند تیم توسعه دهنده، وایت پیپر، کاربردها و اخبار).

کندل (Candle)

کندل یا کندل استیک، نوعی نمودار است که اطلاعات مربوط به قیمت باز شدن، بالاترین قیمت، پایین ترین قیمت و قیمت بسته شدن یک ارز دیجیتال را در یک بازه زمانی مشخص (مانند یک روز یا یک ساعت) نمایش می دهد.

مارجین تریدینگ (Margin Trading)

مارجین تریدینگ نوعی معامله است که در آن تریدرها با قرض گرفتن سرمایه از صرافی یا سایر کاربران، قدرت خرید خود را افزایش می دهند تا سود بیشتری کسب کنند. این نوع معامله ریسک بالایی دارد.

لوریج / اهرم (Leverage)

لوریج یا اهرم، ابزاری در معاملات مارجین است که به شما امکان می دهد با سرمایه کم، پوزیشن های بزرگتری باز کنید. اهرم بالا می تواند سود را افزایش دهد، اما ریسک لیکوئید شدن را نیز بالا می برد.

لیکوئید شدن (Liquidation)

لیکوئید شدن به معنای بسته شدن اجباری پوزیشن یک معامله گر در معاملات اهرم دار است، زمانی که ارزش دارایی به حدی کاهش یابد که نتواند مارجین (سرمایه اولیه) مورد نیاز را حفظ کند. در این حالت، سرمایه معامله گر از بین می رود.

پوزیشن لانگ (Long Position)

باز کردن پوزیشن لانگ به معنای خرید یک دارایی با انتظار افزایش قیمت آن در آینده است. تریدر با باز کردن پوزیشن لانگ، به رشد قیمت امیدوار است.

پوزیشن شورت (Short Position)

پوزیشن شورت به معنای فروش یک دارایی با انتظار کاهش قیمت آن در آینده است. تریدر با این پوزیشن از کاهش قیمت سود می برد و معمولاً دارایی را قرض گرفته و در قیمت بالاتر می فروشد تا در قیمت پایین تر بخرد و قرض خود را پس دهد.

اصطلاحات بازار و روانشناسی آن

بازار ارزهای دیجیتال، تنها شامل اعداد و نمودارها نیست؛ روانشناسی بازار و اصطلاحات مرتبط با آن، نقش مهمی در درک حرکت های قیمتی و تصمیم گیری سرمایه گذاران دارند. این مفاهیم به شما کمک می کنند تا احساسات حاکم بر بازار را بهتر بشناسید.

بازار گاوی (Bull Market)

بازار گاوی به دوره ای گفته می شود که قیمت ها در آن به طور مداوم در حال افزایش هستند و خوش بینی و هیجان بر بازار حاکم است. در این دوره، سرمایه گذاران تمایل بیشتری به خرید دارند.

بازار خرسی (Bear Market)

بازار خرسی به دوره ای اطلاق می شود که قیمت ها در آن به طور مداوم در حال کاهش هستند و ترس و بدبینی بر بازار غلبه کرده است. در این زمان، بسیاری از سرمایه گذاران اقدام به فروش دارایی های خود می کنند.

هودل (HODL)

HODL مخفف عبارت Hold On for Dear Life است و به استراتژی نگهداری بلندمدت ارزهای دیجیتال، بدون توجه به نوسانات کوتاه مدت بازار، اشاره دارد. این اصطلاح از یک اشتباه املایی در انجمن های بیت کوین نشأت گرفت و به یک فرهنگ تبدیل شد.

فاد (FUD – Fear, Uncertainty, Doubt)

FUD به معنای ترس، عدم اطمینان و تردید است. این اصطلاح به انتشار عمدی اخبار منفی یا اطلاعات گمراه کننده اشاره دارد که هدف آن ایجاد وحشت در بازار و تأثیرگذاری بر قیمت هاست.

فومو (FOMO – Fear Of Missing Out)

FOMO به معنای ترس از دست دادن فرصت است. این احساس زمانی به وجود می آید که افراد می ترسند از سودآوری های سریع در بازار جا بمانند و به همین دلیل، بدون تحلیل کافی، اقدام به خرید یا فروش هیجانی می کنند.

ATH (All-Time High)

ATH یا سقف تاریخی قیمت، به بالاترین قیمتی اشاره دارد که یک ارز دیجیتال یا کل بازار تا کنون به آن رسیده است. این نقطه اغلب به عنوان یک مرجع مهم در تحلیل قیمت ها استفاده می شود.

ATL (All-Time Low)

ATL یا کف تاریخی قیمت، به پایین ترین قیمتی اشاره دارد که یک ارز دیجیتال یا کل بازار تا کنون به آن رسیده است. این نقطه نیز مانند ATH، در تحلیل ها اهمیت زیادی دارد.

آلت کوین (Altcoin)

آلت کوین به تمامی ارزهای دیجیتالی به غیر از بیت کوین گفته می شود. این اصطلاح از Alternative Coin به معنای کوین جایگزین گرفته شده و شامل هزاران رمزارز متفاوت است.

آلت سیزن (Alt Season)

آلت سیزن به دوره ای در بازار ارزهای دیجیتال گفته می شود که در آن قیمت اکثر آلت کوین ها رشد چشمگیری را تجربه می کنند و گاهی حتی از بیت کوین نیز عملکرد بهتری دارند.

میم کوین (Memecoin)

میم کوین ها ارزهای دیجیتالی هستند که اغلب بر اساس شوخی ها، میم ها یا ترندهای اینترنتی ایجاد شده اند و معمولاً ارزش ذاتی یا کاربرد فنی خاصی ندارند (مثال: دوج کوین، شیبا اینو).

شت کوین (Shitcoin)

شت کوین اصطلاحی تحقیرآمیز برای ارزهای دیجیتالی است که فاقد ارزش واقعی، پروژه قوی یا اهداف بلندمدت هستند و اغلب به منظور کلاهبرداری یا پامپ و دامپ (Pump and Dump) ایجاد می شوند.

دامیننس (Dominance)

دامیننس به معنای تسلط یا سهم یک ارز دیجیتال (مانند بیت کوین) از کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال است. دامیننس بیت کوین نشان دهنده میزان نفوذ بیت کوین در کل بازار کریپتو است.

مارکت کپ (Market Cap)

مارکت کپ یا ارزش بازار، به مجموع ارزش تمام واحدهای در گردش یک ارز دیجیتال گفته می شود. این مقدار با ضرب قیمت فعلی هر واحد در تعداد کل واحدهای در گردش به دست می آید.

ارزش بازار رقیق شده کامل (Fully Diluted Market Cap – FDV)

FDV به ارزش بازار یک پروژه اشاره دارد، با این فرض که تمام توکن های آن (شامل توکن های در گردش و توکن هایی که در آینده منتشر خواهند شد) هم اکنون در بازار موجود باشند. این معیار می تواند برای ارزیابی پتانسیل رشد بلندمدت یک پروژه مفید باشد.

ییلد فارمینگ (Yield Farming)

ییلد فارمینگ به استراتژی کسب حداکثر سود از دارایی های دیجیتال در پلتفرم های دیفای (DeFi) اشاره دارد. کاربران با قفل کردن توکن های خود، پاداش دریافت می کنند.

وام دهی/وام گیری دیفای (DeFi Lending/Borrowing)

پلتفرم های وام دهی/وام گیری دیفای به کاربران اجازه می دهند تا بدون نیاز به واسطه مرکزی، به یکدیگر ارز دیجیتال وام دهند یا از یکدیگر وام بگیرند و در ازای آن سود یا کارمزد دریافت کنند. این فرآیند با قراردادهای هوشمند انجام می شود.

آربیتراژ (Arbitrage)

آربیتراژ به معنای کسب سود از تفاوت قیمت یک دارایی (مثلاً یک ارز دیجیتال) در بازارهای مختلف است. آربیتراژگر با خرید ارزان در یک صرافی و فروش گران در صرافی دیگر، از این اختلاف قیمت بهره می برد.

DYOR (Do Your Own Research)

DYOR مخفف عبارت Do Your Own Research به معنای تحقیقات خود را انجام دهید است. این توصیه به کاربران هشدار می دهد که قبل از هرگونه سرمایه گذاری، خودشان به دقت در مورد پروژه تحقیق کنند و به توصیه های دیگران اکتفا نکنند.

راگ پول (Rug Pull) / طرح پانزی (Ponzi Scheme)

راگ پول (Rug Pull) نوعی کلاهبرداری است که در آن توسعه دهندگان یک پروژه، پس از جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران، ناگهان پروژه را رها کرده و تمام دارایی ها را با خود می برند. طرح پانزی (Ponzi Scheme) نیز یک کلاهبرداری مالی است که در آن سود سرمایه گذاران قدیمی از پول سرمایه گذاران جدید پرداخت می شود و معمولاً با وعده های سودهای غیرواقعی همراه است.

گس (Gas)

گس به واحد اندازه گیری هزینه محاسباتی برای اجرای تراکنش ها و قراردادهای هوشمند در برخی از شبکه های بلاکچین (به ویژه اتریوم) گفته می شود. هزینه گس با توجه به شلوغی شبکه و پیچیدگی تراکنش، متغیر است.

اصطلاحات اکوسیستم های پیشرفته و نوظهور

دنیای کریپتوکارنسی در حال گذر از مفاهیم اولیه به اکوسیستم های پیچیده تر و نوآورانه تری است. این اصطلاحات به شما کمک می کنند تا با روندهای جدید و فرصت های هیجان انگیز در این حوزه آشنا شوید.

NFT (Non-Fungible Token)

NFT یا توکن غیرمثلی (غیرقابل تعویض)، نوعی توکن دیجیتال است که نشان دهنده مالکیت یک دارایی دیجیتال یا فیزیکی منحصربه فرد است. هر NFT یکتاست و نمی توان آن را با NFT دیگری تعویض کرد (مثال: آثار هنری دیجیتال، آیتم های بازی).

DeFi (Decentralized Finance)

DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز، اکوسیستمی از برنامه های مالی است که بر روی بلاکچین و بدون نیاز به واسطه های سنتی (مانند بانک ها) اجرا می شوند. این سیستم ها خدمات وام دهی، وام گیری، تبادل و بیمه را به صورت شفاف و دسترس پذیر ارائه می دهند.

وب ۳ (Web3)

وب ۳ به نسل جدید اینترنت اشاره دارد که بر پایه بلاکچین، غیرمتمرکزسازی و مالکیت داده ها توسط کاربران استوار است. در وب ۳، کاربران کنترل بیشتری بر اطلاعات و هویت دیجیتال خود دارند و در ساختار اینترنت مشارکت فعال تری ایفا می کنند.

متاورس (Metaverse)

متاورس به دنیای مجازی سه بعدی و فراگیر گفته می شود که در آن کاربران می توانند با یکدیگر و با محیط های دیجیتال تعامل داشته باشند. ارزهای دیجیتال و NFTها نقش مهمی در اقتصاد متاورس ایفا می کنند و امکان خرید و فروش دارایی های مجازی را فراهم می آورند.

گیم فای (GameFi)

گیم فای (GameFi) ترکیبی از Game (بازی) و DeFi (امور مالی غیرمتمرکز) است. این مدل بازی ها به کاربران امکان می دهند تا با انجام بازی، ارز دیجیتال یا NFT کسب کنند (مدل Play-to-Earn).

سوشیال فای (SocialFi)

سوشیال فای (SocialFi) ترکیبی از Social (اجتماعی) و DeFi (امور مالی غیرمتمرکز) است. این مفهوم به شبکه های اجتماعی غیرمتمرکز اشاره دارد که در آن کاربران بر داده های خود کنترل بیشتری دارند و می توانند از محتوای خود کسب درآمد کنند.

ایردراپ (Airdrop)

ایردراپ به فرآیند توزیع رایگان توکن های جدید به کیف پول کاربران ارزهای دیجیتال اشاره دارد. این کار معمولاً به عنوان یک استراتژی بازاریابی برای معرفی یک پروژه جدید و جذب کاربران انجام می شود.

فاست (Faucet)

فاست یا شیر آب، وب سایت ها یا اپلیکیشن هایی هستند که مقادیر بسیار کمی از ارز دیجیتال را به کاربران خود به صورت رایگان پاداش می دهند. این پاداش ها معمولاً در ازای انجام وظایف ساده ای مانند حل کپچا یا تماشای تبلیغات پرداخت می شوند.

نتیجه گیری

قدم گذاشتن در مسیر ارزهای دیجیتال، بدون آشنایی با زبان و اصطلاحات خاص آن، همانند سفر به کشوری ناآشنا بدون بلد بودن زبان مردم آنجاست. این واژه نامه جامع، تلاشی بود تا دروازه ای به سوی درک عمیق تر این جهان پررمز و راز برای شما گشوده شود. همانطور که مشاهده شد، اصطلاحات ارز دیجیتال از مفاهیم بنیادی بلاکچین و نحوه کار آن گرفته تا جزئیات مربوط به امنیت دارایی ها، مکانیسم های استخراج، چگونگی انجام معاملات در صرافی ها و حتی روانشناسی بازار را در بر می گیرند. هر یک از این واژه ها، قطعه ای از پازل بزرگ کریپتوکارنسی هستند که با چیدن صحیح آن ها کنار یکدیگر، تصویر کاملی از این فناوری و بازار آن پیش روی شما قرار می گیرد.

دانش در این حوزه، هرگز ثابت نمی ماند. بازار ارزهای دیجیتال بازاری پویا و در حال تحول است که هر روز اصطلاحات جدیدی به آن اضافه می شود. بنابراین، یادگیری مداوم و به روز نگه داشتن اطلاعات، کلید موفقیت و بقا در این فضاست. امیدواریم این راهنما، شروعی قدرتمند برای تسلط شما بر این زبان جدید باشد تا با اطمینان و آگاهی کامل، نه تنها درک بهتری از اتفاقات اطراف خود در این بازار پیدا کنید، بلکه بتوانید فرصت های ناب را شناسایی کرده و به سوی سرمایه گذاری های آگاهانه و موفق قدم بردارید.