قوانین جمهوری اسلامی در مورد ارز دیجیتال

آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟

بیت کوین در ایران به صورت رسمی هنوز قانونی نیست اما آموزش رمز ارز و استفاده از بیت کوین در کشور جرم هم نیست. قوه قضاییه به عنوان عالی‌ترین نهاد قانونی کشور، پیگیری و نظارت بر اجرای قانون را بر عهده دارد. بنابر فرایند تایید قوانین و مصوبات در مجلس، قوه‌ قضاییه معمولا پس از اجرای یک قانون، بر اجرای آن نظارت می‌کند. طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی، «هر فعل یا ترک فعل که مطابق قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تامینی یا تربیتی باشد جرم محسوب است و هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی یا تربیتی تعیین شده باشد جرم محسوب می شود.»

بنابراین به دلیل عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری بیت کوین نمی‌توان این اعمال را جرم دانست. با این وجود، دیگر نهادهای زیرنظر این سازمان مانند نیروی انتظامی در قبال کلاهبرداری‌های این حوزه به عنوان یک فناوری مسئولیت و اختیاراتی دارند. جدای بحث چیستی ارزهای دیجیتال، به عنوان یک فناوری، قانون می‌تواند پیگیری های لازم را تا جایی که ممکن باشد، انجام دهد.

جهت اطلاع از قیمت ارز دیجیتال لطفا کلیک کنید.

در صورت رخ دادن هرگونه کلاهبرداری، هک و یا عدم وفای به عهد در فضای ارزهای دیجیتال، یک فرد می‌تواند شکایت رسمی ارائه دهد و دادگاه به آن رسیدگی خواهد کرد.

در روز ۳۱ تیر ۱۳۹۸، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از موافقت کمیسیون اقتصادی دولت با به رسمیت شناختن صنعت «بیت کوین» خبر داد. اما بانک مرکزی بارها در اطلاعیه‌هایی ورود ارزهای دیجیتال و تریدینگ ویوو به حوزه پرداخت کشور را ممنوع کرده است. به طور کلی خرید و فروش و نگهداری بیت کوین توسط مردم جرم نیست اما در مقیاس وسیع و حوزه پرداخت‌های کلان کشور، فعلا مجوز خاصی صادر نشده است.

ممنوعیت معامله بیت کوین توسط بانک‌ها و موسسات مالی

بانک مرکزی ایران در تاریخ ۹ دی ماه ۱۳۹۶، طی  به کارگیری ابزار بیت کوین و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. اما این حکم به معنای ممنوعیت کامل بیت کوین و ارزهای دیجیتال نبود. طبق این اطلاعیه هرگونه استفاده و خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی رسما ممنوع اعلام شد. این ممنوعیت از گذشته نیز وجود داشت اما برای آن بخشنامه رسمی صادر نشده بود. در واقع تنها بانک‌ و صرافی‌های زیر نظر بانک مرکزی از خرید و فروش بیت کوین به صورت رسمی منع شدند.

پس از اعلام این حکم، ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در گفت‌وگویی درباره اطلاعیه منتشر شده مبنی بر ممنوعیت خرید و فروش ارزهای دیجیتال، اذعان داشت که اطلاعیه ممنوعیت استفاده از ارزهای دیجیتال در مراکز پولی و مالی از سوی شورای عالی مبارزه با پولشویی، سیاست نهایی بانک مرکزی در پول‌های دیجیتالی نیست. در واقع هیچ سیاستی در هیچ زمانی نهایی نیست و سیاست‌ها به صورت بازه زمانی در نظر گرفته می‌شود. از طرف دیگر در بحث تحریم‌ها و ساخت ارز دیجیتال ملی، بانک مرکزی در جایگاه مجری اصلی کار قرار دارد.

طبق اخبار و گزارشات به انتشار رسیده، بنا بر این بود که تا پایان ماه شهریور سال ۱۳۹ ، سیاست‌های کلی بانک مرکزی در قبال ارزهای دیجیتال اعلام شود اما در زمان تالیف این گزارش این اتفاق رخ نداده است و دلیل آن را می‌توان شک و تردید بالا نسبت به این فضای نوپا دانست. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، در واکنش به این پرسش که آیا ایران واقعا بطور جدی در حال بررسی استفاده از ارز دیجیتال به عنوان وسیله محاسبات متقابل است؟

به این صورت پاسخ داد که هنوز نمی‌توان با قطعیت در مورد این فضا چیزی گفت. بانک مرکزی همچنین به دلیل آنچه که پولشویی و کلاهبرداری عنوان می‌شد، دستور مسدودسازی گسترده سایت‌های خرید و فروش بیت کوین و ارزهای دیجیتال را صادر کرد. در حال حاضر هیچگونه مجوز رسمی برای تاسیس صرافی یا سایت خرید و فروش ارزهای دیجیتال توسط بانک مرکزی صادر نمی‌شود و تمامی سایت‌ها و مراکز فعلی به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند. بانک مرکزی همچنین در این خصوص  صادر کرد.

وضعیت قانونی استخراج بیت کوین در ایران

استخراج بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری در ایران قانونی است اما باید برای انجام آن از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت شود. استخراج ارزهای دیجیتال در ایران بدون مجوز غیر مجاز . استخراج به‌‌صرفه‌ی بیت کوین از طریق دستگاه‌های استخراج به‌نام ای‌سیک (ASIC) انجام می‌شود. این دستگاه‌ها وارداتی هستند. تا پیش از تیر ماه ۹۸، اداره گمرک ایران، واردات دستگاه‌های استخراج را ممنوع کرده بود و این دستگاه‌ها عمدتا به صورت قاچاق وارد کشور می‌شدند. همین باعث شده که قانون، حق ضبط و توقیف این دستگاه‌ها را داشته باشد.

در ۲۲ تیر ۹۸، گمرک ایران اطلاعیه‌ به ستادهای نظارت و گمرکات اجرایی ابلاغ کرد که بر اساس آن دستگاه استخراج ارز دیجیتال با عنوان ماینر در ردیف گمرکی ۸۴۷۱۹۰۹۰ قرار می‌گیرند. در این ردیف گمرکی عمدتاً دستگاه‌های کارت‌خوان، پین‌پد یا رمزخوان‌ها و برخی دیگر از ابزارهای بانکی قرار می‌گیرند. با این حال در ۳۱ تیر ۹۸، معاون گمرک ایران که گمرک فقط ردیف تعرفه دستگاه‌های استخراج ارزهای دیجیتال را تعیین کرده است و این به معنای آغاز ترخیص این دستگاه‌ها نیست. طبق معاون گمرک، برای ترخیص دستگاه‌های استخراج هم اخذ مجوز از وزارت صنعت ضروری است. بنابراین استخراج بیت کوین در ایران یک صنعت بوده و قانونی است اما باید مجوزهای لازم را از وزارت صنعت دریافت کرد، در غیر این صورت سازمان برق می‌تواند جلوی استفاده از برق برای این فعالیت را بگیرد و همچنین نیروی انتظامی حق ضبط دستگاه‌ها و حتی انجام اقدامات قضایی را دارد.

بررسی کامل قانون معامله و استخراج ارز دیجیتال در ایران و جهان

چقدر با دنیای کریپتوکارنسی آشنا هستید؟ آیا می‌دانید ارزهای رمزنگاری شده چیست؟ اگرچه دولت ایران رسما ارزهای رمزنگاری شده را ممنوع نکرده است، اما مجاز بودن آن هم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. از نظر اقتصادی ایران تحت فشار تحریم‌های اعمال شده توسط ایالات متحده است و یکی از دلایلی که ایران به سمت ارزهای دیجیتال می‌رود، همین تحریم‌ها است. هم اکنون قانون ارز دیجیتال در ایران در حال بررسی بیشتر است و به زودی خبرهای بسیار خوبی را در این زمینه می‌شنویم.

خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران هنوز به‌صورت رسمی قانونی نیست، اما معاملات آن در کشور جرم هم محسوب نمی‌شود. در صورت رخ‌دادن هرگونه کلاهبرداری، هک یا عدم وفای به عهد در دنیای ارزهای دیجیتال، کاربر می‌تواند شکایت رسمی ارائه دهد تا در دادگاه به آن رسیدگی شود. قانون ارز دیجیتال در ایران مسیر پر فراز و نشیبی را گذرانده است. ما در این مقاله از ایرانیکارت قصد داریم تا همه چیز را درباره قوانین ارز دیجیتال در ایران را بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه شوید.

مراحلی که قانون ارزهای دیجیتال در ایران طی کرد

در سال ۲۰۱۸، ایران تجارت و مالکیت ارزهای دیجیتال را به دلیل نگرانی‌های مربوط به پول‌شویی و تأمین مالی تروریست ممنوع اعلام کرد. تمامی مؤسسات مالی ایرانی مانند بانک‌ها، مؤسسات اعتباری و صرافی‌ها از کارکردن با ارزهای دیجیتال و یا تبلیغ آنها به هر نحوی منع شدند. با این حال، در سال ۲۰۱۹ دولت شروع به لغو این محدودیت‌ها کرد؛ زیرا تحریم‌های پول ملی آنها را محددو کرده بود. ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک تسکین احتمالی از متکی بودن به دلار ایالات متحده در نظر گرفته شد.

 قانون ارز دیجیتال در ایران کمی تغییر کرد، مالکیت و استخراج ارزهای دیجیتال مجاز هستند؛ اما همچنان استفاده از رمزارزها به‌عنوان یک سیستم پرداخت ممنوع است. همچنین کاربران ایرانی نمی‌توانند مقادیر خیلی زیادی ارز دیجیتال داشته باشند، همان‌طور که رسماً از داشتن بیش از ۱۰۰۰۰ یورو منع شده‌اند. در اواخر سال ۲۰۲۰، دولت ایران بار دیگر بررسی امکان اجرای مجدد کنترل‌های بیشتر روی ارزهای دیجیتال را شروع کرد؛ زیرا قیمت ارزهای دیجیتال در حال افزایش بود، بازار سهام و بورس ایران در حال سقوط بودند و تعداد بهترین کشورها برای ترید ارز دیجیتال افزایش یافته بود. تنها قوانینی که در آن زمان توانستند تعیین کنند، محدودیت‌های بیشتر برای ماینرهای ارز دیجیتال به دلیل مصرف زیاد انرژی بود.

قانون ارز دیجیتال در ایران

در چند سال اخیر دنیای ارزهای دیجیتال بسیار گسترده شده و رونق زیادی هم به همراه داشته است. به همین دلیل دولت‌ها، چه در ایران و چه در کشورهای دیگر موضع‌گیری خاصی نداشته‌اند. فقط یک سری قوانین برای خرید و فروش و استخراج ارز دیجیتال اعلام کرده‌اند. از سال ۹۷ در قانون ارز دیجیتال در ایران، ضوابط، قوانین و الزامات رمزارزها توسط بانک مرکزی اعلام شد.