دیه سقط جنین چقدر است و بر عهده کیست و به چه کسی میرسد؟
سقط جنین حرام و جزو گناهان خیلی بزرگ است و قتل نفس محسوب میشود. سقط جنین دیه دارد و براساس مراحل تکامل آن، از نطفه مستقر شده در رحم مادر تا وقتی که در او روح دمیده میگردد متفاوت است. جهت آگاهی از قرص سقط جنین و عوارض آن کلیک کنید.
محاسبه سقط جنین خدمت آنلاین و رایگان بنیاد وکلا برای به دست آوردن مقدار دیه بر اساس سال وقوع و مراحل رشد جنین است.
سقط جنین غیرقانونی علاوه بر دیه، مجازات تعزیری هم دارد.
می توانید برای مشاوره گرفتن دیه سقط جنین با متخصصین مشورت کنید.
از بین بردن جنین قتل نفس به شمار میرود و به همین دلیل، دیه جنینی که در او روح دمیده شده است و نشانههای حیات دارد به اندازه دیه کامل، یعنی دیه قتل یک مرد مسلمان در ماه حلال است.
نرخ ریالی دیه کامل در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۴۸۰ میلیون است.
مقدار سقط جنین بر اساس شش مرحله رشد تعیین میشود. کاملترین مرحله آن، زمانی است که جنین صاحب روح و حیات باشد. در این حالت، اگر جنین پسر باشد دیه آن کامل است و اگر دختر باشد نصف دیه کامل. این حکم از قانون کلی دیه تبعیت میکند که دیه زن نصف دیه مرد است.
و اگر جنسیت این جنین کاملآ قابل تشخیص نباشد، دیهاش سهچهارم دیه کامل و به نظر برخی فقها نصف جمع دیه پسر و دختر است.
دیه جنین در دورههای قبل از دمیدن روح، در پنج مرحله زیر محاسبه میشود:
- نطفه مستقر در رحم مادر.
- علقه (خون بسته).
- مضغه (گوشت بسته).
- جنین با استخوان و بدون گوشت.
- جنین با گوشت و استخوان و بدون روح و حیات.
مقدار دیه هر کدام از پنج مورد بالا درصدی از دیه کامل است که هر سال، نرخ ریالی آن از سوی قوه قضاییه اعلام میگردد.
دیه جنین را میتوانید به نرخ سال وقوع و قیمت روز و بر اساس یکی از مراحل ششگانه رشد، در سایت بنیاد وکلا بررسی کنید.
دیه جنین بر عهده چه کسی است؟
دیه سقط جنین بر عهده کسی است که مستقیماً باعث سقط شود؛ بنابراین:
اگر مادر دارویی بخورد یا کاری کند که جنین سقط شود دیه بر عهده اوست. در اینجا برای مثال، اگر دارو را دکتر یا پدر یا فرد دیگری تجویز کند اما چون مادر دارو را مصرف میکند دیه بر عهده خودش است.
اگر دکتر یا ماما یا هر شخصی که مستقیماً برای سقط جنین اقدام کند دیه بر عهده اوست. برای مثال اگر دکتر با شخص دیگری آمپولی تزریق کند تا سقط جنین اتفاق بیفتد دیه بر عهده اوست.
در قانون برای کسانی که وسایل سقط جنین را فراهم یا به آن اقدام کنند علاوه بر پرداخت دیه مجازات حبس دو تا پنج سال نیز در نظر گرفته شده است.
دیه جنین به چه کسی میرسد؟
دیه جنین به ورثه او میرسد و طبق قانون ارث و طبقات ارث تقسیم میشود. البته اگر وارث جنین عامل و علت سقط باشد از دیه ارث نمیبرد. برای مثال اگر مادر باعث سقط جنین باشد از دیه سهمی نخواهد داشت.
اگر دکتر یا هر کسی غیر از پدر و مادر، باعث سقط جنین شود، دیه بر گردن اوست و باید پرداخت کند؛ حتی اگر پدر و مادر جنین به سقط راضی باشند.
اگر جنین خواهر و برادر نداشته باشد و پدر و مادر جنین نقشی در سقط آن نداشته باشند، یکسوم دیه به مادر و دوسوم آن به پدر میرسد.
در سقط جنین قانونی و مجاز، باز دیه بر عهده مباشر و اقدامکننده است اما پدر و مادر جنین میتوانند حق خود را به او ببخشند تا بریء الذمه شود.
برای بررسی شرایط مختلف دیه جنین و مقدار ارث، می توانید یا تلفنی داشته باشید.
احکام دیه سقط جنین
سقط جنین احکام دیگری هم دارد که به چند مورد مهم آن اشاره میکنیم:
- در سقط جنین، مباشر و پدر و مادر در صورت اطلاع و رضایت، گناهکار هستند و حرام و معصیت الهی را انجام دادهاند و باید توبه کنند و احکام دیه و دفن او را رعایت کنند.
- سقط جنین نامشروع و زنازاده نیز حرام است.
- طبق قانون دیه جنین حلالزاده و حرامزاده مساوی است.
- دیه بچه نامشروع به حاکم شرع و بیت المال پرداخت میشود.
- وارثان دیه میتوانند از همه یا بخشی از آن صرف نظر کنند و ببخشند.
- به فتوای مشهور فقها در قتل عمدی جنین حق قصاص وجود ندارد. البته طبق قانون تعزیرات در مواردی حق قصاص هست؛ مانند ماده ۹۱ آن که برای پزشکی که با مراجعه زن حامله عالماً وعامداً مباشرت به اسقاط جنین صاحب روح کند، علاوه بر پرداخت دیه، حکم قصاص هم تعیین شده است.
- دیه جنین در دو حالت سقط سهوی یا عمدی وجود دارد.
گناه از نظر مراجع تقلید
سقط یکی از است که در فتواهای آیات عظام هم ممنوع اعلام شده است. به نسبت میزان روزهای گذشته از جنین، کفاره و دیه نیز تعیین می شود. انسان نباید در آفرینش خدا دخالت کند. مراقبت از جنین در رحم، بر عهده مادر است و کاری بسیار واجب می باشد. مادر باید تمام تلاش هود را به کار گیرد تا شرایط لازم برای حفظ سلامت جنین فراهم گردد. اگر مادر به غیر از ضرورت، سقط جنین انجام دهد علاوه بر انجام فعل حرام، باید دیه و کفاره آن را نیز بپردازد. البته از دیه، ارثی به مادر نمی رسد.
کفاره و دیه سقط جنین
سقط جنین حرام و از گناهان کبیره است و مرتکب آن باید توبه کند و کفاره (دو ماه روزه متوالی) دارد. دیه آن هم از قرار زیر می باشد:
جنین از وقتی که در رحم قرار می گیرد، به مدت 40 روز، نطفه است. و دیۀ اسقاط آن در این مدت 20 مثقال شرعی طلای سکه دار است که هر مثقال، هیجده است.
پس از آن، 40 روز علقه یعنی خون بسته شده است و دیۀ آن 40 مثقال است.
بعد، 40 روز مضغه یعنی پارۀ گوشتی است، که دیۀ آن 60 مثقال است. (که مجموع چهار ماه می شود)
پس از آن به صورت استخوان می شود. و دیۀ آن 80 مثقال است.
بعد گوشت روییده و صورت بندی می شود، و دیۀ آن 100 مثقال است. و همین که روح در آن دمیده شد.
اگر جنین، پسر باشد دیۀ او هزار مثقال و اگر دختر باشد 500 مثقال شرعی طلای سکه دار است.
در تمام این دوره ها اگر به جای هر یک مثقال طلا، ده درهم نقره بدهند کافی است و اگر زن حامله از روی عمد کاری کند که جنین او سقط شود باید دیۀ آن را به تفصیلی که بیان شد به وارث جنین بپردازد و خود او از این دیه ارث نمی برد.
چنانچه ورثۀ جنین، مادر را ببخشند، پرداخت دیه از عهده او ساقط می شود. اما در جنینی که روح در آن دمیده شده است، کفاره قتل بر او واجب می باشد.
اما در هر حال تا زنده به دنیا نیامده باشد مطلقاً قصاص ندارد.
به نقل از اسحاق بن عمّار ؛ روزی به امام کاظم علیه السلام عرض کردم :زنی از ترس حاملگی، برای سقط جنین خود دارو می خورد.
عرض کردم:هنوز در مرحله نطفه است. فرمود:نخستین چیزی که آفریده می شود نطفه است.
نظر مراجع تقلید در مورد سقط جنین
آیت الله العظمی خمینی (ره) :
ختم بارداری به دلایل اقتصادی، حتی اگر خانواده در شرایط دشوار مالی قرار بگیرند، و یا به علت سن مادر و یا کثرت فرزندان مجاز نیست. حتی اگر مادر دچار اختلال روانی نیز باشد سقط جنین برای او مجاز نیست.
آیت الله العظمی خامنه ای :
سقط جنین شرعاً حرام است و در هیچ حالتی جایز نبوده و توبه جدی از آن لازم است و باید دیه سقط جنین پرداخت شود که اگر علقه باشد دیه آن چهل دینار است و اگر مضغه باشد شصت دینار است و اگر استخوان بدون گوشت باشد هشتاد دینار است و دیه به وارث جنین با رعایت طبقات ارث پرداخت میشود ولی وارثی که مباشر سقط جنین بوده از آن، سهمی ندارد. دینار شرعی معادل سکه طلا به وزن یک مثقال شرعی (6 /3 گرم) می باشد و قیمت آن را می توان از بازار بدست آورد.
سقط جنین در هر شرایطی حرام است، مگر آنکه استمرار حاملگی برای حیات مادر خطرناک باشد که در این صورت سقط جنین قبل از ولوج روح اشکال ندارد، ولی بعد از دمیدن روح جایز نیست، حتی اگر ادامه حاملگی برای حیات مادر خطرناک باشد، مگر آنکه استمرار بارداری، حیات مادر و جنین هر دو را تهدید کند و نجات زندگی طفل به هیچ وجه ممکن نباشد، ولی نجات زندگی مادر به تنهایی با سقط جنین امکان داشته باشد.
سوال :آیا از بین بردن نطفه ی منعقد شده ای که در رحم مستقر شده، قبل رسیدن به مرحله ی علقه که تقریباً چهل روز طول می کشد، جایز است؟ و اصولاً در کدام یک از مراحل ذیل سقط جنین حرام است:
- نطفه ی استقرار یافته در رحم؛ حالتی که منی وارد رحم زن شود و بین تخم ذکور و تخمک اناث، امتزاج حاصل گردد که آن را لقاح نیز می گویند.
- علقه ؛ علقه به معنای خون بسته، دومین مرحله از مراحل جنینی است.
- مضغه ؛ مرحله ای که جنین شبیه گوشت جویده شده است.
4ـ عظام(قبل از دمیدن روح) ؛ مرحله ای از جنین که استخوان ها به وجود می آیند.
پاسخ :از بین بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم و همچنین سقط جنین در هیچ یک از مراحل بعدی جایز نیست.