دانستنی‌‌هایی درمورد آکواریوم
بد نیست بدانید، سومریان و مصریان باستان نخستین مردمانی بودند که به نگهداری موجودات آبزی در حوضچه‌ها پرداختند. البته هدفشان لذت بردن از تماشای ماهیها نبود بلکه صرفا قبل از خوردن آنها اینکار را می‌کردند. مدت‌ها بعد و در قرن هفدهم میلادی، ساموئل پیپس که روزنامه‌نگاری انگلیسی بود باعث شد تا استفاده از آکواریوم رواج پیدا کند: او با نگه داشتن گروهی از ماهیهای کمیاب داخل محفظه شیشه‌ای پر از آبی، توجه سایرین را به اینکار جلب کرد. با گذشت زمان، امکان ساخت آکواریوم‌هایی بزرگ‌تر، زیباتر و مجهزتر با مهتابی آکواریوم / نور آکواریوم چشم نواز و رنگی فراهم شد. با اینحال همگی آنها دارای یک وجه مشترک بوده و هستند: رعایت نکات زیست محیطی و بهداشتی در مورد آن.
مراقبت از آکواریوم با استفاده از سنگ نمک
مطمئنا وسوسه خرید آکواریوم برای زیباتر کردن منزل، حداقل یکبار به سراغتان آمده است. اما باید بدانید که این محفظه شیشه‌ای زیبا در صورتی که به خوبی از موجودات آبزی داخل آن مراقبت نکنید تبدیل به مکانی آلوده ودردسرساز خواهد شد. یکی از راه‌حل‌های ساده برای حفظ بهداشت آکواریوم و شرایط زیست محیطی آن استفاده از سنگ نمک است چرا که مانعی برای رشد قارچ‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا محسوب شده و باعث ضدعفونی شدن آب آکواریوم می‌شود. شاید بخواهید از نمک معمولی یا نمک طعام به این منظور استفاده کنید اما به دلایل زیر استفاده از سنگ نمک توصیه می‌شود:
- عدم وجود ناخالصی در سنگ نمک
- نداشتن افزودنی‌هایی همچون ید که برای ماهیها مضر است.
فوائد کلی استفاده از سنگ نمک در آکواریوم عبارتست از:
- جلوگیری ودرمان بسیاری از بیماری‌های مربوط به ماهیهای آب شیرین
- ایجاد لایه‌‌ای محافظتی بر روی پوست ماهی و در نتیجه تأثیر مثبت در بهبود زخم‌ها
- بهبود عملکرد آبشش ماهی
- کاهش تأثیر نیتریت و جلوگیری از مسمومیت ماهیها
- مؤثر در مقابل برخی انگلها
ذکر این نکته را ضروری می‌دانیم که باور عمومی در مورد استفاده دائم از سنگ نمک در آکواریوم به هیچ وجه درست نیست بویژه اگر آکواریوم شما ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
· وجود گیاهان زنده
استفاده از گیاهان زنده در آکواریوم زیبایی آن را دوچندان می‌کند. اما به یاد داشته باشید چنانچه ماهیهای آکواریوم شما بیمار شده‌اند، استفاده از سنگ نمک جهت درمان در چنین محیطی را فراموش کنید چرا که نمک حتی در مقادیر کم نیز برای گیاهان مضر است. در این مورد بهتر است از ظرف دیگری استفاده کنید.
· وجود برخی ماهیهای حساس به نمک
برخی گونه‌های ماهیها در برابر نمک حساسیت بالایی نشان می‌دهند وحتی منجر به مرگشان می‌شود. بهتر است به هنگام خرید ماهی به منظور نگهداری در آکواریوم، اطلاعاتی در مورد محل سکونت قبلی آنها کسب کنید. دانستن اینکه آنها قبلا ساکن آب شیرین و یا آب شور بوده‌اند، به شما کمک می‌کند تا میزان تحملشان را نسبت به نمک بسنجید.
مهمترین نکاتی که هرکسی برای تهیه و نگهداری آکواریوم باید بداند
آکواریوم که دارای طرفداران زیادی است، برای تهیه و نگهداری از آن باید مواردی را در نظر داشت. در این بخش به نکات مهمی که میتواند نگهداری آکواریوم را تضمین کند میپردازیم. این نکات شامل تمیز کرن مواد بستر، تغذیه غیر صحیح، فلزات داخل آکواریوم، نحوه قراردادن ماهی تازه در آکواریوم و حیوانات تمیزکننده یا رفتگران آکواریوم است.
تمیز کردن مواد بستر
اخیرا داروهایی در بازار عرضه گردیده که می توانند نقش ارزنده ای در تمیز کردن سنگریزه ها و شن و ماسه بستر داشته باشند. یکی از این مواد که توسط اینجانب مورد بهره برداری قرار گرفته و نتیجه بسیار خوبی داده است دارویی به نام microbe-lift GSC می باشد که می تواند برای تمیزکردن بستر آکواریومهای آب شیرین و آب شور مورد استفاده قرار گیرد. شن و ماسه و سنگریزه های بستر آکواریوم هم در صورت تغذیه بد، تابش نور زیادی، غذا دادن نامناسب و بیش از حد، فیلتر نامناسب و نبودن ماهیهای تمیزکننده بستر ممکن است در اثر رشدونمو جلبکها و باکتری های قهوه ای یا تیره شوند. در چنین مواردی لازم است که هر یکی دو ماه یکبار، بستر و مواد بستر آکواریوم تمیز شوند. این کار عمدتا سخت ترین کار در تمیز کردن آکواریوم است.
تغذیه غیرصحیح
مواد غذایی زائد داخل آکواریوم می توانند باعث رشدونمو عوامل ناخواسته و در نتیجه آلوده شدن آب گردند. این مواد نه تنها رشدونمو میکروبها و فیتوپلانکتونها را تسریع می کنند که باعث رشدونمو قارچ ها و سایر عوامل آلودگی زا هم میگردند. در تغذیه ماهیها بایستی دقت کافی به عمل آید تا پس از چند دقیقه هیچگونه غذای زائدی در کف آکواریوم باقی نماند. اگر به ماهیها کمی کمتر از نیازشان غذا داده شود بهتر از این است که آنقدر به آنها غذا داده شود که نتوانند همه آن را بخورند. تغذیه صحیح اثر بسیار مطلوبی در سلامت ماهیها و مقاومت آنها در برابر انواع بیماریها و انگلها دارد. هرچه شرایط داخلی آکواریوم بهتر باشد ماهی ها سالمتر بوده و در برابر بیماری ها مقاوم خواهند بود.
فلزات در داخل آکواریوم
اکثر فلزات در داخل آب اثر سمی داشته و ممکن است باعث بیمار شدن و تلفات ماهیهای آکواریومی گردند. بنابراین تاحد امکان بایستی از قراردادن فلزات لخت و بدون روکش در داخل آکواریوم خودداری نمود. شاید اثر سمی مس در آکواریوم از سایر فلزات بیشتر باشد. آلومینیوم کم کم تجزیه می شود ولی اثر سمی آن به مراتب کمتر از مس است. سرب و قلغ و نیز اثر سمی کمتری از مس دارند. آهن معمولی و آهن گالوانیزه اثرات سمی در آب آکواریوم دارند.
فلزات با آمیخته شدن با آب باعث ایجاد مسمومیت مزمن و گاهی حاد در ماهیها شده و اکثرا رشدونمو و تولیدمثل آنها را مختل کرده و گاهی نیز ممکن است باعث مرگ ومیر آنها گردند. بنابراین هر نوع فلزی که در داخل آکواریوم قرار میگرد بایستی دارای یک پوشش خوب و کامل از کروم بوده و یا دارای روکش پلاستیکی باشد بطوری که آب به هیچ وجه با آن تماس پیدا نکند.
سیمانها و چسبهای مخصوصی برای پوشیدن روی فلزات داخل آکواریوم به بازار عرضه می گردند. اثر سمی دو نوع فلز در آکواریوم بخصوص اگر با یکدیگر در اتصال باشند بسیار زیاد است. حتما بایستی از قراردادن آنها در آکواریوم خودداری شود. سرپوش آکواریوم اگر از فلز زنگ نزن باشد بسیار خطرناک است. زیرا همیشه آب آکواریوم پس از تبخیر روی آن نشسته و مجددا بصورت قطرات آب به داخل آکواریوم ریخته می شود. بنابراین در تهیه و یا ساختن سرپوش بایستی دقت کافی به عمل آید.
نحوه قراردادن ماهی تازه در آکواریوم
اگر تمام شرایط داخلی آکواریوم مناسب بوده و تغذیه به روش صحیح انجام گیرد معمولا ماهی ها هرگز بیمار نشده و ممکن است ماهها و یا سالها به سلامت زندگی نمایند. در چنین شرایطی اکثرا تنها عامل مولد آلودگی یا بیماری، ماهیهای جدیدی است که از فروشگاهها خریداری شده و یا از محل دیگری به آکواریوم منتقل میگردند.
ماهیهای جدید ممکن است بیمار بوده و یا ناقل برخی از عوامل آلودگی زا باشند. به منظور جلوگیری از انتقال بیماری به داخل آکواریوم حتما بایستی ماهیهای جدید حداقل به مدت یک هفته در قرنطینه نگهداری گردند. برای این کار میتوان از یک آکواریوم خالی که فاقد هرگونه سنگ و ماسه یا گیاه باشد استفاده نمود. در آکواریوم قرنطینه درجه حرارت بایستی مناسب بوده و آب آن به خوبی فیلتر شود. اگر هیچ یک از علائم بیماری در عرض یک هفته در ماهی جدید ظاهر نشد میتوان آن را به آکواریوم موردنظر انتقال داد. در غیر اینصورت بایستی نسبت به مداوا و در صورت لزوم تعویض و یا معدوم ساختن آن اقدام نمود.
منبع: